ترجمه قرآن (آیتی)

سؤال

ترجمه قرآن اثر عبدالمحمد آیتی چگونه ترجمه‌ای است؟

ترجمه قرآن (عبدالمحمد آیتی)
ترجمه قرآن (آیتی)
اطلاعات کتاب
نویسندهترجمه: عبدالمحمد آیتی
تاریخ نگارشقرن چهاردهم
موضوعترجمه قرآن
زبانعربی فارسی
اطلاعات نشر
ناشرانتشارات سروش
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۷۴ش

ترجمه قرآن به فارسی اثر عبدالمحمد آیتی، ترجمه‌ای موفق و دارای ارزش ادبی فراوان شناخته می‌شود. این ترجمه نخستین بار در سال ۱۳۶۷ شمسی انتشار یافت و از اقبال زیادی برخوردار شد.

سلامت و استحکام جمله‌بندی و پرهیز از سره‌نویسی فارسی و عربی‌گرایی افراطی و دوری از هرگونه حشو و زوائد از امتیازهای این ترجمه دانسته شده است. نارسایى‌هاى ساختارى ارتباط آیات و جملات، سهل‌انگارى در انتخاب معادل‌ها، دخالت عنصر تفسیر در ترجمه از کاستى‌هاى این ترجمه است.

عبدالمحمد آیتی از برجسته‌ترین مترجمان و ادیبان ایران و عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که در سال ۱۳۹۲ شمسی درگذشت.

معرفی

ترجمه فارسی قرآن به قلم عبدالمحمد آیتی از برجسته‌ترین مترجمان و ادیبان ایران، یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین ترجمه‌های قرآن شناخته می‌شود که بارها تجدید چاپ شده است. بر این اثر نقد و نظرهایی نگاشته شده است.[۱]

این ترجمه نخستین بار در سال ۱۳۶۷ شمسی انتشار یافت و از اقبال عام و خاص برخوردار شد. خرمشاهی این اثر را از فرخنده‌ترین و مهمترین رویدادهای تاریخ ترجمه قرآن می‌داند.[۲]

مترجم

عبدالمحمد آیتی متولد ۱۳۰۵ در بروجرد، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مترجم قرآن، ادیب و پژوهشگر است. آیتی آثار فراوانی در زمینه‌های زبان و ادبیات عربی و فلسفه دارد. ترجمه قرآن، ترجمه نهج‌البلاغه و ترجمه صحیفه سجادیه، ترجمه تقویم البلدان، ترجمه تاریخ ابن خلدون، ترجمه تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ترجمه تاریخ ادبیات زبان عربی، ترجمه تاریخ فلسفه در جهان اسلام، گزیده و شرح خمسه نظامی، شکوه سعدی در غزل شرح و ترجمه معلّقات سبع از آثار اوست. وی در سال ۱۳۹۲ شمسی درگذشت.[۳]

ویژگی‌ها

این ترجمه را دارای ارزش ادبی فراوان دانسته‌اند. سلامت و استحکام جمله‌بندی و پرهیز از سره‌نویسی فارسی و عربی‌گرایی افراطی و دوری از هرگونه حشو و زوائد از ویژگی‌های این ترجمه دانسته‌اند.[۴]

ترجمه قرآن استاد آیتى در کنار ارزش‌ها و امتیازاتى که دارد از کاستى‌هایى نیز برخوردار است. معادل‌سازى مناسب، روانى زبان ترجمه، تعادل ساختارى و بهره‌گیرى از ترجمه ارتباطى و معنایى از جمله امتیازهاى این ترجمه است.[۵] نارسایى‌هاى ساختارى ارتباط آیات و جملات، نادیده گرفتن ارتباط ساختارى، حذف کلمات ربط، ایجاد ارتباط‌هاى بى مورد، افزودن‌هاى بى مورد، حذف مفهوم حصر، ارجاع نارواى ضمایر، بى‌دقتى در ترجمه افعال با توجه به پیشوند، عرضه مفهومى نادرست از جمله شرطیه و جمله موصوله، سهل‌انگارى در انتخاب معادل‌ها، عدول از قرائت مشهور موجود در رسم الخط، دخالت عنصر تفسیر در ترجمه، زبان ترجمه و علائم سجاوندى از کاستى‌هاى این ترجمه است.[۶]

منابع

  1. دانشنامه «ترجمه فارسی (آیتی)»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ج۱، ص۵۴۴.
  2. خرمشاهی، بهاء الدین، قرآن پژوهی، تهران شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۹ش، به نقل از : «نگاهی به ترجمه ی قرآن مجید، به قلم عبدالمحمد آیتی»
  3. «استاد عبدالمحمد آیتی چهره ماندگار ۱۳۸۱» وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بازدید: ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  4. کوشا، محمدعلی، پژوهشی در ترجمه‌های برتر قرآن کریم، رشت، کتاب مبین، ۱۳۸۹ش، ص۷۲.
  5. سید حیدر علوی نژاد، نگرشی به ترجمه قرآن استاد آیتی، فصلنامه پژوهش های قرآنی، شماره ۱، ۱۳۷۴ش، ص۲۴۹.
  6. سید حیدر علوی نژاد، نگرشی به ترجمه قرآن استاد آیتی، فصلنامه پژوهش های قرآنی، شماره ۱، ۱۳۷۴ش، ص۲۴۹.