صله رحم با افراد بی‌نماز

سؤال

آیا با کسانی از فامیل و نزدیکان که نماز نمی‌خوانند، می‌توان قطع رابطه کرد؟

۱. با توجه به اهمیت و نقش صله رحم در اسلام، انسان به هیچ عنوان حق ندارد، رابطه خود را با خویشان خود قطع کند، بنابر این حتی در مواردی که خویشاوندان انسان، نسبت به مسائل دینی کم توجه هستند و به آن عمل نمی‌کنند، نباید باآن‌ها قطع رابطه کرد، بلکه باید با برقرار کردن رابطه سازنده و تأثیر گذار با خویشاوندان سعی در تغییر و اصلاح آنان داشت.

1. از دیدگاه اسلام تمام انسان‌ها نسبت به سرنوشت یکدیگر مسئول هستند، خصوصاً زمانی که با فردی رابطه خویشاوندی داشته باشند. با در نظر گرفتن این نکته به نظر می‌رسد، قطع رابطه با افرادی که مقید به انجام فرائض دینی نیستند، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه موجب می‌شود این افراد به جای ارتباط با انسان‌های متدین و دلسوز با افراد لاابالی ارتباط پیدا کنند و البته تأثیر چنین ارتباط‌هایی هم معلوم است. بنابر این می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین وظایف دینی، اصلاح افراد جامعه بخصوص اقوام انسان می‌باشد، که یکی از مهم‌ترین راه کارهای اصلاح افراد، رفت و آمدهای خانوادگی و صمیمانه می‌باشد.
2. بهترین راه برای دعوت خویشاوندان به طرف مسائل دینی، عمل کردن به دستورات دینی و آداب اسلامی است. روان شناسان معتقدند که تأثیر یادگیری از طریق چشم و قوه بینایی، به مراتب بیشتر از اثر یادگیری از طریق گوش می‌باشد؛ بنابر این مطالب و اموری که از طریق چشم به انسان منتقل می‌شود، منجر به اثر پذیری انسان می‌شود و در نتیجه انسان را به عمل وامی‌دارد.
3. همانگونه که رفتارهای غیر دینی با گذشت زمان در انسان‌ها نهادینه می‌شود، برای تغییر دادن این رفتارها و جایگزین کردن رفتارهای دینی هم به زمان نیاز است، بنابر این باید با صبر و حوصله کامل و بدون هیچ عجله ای برای تغییر رفتار آن‌ها کوشش کنید.
4. سعی کنید با ایجاد رابطه صمیمانه و دوستانه با خویشاوندان خود، اعتماد آن‌ها را به خود جلب کنید، به گونه ای که آن‌ها شما را محرم راز خود بدانند. از این طریق می‌توانید با صرف وقت و انرژی کمتری به مقصود خود برسید. زیرا در پرتو رابطه صمیمانه با خویشاوندان، آنان به شما علاقه‌مند می‌شوند و در نتیجه اثر پذیری آن‌ها از شما افزایش می‌یابد و در رفتار و گفتار از شما پیروی می‌کنند.
5. کوچکترین رفتار مثبت و دینی آن‌ها را مورد تشویق قرار دهید، اینکار موجب دلگرم شدن خویشاوندان شما به امور دینی گردیده و محرکی برای انجام دادن وظایفشان می‌شود.
6. هرگاه نیازهای انسان توسط فرد دیگری بر طرف شود، نسبت به آن فرد احساس دلسپردگی پیدا می‌کند و سعی می‌کند رفتارش طبق میل آن فرد صورت پذیرد و خواسته‌های آن فرد را در حد امکان انجام دهد، بنابر این شما باید سعی کنید در حد توان نیازهای مادی و عاطفی خویشاوندان خود را بر طرف کنید تا از این طریق بتوانید بر آن‌ها تأثیر بیشتری داشته باشید.
7. سعی کنید فعالیت خود را، از جوانان و کودکانی که قلبی پاک دارند و هنوز آلوده نشده‌اند، شروع کنید و بدانید که جوانان می‌توانند منشأ تحول در خانواده باشند.
8. با رعایت مراحل ممکن نهی از منکر، گاهی لازم باشد قطع رابطه موقتی صورت گیرد اما باید به هدف نهی از منکر و با حفظ امکان بازگشت باشد و همچنین پس از طی دیگر مراحل صورت گیرد.

مطالعه بیشتر

• زواری نسب میانجی، سلمان، صله ارحام آثار و ثمرات آن، قم، نوید اسلام، ۱۳۸۱ش.
• غریب شاه، مصطفی، خویشاوندی و صله ارحام، تهران، قلم علم، ۱۳۸۹ش.