ویژگی‌های یاری‌دهنده دین در نامه ۴۵ نهج‌البلاغه

سؤال

امام علی(ع) می‌فرماید: «شما نمی‌توانید مانند من زندگی کنید، اما با چهار خصلت ورع، جهاد، رازداری و سداد مرا در احیاء دین کمک کنید.» این چهار خصلت در کدام خطبه یا نامهٔ آن حضرت آمده است؟ مراد از این خصوصیات چیست؟

درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


آگاه باشید هر پیروی را امامی است که از او پیروی می‌کند و از نور دانشش روشنی می‌گیرد، آگاه باشید امام شما از دنیای خود به دو جامه فرسوده و دو قرص نان رضایت داده است بدانید که شما توانایی چنین کاری را ندارید اما با پرهیزگاری و تلاش و پاکدامنی و راستی مرا یاری دهید.[۱]

نامهٔ ۴۵ نهج البلاغه از امام علی(ع) خطاب به فرماندار بصره بوده که به‌جهت حضور در میهمانی فرد ثروتمند بوده است. فرماندار بصره و مخاطب این نامه عثمان بن حنیف انصاری بود. امام علی(ع) در این نامه، ضمن تأکید بر ضرورت ساده‌زیستی کارگزاران، نظام حکومتی خود را به‌عنوان الگوی ساده‌زیستی به مردم معرفی می‌کند و دنیا و دنیاپرستان را مورد نکوهش قرار می‌دهد. امام در این نامه خصوصیات چهارگانه برای یاری‌دهنده دین ذکر کرده است:

  • ورع: برخوداری از تقوای الهی در سرحد عالی‌
  • اجتهاد: تلاش و کوشش در راه حفظ عدالت و حمایت از محرومان
  • عفت: پاکدامنی و خویشتن‌داری از شهوات و مفاسد اخلاقی
  • سداد: انتخاب راه صحیح و مستقیم و پرهیز از بی‌راهه.[۲]

به گفتهٔ ناصر مکارم شیرازی اگر مسئولان کشور اسلامى اين چهار صفت را در خود جمع کنند و زندگى آنها همچون زندگى مردم متوسط باشد و نه بيشتر، کاستی‌ها اصلاح می‌شود و توده‌هاى مردم از حکومت راضى خواهند شد.[۳]


منابع

  1. نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، نامه ۴۵.
  2. مکارم شیرازی، ناصر، پيام امام اميرالمؤمنين عليه‌السلام‌، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۱۸۷.
  3. مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمؤمنين عليه‌السلام‌، ج۱۰، ص۱۸۷.