رابطه نماز شب با فقر
در روایتی امام صادق فرمود: «دروغ مي‌گويد كسي كه ادعا دارد نماز شب مي‌خواند اما فقير و گرسنه و نادار است». آیا کسی که نماز شب بخواند واقعا فقیر نمی‌شود؟
روایت فقیر نشدن کسی که نماز شب بخواند؛ بدان معناست که اگر کسی نماز شب بخواند و تلاش هم بکند، خداوند روزی او را پربرکت می‌کند. آموزه‌های اسلامی انسان‌ها را به تلاش و کار تشویق می‌کند و نمی‌توان اینگونه روایات را به معنای دست برداشتن از کار و تلاش دانست و فقط به عبادت مشغول شد.
متن روایت
امام صادق(ع) به كسى كه از تنگدستى و فقر شكايت بسيار مىكرد، فرمود:
| « | يَا هَذَا أَ تُصَلِّي بِاللَّيْلِ قَالَ فَقَالَ الرَّجُلُ نَعَمْ قَالَ فَالْتَفَتَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ إِلَى صَاحِبِهِ فَقَالَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُصَلِّي بِاللَّيْلِ وَ يَجُوعُ بِالنَّهَارِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ضَمِنَ بِصَلَاه اللَّيْلِ قُوتَ النَّهَارِ[۱]
اى مرد! نماز شب مىخوانى؟! عرض كرد: بلى! راوى مىگويد كه آن حضرت به يكى از اصحاب خود رو كرد و فرمود: كسى كه نماز شب مىخواند اگر ادّعا كند گرسنه است، سخن به گزاف رانده و دروغ گفته است، زيرا خداوند متعال در ازاى نماز شب او، ضامن روزى آن روز او شده است. |
» |
تاثیر نماز شب بر روزی
فضيلت و اهميت نماز شب تا به آن اندازه است كه خداوند به رسول خدا(ص) مي‌فرمايد: ﴿وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَیٰ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا؛ و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.﴾(اسراء:۷۹) خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر(ص) را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روایات اسلامی، اعم از روایات اهل بیت(ع) و روایاتی که از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت کبری تفسیر کرده است.[۲]
نماز شب از نمازهای بسیار با فضیلت است و در سوره‌های مزّمل و مدّثر آمده است. در روایات آمده است که تمام انبیا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی قبر است. نماز شب، در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، ادای دین و نورچشم مؤثّر است.[۳]
روزی رسان بودن خدا بر نماز شب‌خوان، بدین معناست که خدا برکتی به روزی او می‌دهد که محتاج کسی نباشد. علامه طباطبائی از استاد خود مرحوم قاضی نقل می‌کند: «ای فرزند! دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان».[۴] خود فرد نیز باید برای زندگی خود تلاش کند که روایات اسلامی خود کار کردن را با فضیلت‌ترین عبادت‌ها دانسته است.[۵] دنبال کار مایه عزت و شرف انسان خواهد شد و از دیگران بی‌نیاز خواهد شد.[۶] اگر کسی فکر کند بدون کار کردن اگر نماز شب خواند، روزی‌اش می‌رسد و گرسنه نمی‌ماند، برداشت درستی از روایات نکرده است. خدا بر کسی که دنبال کار نرود، خشم خواهد کرد.[۷] طبق روایات اسلامی، بیکاری عاملفقر در زندگی خواهد شد.[۸] اگر بنا بود با نماز خواندن، فقر از بین برود، روایات اسلامی بیکاری را عامل فقر معرفی نمی‌کرد.
سند حدیث
احمد بن محمد بن یحیی،[۹] عمر بن علی بن عمر[۱۰] و محمد بن عمر بن یزید[۱۱] از روایان این حدیث به صراحت توثیق نشده است. آخر حدیث هم آمده است: «عَمَّنْ حَدَّثَهُ؛ یعنی از کسی که برای او حدیث می‌کرد.»[۱۲] به چنین حدیثی، حدیث مرسل گویند.
هر چند این روایت سند معتبری ندارد، اما روایات دیگری نیز وجود دارد که رابطه نماز شب و پر برکت بودن روزی را بیان می‌کند. امام صادق(ع): نماز شب چهره را سفید و نورانی می‌کند، نماز شب انسان را خوشبو می‌کند، نماز شب روزی می‌آورد.[۱۳]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ابن بابويه، محمد، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۴۱، باب من صلی صلاه اللیل، حدیث۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۵.
- ↑ قرائتی محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸، ج۵، ص۱۰۴.
- ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
- ↑ ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال - قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۰.
- ↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۴۹، حدیث۷.
- ↑ ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۶۹.
- ↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۴۸، حدیث۵ و ۱۱.
- ↑ تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش، ص۴۴. كاظمى، عبدالنبى، تكمله الرجال، قم، أنوار الهدى، چاپ اول، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۲۵۱.
- ↑ نجاشی، احمد، رجال النجاشی، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۲۸۶. تفرشی، مصطفی، نقد الرجال ، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۶۰. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مولف، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۶، ۱۰۵.
- ↑ نجاشی، احمد، رجال النجاشی، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۶۴.
- ↑ ابن بابويه، محمد، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۴۱، باب من صلی صلاه اللیل، حدیث۵.
- ↑ ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال - قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۴۱.