حدیث پاک‌کننده و مسجد بودن زمین
حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً ...» از پیامبر(ص) در مورد مهر چه مفهومی دارد و منبع آن چیست؟
حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً...»، که از نبی اکرم(ص) نقل شده، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتاب‌های مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است؛ از جمله، در کتاب‌های بحارالانوار نوشتهٔ علامه مجلسی،[۱] خصال[۲] و امالی[۳] شیخ صدوق و وسائل‌الشیعه شیخ حر عاملی [۴]، با عبارات گوناگون، نقل شده است.
این حدیث، به طوری که از کتاب‌های فقهی و حدیثی بر می‌آید، در سه باب و تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:
- در مبحث تیمم؛
- در بحث وجوب سجده بر زمین؛
- در بحث امکان اقامهٔ نماز در هر مکانی.
از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین، و هر آنچه از آن می‌روید، استفاده شده است؛ چه از خاک باشد و چه از سنگ. نیز، به کار بردن «مُهر» هم، که از جنس خاک باشد، داخل در مضمون حدیث شده است.
کلمه مسجداً، که در روایت آمده، به معنی سجده‌گاه است؛ مفهوم حدیث بنابر این معنی چنین بیان شده است: زمین برای من به‌عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توان پیشانی را بر آن گذاشت. نیز، تمام زمین پاک‌کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوان وضو گرفت از آن برای وضو استفاده کرد.
منابع
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.
- ↑ صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.
- ↑ صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.