لعن و عدم جواز دشنام

سؤال

لعن و دشنام از نظر قرآن را بیان بفرمایید

«لعن» (لعنت) در اصل به معنی طرد و دور ساختن است که آمیخته با خشم و غضب باشد؛ بنابراین لعن از ناحیه خداوند یعنی دور ساختن کسی از رحمت خویش و از تمام مواهب و برکاتی که از ناحیه او به بندگان می‌رسد. اهل لغت گفته‌اند: لعن در آخرت به معنی عذاب و عقوبت و در دنیا به معنی سلب توفیق است. آیات زیادی در قرآن وارد شده که بعضی از افراد را لعن می‌کند مانند: ﴿إِنَّ الَّذينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ؛ آنها که خدا و پیامبرش را ایذاء می‌کنند، خداوند آنها را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور می‌سازد.﴾(احزاب:۵۷)

آنچه زشت و نا پسند است؛ فحش و دشنام دادن است. قرآن به شدت در مقابل کلمات رکیک و لهو و لعب و دشنام‌دادن و فحش‌دادن ایستادگی می‌کند و حتی می‌فرماید: دشمنان خود را دشنام ندهید: ﴿وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ؛ (معبود) کسانی را که غیر خدا را می‌خوانند، دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روی ظلم و جهل خدا را دشنام دهند.﴾(انعام:۱۰۸)

پس بین فحش دادن و لعن، فرق است و قرآن نیز بعضی از افراد را لعنت می‌کند، یعنی رحمت خود را از آنها دور می‌سازد، ولی همین قرآن به کسی دشنام نداده است؛ به عبارت ساده‌تر، لعن نوعی دعای نفرینی است نه فحش.

اصل لعن را فقط در مواردی که دین اسلام تجویز کرده و در قرآن و روایات بیان شده است، می‌توان انجام داد؛ در مواردی که لعن تجویز نشده است، جایز نیست.