جایگاه و فضیلت مسجد
خصوصیّات مسجد اسلامی را بیان کنید؟
از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»[۱] خصوصیات مسجد هم که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از:
۱ـ انگیزه ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن شریف می‌خوانیم «آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوی بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.[۲]
۲ـ جهت حرکت برنامه مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن شریف می‌فرماید: «در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.»[۳]
۳ـ بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشد.[۴]
۴ـ بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و هم‌چنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[۵]
۵- امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[۶]
۶- مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: «مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود»[۷] و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: «مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را بخوانید»[۸] مسجد جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا[۹] مسجد پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[۱۰] و اهل آن «دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند»[۱۱] و سعی شود با وضو وارد مسجد شوید.[۱۲] خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آن‌جا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند.
۷ـ مسجد باید باعث برطرف کردن اندوه‌های دنیوی، افسردگی، و پناه گاه مسلمانان باشد.[۱۳] مسجد روح پرهیز از گناه و دوری از سرکشی را در جان و دل همدمان خود می‌دهد آنان را به زیور «حیات اسلامی» آراسته می‌کند و جامه خشیت از خدا بر اندام آنان می‌پوشاند.[۱۴] لذا باید در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیا خواهی می‌دهد پرهیز شود[۱۵] و زینت ظاهری و معنوی را در آن مراعات کند[۱۶]
۸ـ پیامبر اسلام، در مسجد خویش، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتّی مسائل تاریخی را به مردم آموزش می‌داد.[۱۷] علی(ع) یک پلّه پایین‌تر از پیامبر(ص) بر منبر می‌نشست و برای مردم سخن می‌گفت.[۱۸] و امام رضا(ع) در مسجد به مشکلات مردم پاسخ می‌داد.[۱۹]
۹ـ مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا(ع) فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[۲۰] مسجد محل احیای ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداری از عدالت است؛ لذا امام زمان ((عج) قیام خود را از مسجدالحرام شروع می‌کند.[۲۱] هم‌چنین مسجد جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است.
مطالعه بیشتر
۱ـ مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامه نماز).
۲ـ نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمه محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی.
۳ـ سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد.
منابع
- ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و ر.ک. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.
- ↑ توبه/ ۱۰۸.
- ↑ همان.
- ↑ توبه/ ۱۰۷.
- ↑ موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۹۰۸.
- ↑ وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳–۴۹۴.
- ↑ حج/ ۴.
- ↑ بقره/ ۱۱۴.
- ↑ جن/ ۱۸.
- ↑ اسراء/ ۱.
- ↑ توبه/ ۱۰۸.
- ↑ وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۱، ص۲۶۸.
- ↑ همان، ج۵، ص۲۶۳.
- ↑ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ دوّم، ۱۴۰۴ هـ ق، ج۱، ص۲۳۷، حدیث ۷۱۳.
- ↑ وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳.
- ↑ اعراف/ ۳۱.
- ↑ عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج۴، ص۴۵.
- ↑ همان، ج۴۹، ص۱۰۰، شماره ۱۷.
- ↑ وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۵، ص۳۷۲.
- ↑ بحارالانوار، پیشین، ج۵۳، ص۹.