چاه عریضه جمکران


سؤال

ماجرای چاه عریضه در جمکران چیست؟

درگاه‌ها
درگاه مهدویت.png
واژه-ها.png


چاه عریضه جمکران

مسجد جمکران از مکان‌های مقدس و منتسب به امام زمان(عج) است که در قم قرار دارد. چاهی در این مسجد وجود داشت که برای آسان شدن کار برای مردم، نوشتن عریضه و توسل به امام زمان(ع) بود و غیر از این هیچ قداستی نداشت. البته امروزه این چاه تخریب شده است.

عریضه ‌نویسی

پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) توصیه کرده‌اند در گرفتاری‌ها، بلاها و ترس، از دعا و توسل کمک گرفته شود. یکی از راه‌های استمداد از خدا و تسکین، عریضه نوشتن است. عریضه گاه خطاب به خداوند است و در آن فرد نیازمند ضمن اشاره به مشکل و حاجت مورد نظر خود به مقام و منزلت یکی از معصومین(ع) یا همه آنها در پیشگاه خداوند متوسل می‌شود یا اینکه مستقیماً به معصوم(ع) نوشته می‌شود تا او به واسطه منزلتی که در نزد خداوند دارد، از خدا برآورده شدن آن حاجت و نیاز را درخواست نماید و در واقع واسطه بین خدا و بنده خدا بشود. بدیهی است که هیچ یک از این امور با قیودی که در آنها ذکر شد به شرک، بت‌پرستی و بدعت منتهی نمی‌شوند.

عریضه نویسی در روایات

در روایات به عریضه نویسی به عنوان یکی از راه‌های توسل اشاره شده است:

  • امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هرگاه کسی حاجت و درخواستی از خداوند متعال داشته باشد یا از موضوعی در هراس باشد، آن را به این ترتیب که بیان می‌شود بر روی کاغذی بنویسد و در آب جاری یا در چاه عمیقی بیندازد…»[۱]
  • «هر کس حاجتی دارد، آنچه را که ذکر می‌شود در یک قطعه کاغذی بنویسد و در ضریح یکی از ائمه یا در نهر آب یا در چاه آب بیندازد.»[۲]

آنچه از روایات فهمیده می‌شود، عریضه نوشتن و در چاه انداختن یکی از راه‌های توسل است. چاه جمکران هم فقط به خاطر این‌که نزدیک جمکران می‌باشد مردم بعد از انجام اعمال مسجد، حاجت‌های خود را نوشته و درون آن چاه می‌اندازند و اگر مردم گریه می‌کنند به خاطر محبت به امام زمان(ع) بوده و به خاطر گرفتاری‌های خودشان می‌باشد؛ اما اگر برای چاه گریه و زاری کرده و به خود چاه متوسل شوند یا برای آن تقدسی قائل شوند هم شرک بوده و هم بدعت می‌باشد که در روایت و مکتب اسلام مردود است.

چاه عریضه مسجد مقدس جمکران با توجه به این‌که موضوعیت خاصی نداشته و هیچ وجه تفاوتی بین آن و دیگر چاه‌ها نبود اما برخی افراد در اثر ساده دلی دچار خرافه و انحراف می‌شدند، تخریب گردید.[۳]

جستارهای وابسته

مطالعه بیشتر

  • کتاب عریضه نویسی، سیدصادق سیدنژاد.
  • کتاب آیین نیایش، ابراهیم غفاری.

منابع

  1. قمی، عباس، کلیات منتهی الامال، اول، نشر الهادی، ۱۳۷۶، ص۹۲۷.
  2. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ص۸۹.
  3. «چاه مسجد جمکران بسته و تخریب شد.»