دعا
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
درباره جایگاه دعا در آیات قرآن و احادیث توضیح دهید؟
معنای واژه دعا
واژه دعا، به معنای درخواست کردن و طلب کردن است؛ در قرآن نیز به همین معنا به کار گرفته شده است.
دعا در قرآن
خداوند در قرآن بندگانش را به دعا فراخوانده است: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ؛ و پروردگارتان فرمود: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. در حقيقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى‌ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‌آيند.»﴾(غافر:۶۰) در این آیه به صراحت گفته شده است مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. دعا در این آیه عبادت شمرده شده است. در آیه‌ای دیگر، شرط توجه خداوند به بندگانش را دعای آنان می‌داند.[۱] دعا، وسيله جلب اعتناى خدا و زمينه جذب رحمت الهى به سوى دعا كننده است.[۲] در سوره بقره گفته شده است که خداوند دعای دعاکننده را اجابت می‌کند.[۳] و هرگاه شخص مضطری خدا را بخواند خداوند او را پاسخ می‌دهد.[۴]
در معنای کلماتی که خداوند به حضرت آدم تعلیم داد[۵] برخی گفته اند آن کلمات دعا بوده است.
دعاهای قرآنی
در قرآن از قول دیگران به خصوص پیامبران دعاهای زیادی نقل شده است. دعاهای حضرت ابراهیم(ع)[۶] دعای سپاه طالوت[۷] دعاهای زکریا[۸] دعای حضرت عیسی(ع)[۹] دعای حضرت موسی(ع)[۱۰] دعای حضرت یوسف[۱۱] و دعاهای پیامبر(ص)[۱۲] دعای حضرت ایوب[۱۳] دعاهای حضرت نوح[۱۴] حضرت سلیمان[۱۵] حضرت لوط[۱۶]
دعاهای مؤمنان و دیگران
مضامین دعا
دعا در روایات
دعا در روایت بسیار مورد تأکید قرار گرفته است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «اَلدُّعَاءُ مُخُّ اَلْعِبَادَةِ؛ دعا جان و مغز عبادت است.»[۱۷] امام صادق(ع) می‌فرماید: «دعا كن و مگو كار از كار گذشته است زيرا دعا همان عبادت است.»[۱۸] و از پیامبر(ص) نقل می‌کند: « دعاء سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمانها و زمين است.»[۱۹]
امام علی(ع) در تفسیر آیه ﴿صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ؛ راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی؛﴾(حمد:۷) می‌فرماید: «منظور از نعمت، نعمت‌های مادی از قبیل خوردنی و پوشیدنی نیست، چرا که خداوند متعال این‌ها را به کافران و فاسقان نیز عطا می‌کند، بلکه منظور از نعمت در این آیه شریفه، دعا است.»[۲۰] و امام سجاد(ع) در مناجات ذاکرین به خدا عرض کرده است: «و از بزرگترین نعمت‌های تو بر ما جاری ساختن نام تو بر زبان و اذن تو به دعا کردن با توست.»
مطالعه بیشتر
- دعا در قرآن، سید کمال حیدری، ترجمه محمد علی سلطانی، انتشارات سخن.
- عبادت و دنیا، مرتضی مطهری، انتشارات صدرا.
منابع
- ↑ سوره فرقان، آیه ۷۷
- ↑ شرح دعای کمیل، حسین انصاریان، ج۱، ص۲۲
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۸۶
- ↑ سوره نمل، آیه ۶۲
- ↑ سوره بقره، آیه ۳۷
- ↑ سوره ممتحنه آیه ۴ و ۵، سوره صافات آیه ۱۰۰، سوره شعراء آیات ۸۳ تا ۸۹، سوره ابراهیم آیات ۳۷، ۴۰، ۴۱، سوره بقره، آیات ۱۲۶، ۱۲۷، ۱۲۸
- ↑ سوره بقره، آیه ۲۵۰
- ↑ سوره انبیاء آیه ۸۹، آیات ۵ و ۶ سوره مریم، سوره آل عمران، آیات ۳۸ و ۴۱
- ↑ سوره مائده، آیه ۱۱۴
- ↑ سوره مائده آیه ۲۵، سوره، سوره اعراف آیات۱۵۱ و ۱۵۵ و ۱۵۶، سوره یونس آیه ۸۸، سوره طه آیات ۲۵ ۲۸ ۲۹ ۳۲، سوره قصص آیات ۱۶ ۲۱ ۲۴،
- ↑ سوره یوسف، آیه ۱۰۱،
- ↑ سوره اسراء آیه ۸۰، سوره طه آیه ۱۱۴، سوره انبیاء آیه ۱۱۲، سوره مؤمنون آیه ۱۱۸، سوره مؤمنون آیه ۹۴ ۹۸،
- ↑ سوره انبیاء آیه ۸۳،
- ↑ سوره نوح آیه ۲۶ و ۲۸، سوره قمر آیه ۱۰، سوره مؤمنون آیات ۲۶ ۲۹، سوره شعراء آیه ۱۱۸،
- ↑ سوره ص آیه ۳۵، سوره نمل آیه ۱۹
- ↑ سوره عنکبوت آیه ۳۰،
- ↑ عدة الداعي و نجاح الساعي، ابن فهد حلی، ج۱، ص۲۹
- ↑ اصول کافی، کلینی، ج۲، ص۴۶۷
- ↑ اصول کافی، کلینی، ترجمه مصطفوی، ج ۴، ص ۲۱۳
- ↑ نهاوندی، شرح دعای سمات.