قرنطینه در روایات
آیا در روایات به قرنطینه اشاره شده است؟ آیا اسلام با قرنطینه مخالف است؟
قرنطینه در روایات اسلامی مورد توجه قرار گرفته و بر لزوم آن تاکید شده است. همچنین به چگونگی و کم و کیف آن هم پرداخته شده است.
در گزارشات تاریخی می خوانیم: «پس از آن که عمر بن خطاب اطلاع پیدا کرد که در شام طاعون آمده و تصمیم گرفت وارد شهر نشود، ابوعبیده جراح به او اعتراض کرد که آیا می‌خواهی از قضا و قدر الهی فرار کنی؟ عمر پاسخ داد: عبدالرحمن بن عوف روایت کرد که از رسول خدا(ص) شنیده است که اگر در شهری طاعون پیدا شد و شما در آن شهر بودید از آن شهر خارج نشوید، ولی اگر در شهری پیدا شد و شما در خارج آن شهر بودید، داخل آن شهر نشوید». شهید مطهری پس از نقل این مطلب توضیح داده‌اند که در آن زمان قرنطینه وجود نداشته است، اما مردم شهر برای رعایت حال دیگران از شهر خارج نمی‌شدند.[۱] منظور ایشان این است که آن زمان قرنطینه شخصی و جمعی انجام نمی‌شده ولی قرنطینه کل شهر به خوبی در نقل تاریخی منعکس شده است.
مطابق روایات، پیش از آن که بیماری یک محله را درگیر کرده باشد باید از آن محله گریخت. اما اگر بیماری واگیردار به محله سرایت کرده باشد، حکم به فرار از بیماری مسری داده می‌شود، در روایت آمده است: «زمانی که طاعون به اهل مسجدی سرایت کرد، آن‌ها حق ندارند به میان دیگران بگریزند».[۲] در این روایت مسجد نماد و محور محله است و مقصود آن است که اگر به اهل محله سرایت کرده باشد، نباید از محله خارج شوند و بیماری را منتشر نمایند.
علامه مجلسی معتقد است روایاتی که توصیه به فرار از بیماری می‌کنند، مربوط به زمانی است که بیماری به کل محله سرایت نکرده باشد.
در روایت دیگری آمده است: «علی بن جعفر از برادرش امام کاظم(ع) سؤال کرد که در زمان شیوع وبا در یک منطقه آیا صحیح است فرد از آن بگریزد؟ امام(ع) پاسخ دادند: بگریزد تا زمانی که به مسجدی که در آن نماز می‌گزارد سرایت نکرده باشد، پس اگر در میان اهل مسجد شایع شد، صحیح نیست که فرار کند».[۳]
در این روایت نیز امام(ع) شرط فرار از بیماری را سرایت نیافتن آن به محله و اهلش بیان می‌فرماید و پس از سرایت مانند روایات دیگر از اهل محل می‌خواهد که از آن منطقه خارج نشوند تا بیماری به سایر مناطق سرایت نکند.
از رسول گرامی اسلام(ص) روایت شده است که فرمودند:
«اگر بیماری طاعون بیاید و انسان در شهرش بماند و به خاطر خدا صبر كند و بداند كه جز آن چه خداوند برایش مقدّر كرده به او نمى‌رسد، خداوند متعال به چنین فردی اجر شهید عنایت می‌فرماید».[۴]
متن روایت دلالت بر استقرار و شیوع در کل شهر دارد، لذا در این روایت پیامبر(ص) از مردم می‌خواهد که پس از شیوع بیماری در شهر، از خارج شدن خودداری کنند و برای این خودداری انتظار جزای خیر از خداوند داشته باشند.
منابع
- ↑ مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، مجموعه آثار، تهران: صدرا،۱۳۷۲، ج۱، ص۴۳۰.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار(ع)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق، مجلسی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۲۲.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار(ع)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق، مجلسی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۲۲.
- ↑ متقی هندی، علاء‌الدین علی، كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی، بیروت: موسسه الرساله، ۱۴۰۱ق، ج۱۰، ص۷۷.