حدیث پاک‌کننده و مسجد بودن زمین: تفاوت میان نسخه‌ها

(اصلاح ارقام)
(آدرس دهی بر مطالب)
خط ۶: خط ۶:
[[حدیث]] '''جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً'''، که از [[نبی اکرم(ص)]] نقل شده، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتاب‌های مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است؛ از جمله، در کتاب‌های [[خصال]]<ref>صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.</ref> و [[امالی]]<ref>صدوق، محمد بن علی، الامالی. تحقیق: قسم الدراسیات الاسلامیه، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵.</ref> شیخ [[صدوق]]، [[وسائل‌الشیعه]] شیخ حر عاملی<ref>حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.</ref> و [[بحارالانوار]] نوشتهٔ [[علامه مجلسی]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.</ref>، با عبارات گوناگون، نقل شده است.
[[حدیث]] '''جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً'''، که از [[نبی اکرم(ص)]] نقل شده، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتاب‌های مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است؛ از جمله، در کتاب‌های [[خصال]]<ref>صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.</ref> و [[امالی]]<ref>صدوق، محمد بن علی، الامالی. تحقیق: قسم الدراسیات الاسلامیه، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵.</ref> شیخ [[صدوق]]، [[وسائل‌الشیعه]] شیخ حر عاملی<ref>حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.</ref> و [[بحارالانوار]] نوشتهٔ [[علامه مجلسی]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.</ref>، با عبارات گوناگون، نقل شده است.


این حدیث، به طوری که از کتاب‌های فقهی و حدیثی بر می‌آید، در سه باب و تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:
این حدیث، به طوری که از کتاب‌های فقهی و حدیثی بر می‌آید، در سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:


* در مبحث تیمم؛<ref> طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقيق : تصحيح وتعليق: السيد محمد تقي الكشفي، طهران، المكتبة المرتضوية لإحياء آثار الجعفرية، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴.
# '''در مبحث تیمم:''' اگر وقت نماز برسد و آبی برای غسل یا وضو نباشد، می‌توان با تیمم بر خاک نماز خواند.<ref> طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقيق : تصحيح وتعليق: السيد محمد تقي الكشفي، طهران، المكتبة المرتضوية لإحياء آثار الجعفرية، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴.
محقق حلی، جعفر بن الحسن، المعتبر فی شرح المختصر، تحقيق وتصحيح : عدة من الأفاضل / إشراف : ناصر مكارم شيرازي، قم، مؤسسة سيد الشهداء، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۷۱.
محقق حلی، جعفر بن الحسن، المعتبر فی شرح المختصر، تحقيق وتصحيح : عدة من الأفاضل / إشراف : ناصر مكارم شيرازي، قم، مؤسسة سيد الشهداء، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۷۳.
</ref>
</ref>
* در بحث وجوب سجده بر زمین؛
# '''در بحث وجوب سجده بر زمین:''' سجده باید بر زمین و آنچه از زمین روییده می‌شود باشد، غیر از خوردنی‌ها و پوشیدنی که در روایات استثنا شده است.<ref>
* در بحث امکان اقامهٔ نماز در هر مکانی.
مجلسی، محمد تقی، لوامع صاحبقرانى، قم، مؤسسة دار التفسير، چاپ اول، ۱۴۱۶ق/۱۳۷۴ش، ج۶۳، ص۸۱.</ref>
# '''در بحث امکان اقامهٔ نماز در هر مکانی:''' در هر مکانی مانند بیابان، خانه، مغازه و ... می‌توان نماز خواند و نماز خواندن فقط در مسجد نیست.<ref> علوی عاملی، احمد بن زين العابدين، مناهج الأخيار في شرح الإستبصار، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ج۱، ص۶۱۷.</ref>


از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین، و هر آنچه از آن می‌روید، استفاده شده است؛ چه از خاک باشد و چه از سنگ. نیز، به کار بردن «مُهر» هم، که از جنس خاک باشد، داخل در مضمون حدیث شده است.{{مدرک}}
از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین، و هر آنچه از آن می‌روید، استفاده شده است؛ چه از خاک باشد و چه از سنگ. نیز، به کار بردن «مُهر» هم، که از جنس خاک باشد، داخل در مضمون حدیث شده است.{{مدرک}}


کلمه مسجداً، که در روایت آمده، به معنی سجده‌گاه است؛ مفهوم حدیث بنابر این معنی چنین بیان شده است: زمین برای من به‌عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توان پیشانی را بر آن گذاشت. نیز، تمام زمین پاک‌کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوان وضو گرفت از آن برای وضو استفاده کرد.{{مدرک}}
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۳۰ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۲

سؤال

حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً ...» از پیامبر(ص) در مورد مهر چه مفهومی دارد و منبع آن چیست؟

حدیث جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً، که از نبی اکرم(ص) نقل شده، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتاب‌های مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است؛ از جمله، در کتاب‌های خصال[۱] و امالی[۲] شیخ صدوق، وسائل‌الشیعه شیخ حر عاملی[۳] و بحارالانوار نوشتهٔ علامه مجلسی،[۴]، با عبارات گوناگون، نقل شده است.

این حدیث، به طوری که از کتاب‌های فقهی و حدیثی بر می‌آید، در سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:

  1. در مبحث تیمم: اگر وقت نماز برسد و آبی برای غسل یا وضو نباشد، می‌توان با تیمم بر خاک نماز خواند.[۵]
  2. در بحث وجوب سجده بر زمین: سجده باید بر زمین و آنچه از زمین روییده می‌شود باشد، غیر از خوردنی‌ها و پوشیدنی که در روایات استثنا شده است.[۶]
  3. در بحث امکان اقامهٔ نماز در هر مکانی: در هر مکانی مانند بیابان، خانه، مغازه و ... می‌توان نماز خواند و نماز خواندن فقط در مسجد نیست.[۷]

از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین، و هر آنچه از آن می‌روید، استفاده شده است؛ چه از خاک باشد و چه از سنگ. نیز، به کار بردن «مُهر» هم، که از جنس خاک باشد، داخل در مضمون حدیث شده است.[نیازمند منبع]

منابع

  1. صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.
  2. صدوق، محمد بن علی، الامالی. تحقیق: قسم الدراسیات الاسلامیه، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵.
  3. حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.
  4. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.
  5. طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقيق : تصحيح وتعليق: السيد محمد تقي الكشفي، طهران، المكتبة المرتضوية لإحياء آثار الجعفرية، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴. محقق حلی، جعفر بن الحسن، المعتبر فی شرح المختصر، تحقيق وتصحيح : عدة من الأفاضل / إشراف : ناصر مكارم شيرازي، قم، مؤسسة سيد الشهداء، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۷۳.
  6. مجلسی، محمد تقی، لوامع صاحبقرانى، قم، مؤسسة دار التفسير، چاپ اول، ۱۴۱۶ق/۱۳۷۴ش، ج۶۳، ص۸۱.
  7. علوی عاملی، احمد بن زين العابدين، مناهج الأخيار في شرح الإستبصار، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ج۱، ص۶۱۷.