حدیث پاک‌کننده و مسجد بودن زمین
حدیث «جعلت لی الارضُ مسجداً و طهوراً» از پیامبر(ص) در مورد مهر چه مفهومی دارد و منبع آن چیست؟
این حدیث شریف که از نبی اکرم(ص) منقول است، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتب مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده، و در مورد مفهوم آن و استفاده‌هایی که از آن می‌شود، بحث شده است.
از جمله در کتاب‌های؛ بحارالانوار،[۱] خصال شیخ صدوق[۲] و امالی[۳] و همچنین کتاب شریف وسائل الشیعه[۴] به صورت‌های مختلف و با عبارات گوناگون نقل شده است. این حدیث شریف به طوری که از کتب فقهی و حدیثی برمی‌آید، در سه باب و در تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:
الف: در مبحث تیمم.
ب: در مورد وجوب سجده بر زمین.
ج: امکان اقامه نماز در هر جایی.
بنابراین می‌شود از این حدیث شریف جواز سجده بر تمام زمین و هر آنچه در آن می‌روید را استفاده کرد. چه از خاک و سنگ و… (به غیر از موارد استثناء شده در فقه) «مُهر» هم که از جنس خاک می‌باشد، داخل در مضمون حدیث می‌شود.
کلمه مسجداً که در روایت آمده به معنی «سجده‌گاه» می‌باشد؛ و مفهوم حدیث شریف چنین می‌شود: زمین (و هر آنچه در آن است) برای من به عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توانم پیشانی خودم را بر آن‌ها بگذارم و همچنین تمام زمین برای من پاک کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوانم وضو بگیرم از آن برای نماز استفاده بکنم.
مطالعه بیشتر
۱. بحارالانوار، ج۱۶، ص۳۱۳، و ج۷۷، ص۱۴۷.
۲ وسائل الشیعه، ج۲ و ۳ و ۵.
۳. مستدرک الوسائل، ج۲.
منابع
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.
- ↑ صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.
- ↑ صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.