دعا پیش و پس از صرف غذا

سؤال

چه دعاهایی پیش و پس از صرف غذا خوانده می‌شود؟

دعاهایی از پیامبر(ص) و امامان(ع) قبل از غذا خوردن و پس از پایان سفره، نقل شده است. برخی از این دعاها عبارتند از:

• گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز و حمد و سپاس خدا در پایان؛ امام علی(ع) می‌فرماید: هر که هنگام شروع به خوردن غذا یا نوشیدنی، نام خدا را به زبان آورد و در پایان، خدا را حمد و سپاس گوید، هرگز درباره نعمت آن غذا از او سؤال نخواهد شد.
• امام سجاد(ع) وقتی غذایی را پیش رویش قرار می‌دادند، می‌فرمود:

« اَللَّهُمَّ هَذَا مِنْ مَنِّکَ وَ فَضْلِکَ وَ عَطَائِکَ فَبَارِکْ لَنَا فِیهِ وَ سَوِّغْنَاهُ وَ اُرْزُقْنَا خَلَفاً إِذَا أَکَلْنَاهُ وَ رُبَّ مُحْتَاجٍ إِلَیْهِ رَزَقْتَ فَأَحْسَنْتَ اَللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنَا مِنَ اَلشَّاکِرِین خداوندا این غذا از احسان و فضل و بخشش تو است؛ پس آن را برای ما با برکت کن و گوارایمان گردان و چون تناول کردیم عوض آن را روزی و نصیب ما فرما! »

و هنگامی سفره برداشته می‌شد، می‌فرمود:

« اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی حَمَلَنَا فِی اَلْبَرِّ وَ اَلْبَحْرِ وَ رَزَقَنَا مِنَ اَلطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلَنَا علف کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِهِ تَفْضِیلا سپاس برای خداوند است که ما را در خشکی و دریا جابه جا کرد و از نعمت‌های پاکیزه روزی بخشید و ما را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری داد. »

• پیامبر(ص) پس از پایان غذاخوردن فرمود:

« اَللَّهُمَّ أَکْثَرْتَ وَ أَطَبْتَ وَ بَارَکْتَ فَأَشْبَعْتَ وَ أَرْوَیْتَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی یُطْعِمُ وَ لاٰ یُطْعَم خدایا، نعمتت را بر ما فراوان و پاکیزه نموده و مبارک ساختی پس سیر گردانیدی و سیراب کردی. حمد و ستایش برای خدایی است که می‌خورانَد؛ ولی خود نیازی به خوردن ندارد. »