حضرت هود(ع)

سؤال
داستان حضرت هود در قرآن چیست؟
درگاه‌ها
واژه-ها.png


هود یکی از پیامبران الهی است که نامش در قرآن آمده است و سوره‌ای به نام او در قرآن وجود دارد. هود به سوی قوم عاد مبعوث شد و داستان هود در قرآن با قوم عاد آمده است. «عاد» اسم شخصی بوده که قوم عاد به او منتسب هستند. خداوند قوم عاد را به دلیل اینکه از حضرت هود پیروی نکردند، دچار عذاب کرد و هود و یارانش را به رحمت خود نجات داد. قوم عاد، حضرت هود را از سفیهان و دروغگویان می‌دانستند و از او درخواست عذاب کردند. عذاب این قوم، بادی بود که همه چیز را نابود کرد. توکل حضرت هود در آیات قرآن آمده است که به قوم خود می‌گوید نیرنگ خود را به کار گیرید و من به خداوند توکل می‌کنم.

حضرت هود(ع) در قرآن

نام هود هفت بار در قرآن آمده است[۱] اما در آیات بیشتری درباره او و قومش سخن گفته شده است. نام سوره‌ای در قرآن به نام هود است. هود از نوادگان حضرت نوح است.[۲] حضرت هود(ع) از پيامبران عرب است.[۳] طبق گفته قرآن، خداوند هود را برای قوم عاد فرستاد و او مردم را به سوی خداوند و تقوا و اطاعت[۴] دعوت کرد و همچون پیامبران گفت از شما هیچ مزدی نمی‌خواهم.[۵] هود خود را «رسول امین» معرفی کرده است.[۶] قوم عاد ایمان نیاوردند و در جواب او پاسخ دادند تو دلیل روشنی برای ما نیاوردی و حتما معبودان ما به تو آسیب زده‌اند.[۷] حضرت هود به قوم خود گفت هرگونه نیرنگی که دارید علیه من به‌کار گیرید و من به پروردگارم توکل کردم.[۸] قومش، او را از نادانان و دروغگویان پنداشتند و از او خواستند اگر راست می‌گویی عذاب را بر ما بیاور.[۹]

در قرآن آمده است که خداوند هود و یارانش را از عذاب سخت نجات داد. درباره قوم عاد می‌گوید آنان آیات خداوند را منکر شدند و پیامبران را نافرمانی کردند و به تعبیر قرآن «جبار عنید، سرکش ستیزه‌جو»[۱۰] را پیروی کردند. خداوند در قرآن می‌فرماید آنان در دنیا و آخرت گرفتار لعنت شدند.[۱۱]

در کیفیت عذاب قوم هود در سوره احقاف و سوره قمر آمده است که آنان ابری متراکم را در آسمان دیدند و تصور کردند قرار است باران ببارد. و هود به آنان گفت این بادی است که همه چیز را نابود می‌کند. و چنان بادی بود که جز خانه‌های ویران دیده نمی‌شود و آنان هلاک شده بودند.[۱۲] و آنان را در روزی شوم با طوفانی شدید و سرد از زمین برکند همچون نخل‌هایی که ریشه ندارند.[۱۳]

در آیه ۲۴ سوره احقاف گفته شده هود قوم خود را در سرزمین احقاف بیم و انذار داده است و از این گفته می‌شود این برداشت را کرد که محل سکونت این قوم سرزمین احقاف بوده است. داستان حضرت هود(ع) در سوره‌های هود، اعراف، قمر، شعراء و احقاف آمده است.

گفته شده عمر هود ۱۵۰ سال بود. درباره قبر او نيز اختلاف است؛ بعضى آن را نزديک به «برهوت» و عده‌اى آن را در مسجد دمشق و احاديثى نيز قبر هود و ۹۸ پيغمبر ديگر را در اطراف کعبه معرفى کرده‌اند.[۱۴]

توکل حضرت هود

حضرت هود در برابر دشمنی قوم عاد به اینان گفت نیرنگ خود را به کار گیرید و مهلتم ندهید.[۱۵] و در ادامه گفت: ﴿إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمْ؛ من بر خدا، پروردگار خودم و پروردگار شما توكّل كردم.(هود:۵۶) این عبارت نشان دهنده توکل حضرت هود است که در برابر دشمنی یک قوم، آسوده به سر می‌برد و از خطرات و تهدیدات آنان نمی‌ترسد. حضرت هود در ادامه دلیل اطمینان خود را بیان می‌کند: ﴿هيچ جنبنده‌اى نيست مگر اينكه او مهار هستى‌اش را در دست دارد.(هود:۵۶) با این جمله نشان می‌دهد که خداوند محیط بر کار من و شماست و در ادامه سخنی می‌گوید که خداوند بر طریق حق است و نه باطل. از این جهت شما هلاک می‌شوید نه من: ﴿إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ؛ به راستى پروردگار من بر راه راست است.(هود:۵۶) یاری کردن حق و غلبه دادن آن بر باطل سنت الهی است.[۱۶]


مطالعه بیشتر

  • مکارم شیرازی، ناصر، قصه‌های قرآن، تدوین سید حسن حسینی.
  • قصص الانبیاء، ابن اسحاق نیشابوری، به اهتمام حبیب یغمایی، انتشارات علمی فرهنگی.


منابع

  1. سوره اعراف، آیه۶۵. سوره هود، آیه۵۰و ۵۳ و ۵۸و ۶۰ و ۸۹. سوره شعراء، آیه۱۲۴.
  2. مُهری، محمد جواد، احسن القصص، ج۱، ص۹۱.
  3. فرهنگ نامه علوم قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۳۸۵۹.
  4. سوره شعراء، آیه ۱۲۶.
  5. سوره هود، آیه ۵۰ و۵۱. سوره شعراء، آیه ۱۲۷.
  6. سوره شعرا، آیه ۱۲۵.
  7. سوره هود، آیه ۵۳ و ۵۴.
  8. سوره هود، آیه ۵۵ و ۵۶.
  9. سوره اعراف، آیه ۶۷ تا۷۰. سوره احقاف، آیه ۲۲.
  10. سوره هود، آیه۵۹.
  11. سوره هود، آیه۶۰.
  12. سوره احقاف، آیه ۲۴.
  13. سوره قمر، آیه ۱۹و۲۰.
  14. فرهنگ نامه علوم قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۳۸۵۹.
  15. سوره هود، آیه ۵۵.
  16. طباطبائی، محمد حسین، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱۰، ص ۴۴۹.