دلیل مکعب بودن کعبه

سؤال

چرا خانه خدا به صورت مکعب است؟

برای نامیدن بیت‌الله به کعبه، که قرآن نیز از این نام استفاده کرده[۱]، دلایلی را ذکر کرده‌اند:

  • خانه خدا به شکل مربّع است و عرب این اسم را به خانه‌ای که چهار گوش باشد اطلاق می‌کند.[۲] این نام به جهت استفاده بسیار، برای خانه خدا، تعیین گردید.[۳] اما در اینکه چرا کعبه چهارگوش ساخته شده؛ از امام صادق(ع) نقل شده کعبه روبه‌روی بیت المعمور است و بیت‌المعمور روبه روی عرش واقع شده که عرش چهار رکن دارد و از این رو کعبه نیز مربع و بر چهار رکن ساخته شد. امام در علت چهار گوش بودن عرش گفته‌اند که اسلام بر چهار کلمه بنا شده و آن کلمات، همان تسبیحات اربعه «سُبْحَانَ‏ اللَّه‏» و «اَلْحَمْدُ لِلَّه‏» و «لا اله الاّ الله» و «الله اکبر» است.[۴]
  • کعبه در لغت به معنای ارتفاع آمده، و بنای بیت‌الله به‌جهت ارتفاع و بلندی که از سطح زمین دارد[۵] و به لحاظ عظمتِ معنوی آن[۶]، کعبه نامیده شده است.


منابع

  1. سوره مائده، آیه۹۵.
  2. ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۷۱۸
  3. جناتی، «اسامی کعبه در قرآن» ص۳۷.
  4. علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، درالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۳ هـ، ج۹۶، ص۵۷.
  5. جناتی، «اسامی کعبه در قرآن»، ص۳۷.
  6. حسینی دشتی، سید مصطفی معارف و معاریف، تهران، انتشارات مفید، چاپ دوم، ۱۳۷۶، ج۸، ص۵۲۲.