حدیث پاک‌کننده و مسجد بودن زمین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۲

سؤال

حدیث «جعلت لی الارضُ مسجداً و طهوراً» از پیامبر(ص) در مورد مهر چه مفهومی دارد و منبع آن چیست؟

حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً...» که از نبی اکرم(ص) منقول است، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتب مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است. از جمله در کتاب‌های؛ بحارالانوار،^[۱] خصال^[۲] و امالی^[۳]شیخ صدوق و همچنین وسائل‌الشیعه^[۴] به صورت‌های مختلف و با عبارات گوناگون نقل شده است.

این حدیث به طوری که از کتب فقهی و حدیثی برمی‌آید، در سه باب و تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است: الف: در مبحث تیمم. ب: در مورد وجوب سجده بر زمین. ج: امکان اقامه نماز در هر جایی.

بنابراین می‌شود از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین و هر آنچه در آن می‌روید را استفاده کرد. چه از خاک و سنگ و… همینطور «مُهر» هم که از جنس خاک می‌باشد داخل در مضمون حدیث می‌شود.

کلمه مسجداً که در روایت آمده به معنی «سجده‌گاه» می‌باشد؛ و مفهوم حدیث شریف چنین می‌شود: زمین برای من به عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توانم پیشانی خودم را بر آن‌ها بگذارم و هم‌چنین تمام زمین برای من پاک کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوانم وضو بگیرم از آن برای نماز استفاده بکنم.

مطالعه بیشتر

۱. بحارالانوار، ج۱۶، ص۳۱۳، و ج۷۷، ص۱۴۷.

۲ وسائل الشیعه، ج۲ و ۳ و ۵.

۳. مستدرک الوسائل، ج۲.

منابع

↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.
↑ صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.
↑ صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س
↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.

[1] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.

[2] صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.

[3] صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س

[4] حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-این [[حدیث]] شریف که از نبی اکرم(ص) منقول است، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتب مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده، و در مورد مفهوم آن و استفاده‌هایی که از آن می‌شود، بحث شده است.
+[[حدیث]] ''«جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً'' وَ طَهُوراً...» که از [[نبی اکرم(ص)]] منقول است، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتب مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است. از جمله در کتاب‌های؛ [[بحارالانوار]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.</ref> [[خصال]]<ref>صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.</ref> و [[امالی]]<ref>صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س</ref>شیخ [[صدوق]] و همچنین [[وسائل‌الشیعه]]<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.</ref> به صورت‌های مختلف و با عبارات گوناگون نقل شده است.
-از جمله در کتاب‌های؛ بحارالانوار،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.</ref> خصال شیخ صدوق<ref>صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.</ref> و امالی<ref>صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س</ref> و همچنین کتاب شریف وسائل الشیعه<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.</ref> به صورت‌های مختلف و با عبارات گوناگون نقل شده است. این حدیث شریف به طوری که از کتب فقهی و حدیثی برمی‌آید، در سه باب و در تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:
+این حدیث به طوری که از کتب فقهی و حدیثی برمی‌آید، در سه باب و تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است: الف: در مبحث تیمم. ب: در مورد وجوب سجده بر زمین. ج: امکان اقامه نماز در هر جایی.
-الف: در مبحث تیمم.
+بنابراین می‌شود از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین و هر آنچه در آن می‌روید را استفاده کرد. چه از خاک و سنگ و… همینطور «مُهر» هم که از جنس خاک می‌باشد داخل در مضمون حدیث می‌شود.
-ب: در مورد وجوب سجده بر زمین.
+کلمه مسجداً که در روایت آمده به معنی «سجده‌گاه» می‌باشد؛ و مفهوم حدیث شریف چنین می‌شود: زمین برای من به عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توانم پیشانی خودم را بر آن‌ها بگذارم و هم‌چنین تمام زمین برای من پاک کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوانم وضو بگیرم از آن برای نماز استفاده بکنم.
-ج: امکان اقامه نماز در هر جایی.
-بنابراین می‌شود از این حدیث شریف جواز سجده بر تمام زمین و هر آنچه در آن می‌روید را استفاده کرد. چه از خاک و سنگ و… (به غیر از موارد استثناء شده در فقه) «مُهر» هم که از جنس خاک می‌باشد، داخل در مضمون حدیث می‌شود.
-کلمه مسجداً که در روایت آمده به معنی «سجده‌گاه» می‌باشد؛ و مفهوم حدیث شریف چنین می‌شود: زمین (و هر آنچه در آن است) برای من به عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توانم پیشانی خودم را بر آن‌ها بگذارم و هم‌چنین تمام زمین برای من پاک کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوانم وضو بگیرم از آن برای نماز استفاده بکنم.
 <span></span>