مفهوم امتحنک الله در زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س)

سؤال

مفهوم این جمله از زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س) «یَا مُمْتَحَنَه امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ مَا امْتَحَنَکِ صَابِرَه …» چیست؟

درگاه‌ها
فاطمیه.png


مفهوم اِمْتَحَنَکِ اللَّهُ در زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س) این دانسته شده که او از جانب خداوند مورد امتحان قرار گرفت. نتیجه این امتحان برای حضرت فاطمه(س) ملقب‌شدن به لقب صابره بود که خداوند به او عطا کرد.[۱]

براساس این عبارت از زیارت حضرت فاطمه خداوند حضرت زهرا را پیش از آنکه او را بیافریند امتحان کرد و حضرت را شکیبا یافت.[۲] برخی معنای آزمایش‌شدن قبل از خلقت را آزمایش‌شدن وجود ملکوتی حضرت زهرا(س) دانسته‌اند. آنان معتقدند وجود ملکوتی آن حضرت قبل از آفریده‌شدن جسم او وجود داشته و در آن مرحله مورد آزمایش خدا قرار گرفت.[۳] برخی دیگر، از جمله علامه مجلسی، معتقدند که این عبارت به علم فراگیر الهی اشاره دارد که بر جایگاه افراد در آینده هم اشراف دارد.[۴]

از نظر محمدباقر بهبودی، حدیث‌پژوه معاصر، موضوع امتحان حضرت فاطمه(س) این بوده که خداوند طاقت و توان او را برای حمل امانت الهی امتحان کرد و او را در این امتحان صابر یافت. به جهت صبر و تحملی که حضرت فاطمه(س) از خود نشان داد او را مستحق حمل اسرار الهی یافت.[۵]

منابع

  1. بهبودی، محمدباقر، گزیده کافی، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص ۲۲۶.
  2. «زیارت حضرت فاطمه زهراء»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت استاد حسین انصاریان، بازدید: ۲۱ آذر ۱۴۰۲ق.
  3. قادری، سید محمدتقی، «شرح و تفسیر زیارت نامه حضرت فاطمه(س)، قسمت اول»، بلاغ، انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۱ش، بازدید: ۲۱ آذر ۱۴۰۲ش.
  4. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاحکام، تحقیق مهدی رجایی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، ج۹، ص۲۵.
  5. محمدباقر بهبودی، گزیده کافی، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، ج ۱، ص ۲۲۶.