آداب شب زفاف

سؤال

آداب شب زفاف چیست؟

درگاه‌ها

وضو ساختن، نماز، بسم الله گفتن، صلوات، دعا و حمد و ثنای خداوند، از آداب شب زفاف است. در برخی روایات در این موضوع مستحبات و مکروهاتی نقل شده است. جماع در مسافرت در صورتى كه آبى نداشته باشد كه با آن غسل كند مكروه است. جماع نمودن در حال پر بودن معده نیز مكروه است.

نماز و دعا

مستحب است هنگام آمیزش مرد وضو داشته باشد. امام باقر(ع) می‌فرماید: «هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بساز و به او نیز بگو وضو بگیرد دو رکعت نماز بخوان، به او نیز بگو دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را حمد و ثنا کن، و صلوات بر محمد و اهل بیت او بفرست، آنگاه این دعا را بخوان و به حاضران بگو «آمین» بگویند: خدایا؛ دوستی و محبت و خوشنودی او را روزیِ من گردان، و مرا به او خشنود ساز، و بین ما به پیوندی صمیمانه و نیک، جمع کن، چرا که تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می‌شماری.»

آن حضرت در جای دیگر می‌فرماید: «هنگامی که قصد نزدیک شدن به همسرت را داری بگو: خدایا فرزندی نصیبم کن و او را خداترس و پیراسته قرار ده، او را سالم از هر نقص و عیبی بیافرین، و عاقبتش را ختم به خیر گردان.»

عبدالرحمن بن کثیر می‌گوید: در حضور امام صادق(ع) بودیم. سخن از شریک شدن شیطان در امور پیش آمد، حضرت آن را بزرگ شمرد به حدی که مرا وحشت فراگرفت، عرض کردم: جانم به فدایت، راه رهایی از آن چیست؟ حضرت فرمود: «وقتی که قصد همبستر شدن با همسرت را داشتی بگو، بنام خدای بخشنده مهربان، که خدایی جز او نیست، او که خالق آسمان‌ها و زمین است، خدایا اگر مرا امشب فرزندی و جانشینی نصیب می‌فرمایی برای شیطان در او شراکت و بهره ای قرار مده، خدایا او را باایمان، با اخلاص و پاکیزه از شیطان و پلیدی‌های وی قرار ده، که حمد و سپاسِ تو بس عظیم است.»

همچنین امام صادق(ع) در مورد مردی که هنگام همبستر شدن با همسرش از شریک شدن شیطان در این کار می‌هراسد می فرماید: «چنین شخصی باید «بسم الله» بگوید و از شیطان به خدا پناه ببرد.»

توصیه پیامبر(ص) به امام علی(ع)

در وصیت‌های پیامبر(ص) به امام علی(ع) آمده است: «هنگامی که عروس به خانه تو وارد شد، کفش‌های او را در آور، تا بنشیند و پاهای او را بشوی و از آن آب، از درِ خانه تا انتهای آن بپاش، چنین کاری موجب رفع و دفع انواع فقر شده و باعث نزول برکتهای بسیار خواهد شد، و تا هفت روز، عروس را از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش منع کن، زیرا رحم زن بر اثر خوردن این چهار غذا، سرد شده برای باروری آماده نمی‌شود.»

پیامبر(ص) همچنین در سفارشات خود می‌فرماید: «در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نکن، در بعد از ظهر آمیزش نکن، هنگام آمیزش سخن نگو، هنگام آمیزش به فکر زن دیگری نباش، در حال ایستاده آمیزش نکن، شب عید فطر و قربان آمیزش نکن، بدون وضو آمیزش نکن، آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه شنبه و شب پنج شنبه و هنگام ظهر پنج شنبه و شب جمعه و عصر جمعه، خوب است» آنگاه پیامبر به علی(ع) فرمود: این وصایای مرا حفظ کن و به آنها عمل کن چنان‌که من آنها را از جبرئیل دریافت و رعایت کرده‌ام.»

مستحبات و مکروهات شب زفاف

اسلام شب زنده‌دارى را جز در سه مورد نهى كرده كه از آن جمله است زفاف. از پيامبر (ص) رسيده است كه فرمود: «شب زنده دارى نيست جز در سه مورد: تهجّد با قرآن، يا در طلب دانش، يا عروسى كه به خانه بخت مى‌رود. و هنگام نزديكى شايسته نيست زن را به شتاب اندازد، و نبايد تا وقتى كه نياز زن بر آورده نشده او را رها سازد. نيز بلافاصله پس از خوردن غذا با شكم پر نبايد همبستر شد. و اگر مرد، پيش از آميزش، محتلم شده باشد، بهتر است كه ابتدا غسل كند. یا اینکه مجددا وضو بگیرند.

در مورد شب زفاف به مردان توصیه شده است که پیش از تصاحب جسم زنان، روح آنان را صاحب شوند و برای همبستر شدن، محیطی امن و شرایطی عاطفی و خوب برای زن فراهم کنند. از پیامبر نقل شده است که «هنگام نزديكى كردن، حرف نزن كه اگر فرزندى از تو به وجود آيد، ممكن است لال شود.» منظور از صحبت كردن هنگام آميزش، صحبت‌هاى معمولى‌اى است كه ذهن زوجين را از لذّت جنسى، به امور ديگر معطوف مى‌سازد و مانع رسيدن آنها به اوج لذّت مى‌شود. وگرنه، تحريك و از جمله صحبت‌هاى عاشقانه، نه‌تنها اشكالى ندارد، بلكه همان‌طور كه پيش از اين گفته شد، به آن توصيه هم شده است.

در تحریر الوسیله برخی مستحبات و مکروهات جماع آمده است: «جماع در شب خسوف ماه و روز كسوف خورشيد و روز وزيدن باد سياه و زرد و زلزله و در وقت غروب آفتاب تا شفق برود و بعد از طلوع سپيده تا طلوع آفتاب و در آخر ماه قمرى و در شب اول هر ماه غير از ماه رمضان و در شب نيمه هر ماه و در شب چهارشنبه و در شب عيد قربان و عيد فطر مكروه است. و جماع در شب دوشنبه و سه شنبه و پنجشنبه و جمعه و روز پنجشنبه در وقت ظهر و روز جمعه بعد از عصر مستحب است. و جماع در مسافرت در صورتى كه آبى نداشته باشد كه با آن غسل كند مكروه است. و رو به قبله و پشت به آن جماع نمودن و در كشتى و سخن گفتن به غير ياد خدا در وقت جماع مكروه است. و جماع نمودن در حالى كه شوهر يا زن حنا بسته باشد و در وقت پر بودن معده از غذا مكروه است.»

مطالعه بیشتر

• طهماسبی آملی، علی، آداب شب زفاف، قم: پیام مهدی(عج)، ۱۳۹۲.

• مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ازدواج در اسلام، ترجمه: احمد جنتی، قم: مؤسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، ۱۳۸۵.