فایده صلوات بر پیامبر(ص)
فایده صلوات برای پیامبر و خاندان او چیست در حالی که آنها به درود و صلوات ما نیاز ندارند؟
صلوات فرستادن بر پیامبر اسلام (ص) و خاندان پاک او از اعمال عبادی و توصیه شده در اسلام است که در عین اینکه پیامبر و اهل بیت به آن نیاز ندارند، فواید و برکات فراوانی برای خود انسان دارد. در ادامه به برخی از دلایل و فواید صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) پرداخته شده است.
اطاعت از دستور خداوند
صلوات بر پیامبر و اهل بیت از جمله اوامری است که در قرآن به‌صراحت بیان شده است. در آیه ۵۶ سوره احزاب، خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ ۚ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا.﴾
﴿خداوند و فرشتگان بر پیامبر درود می‌فرستند و خداوند از مؤمنان نیز می‌خواهد که او را در این عمل پیروی کنند.﴾
در این آیه، خداوند ابتدا به صلوات خود و فرشتگان بر پیامبر اشاره می‌کند و سپس از مؤمنان می‌خواهد که به او در این عمل پیروی کنند. بر اساس تفسیر این آیه، اهمیت صلوات برای پیامبر و خاندان او، به خاطر جایگاه والای آنان نزد خداوند و پیوند عمیق معنوی آنان با حق است. در حقیقت، صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) به نوعی اطاعت از امر الهی و پیروی از خداوند و فرشتگان است که خود موجب قرب معنوی و نزدیکی به خداوند می‌شود.[۱][یادداشت ۱]
تزکیه نفس
صلوات فرستادن، روح و قلب را از آلودگی‌ها و کدورت‌ها پاک کرده و فرد را به نورانیت و صفای باطنی نزدیک‌تر می‌کند. با توجه به اینکه صلوات یک ذکر زبانی و قلبی است، موجب می‌شود انسان به یاد خدا و پیامبرش باشد و از غفلت دور شود. این عمل تأثیر تربیتی و روحی قوی‌ای دارد و دل را به صفا و آرامش نزدیک می‌سازد.[۲][یادداشت ۲]
استجابت دعا
بسیاری از روایات اسلامی اشاره دارند که صلوات فرستادن موجب استجابت دعا می‌شود. امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«هرگاه یکی از شما دعا کند، پیش از دعا و بعد از آن بر محمد و آل او درود بفرستد، چرا که صلوات، دعا را به آسمان می‌برد و موجب استجابت آن می‌شود.»[۳]
این امر به دلیل احترام و مقام بالای پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در نزد خداوند است. وقتی مؤمن دعاهای خود را با صلوات بر محمد و آل محمد همراه می‌کند، دعا به درگاه الهی نزدیک‌تر می‌شود و شانس بیشتری برای اجابت می‌یابد.
بهره‌مندی از شفاعت پیامبر و اهل‌بیت(ع)
شفاعت، مفهومی است که در آموزه‌های اسلامی جایگاه خاصی دارد و به معنی واسطه‌گری پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای آمرزش گناهان و دست‌یابی مؤمنان به بخشش الهی است. فرستادن صلوات بر پیامبر و اهل بیت او، در واقع نوعی ایجاد ارتباط معنوی و ابراز محبت نسبت به آن‌هاست و باعث می‌شود که انسان در دنیا و آخرت از شفاعت ایشان بهره‌مند شود.[۴] بر اساس روایات، این محبت و ارتباط معنوی که از طریق صلوات ایجاد می‌شود، راه را برای دریافت شفاعت در روز قیامت باز می‌کند.[یادداشت ۳]
برکت در زندگی
صلوات بر پیامبر و اهل بیت(ع) نه تنها در آخرت آثار زیادی دارد، بلکه در زندگی دنیوی نیز برای مؤمنان برکات فراوانی به همراه دارد. بر اساس روایات اسلامی، صلوات فرستادن موجب نزول رحمت و برکات الهی می‌شود و زندگی انسان را پر از نور و آرامش می‌کند. ذکر صلوات از راه‌های تقرب به خداوند است و به گفته بزرگان دین، انسان را به لطف و رحمت الهی نزدیک‌تر می‌سازد. روایات متعددی اشاره دارند که صلوات فرستادن موجب افزایش نورانیت در وجود انسان و نزول برکت در زندگی او می‌شود. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند:
«صلوات فرستادن بر من، نوری برای صراط و برکت برای زندگی دنیوی است.»[۵]
این نور و برکت در بعدهای مختلف زندگی فرد اثرگذار است و می‌تواند آرامش روحی، افزایش رزق و حل مشکلات دنیوی را در پی داشته باشد.[یادداشت ۴]
سایر فواید برای فرستندگان صلوات
صلوات فرستادن، برای فردی که صلوات می‌فرستد نیز فواید بسیار دارد:[۶]
- ملائکه برای فرستنده صلوات، درود می‌فرستند و برای او استغفار می‌کنند.
- سبب نزدیک شدن به خداوند می‌گردد.
- به‌دست آوردن رضایت خداوند
- نزدیک شدن به پیامبر اسلام(ص)
- کفاره گناهان
- دفع نفاق
- پاک شدن اعمال
- نزول رحمت پروردگار
- موجب سنگینی میزان حسنات می‌گردد.
نتیجه‌گیری
صلوات که تقاضای رحمت پروردگار برای محمد و آل‌محمد است، در حقیقت درخواست مقام بالا و والاتر برای آن بزرگواران است؛ زیرا آنان، لحظه به لحظه در حال سیر و حرکت تکاملی هستند. از پیامبر اسلام نقل شده «خدایا علم مرا بیشتر کن» و در آیه ۷۶ سوره مریم آمده که خداوند هدایتِ هدایت یافتگان را افزون می‌کند.[۷]
- میرتقی، محمدعلی، جایگاه عظیم صلوات در عرش، تهران، نشر سبحان، ۱۳۸۰.
- عزیز، عباس، آثار و برکات صلوات در دنیا، برزخ و قیامت، قم، صلاه، ۱۳۷۹.
- طه باستانی، محمد، بهترین کلام در احکام و فضیلت صلوات، سنندج، امیرصادق تبریزی، ۱۳۷۷.
منابع
- ↑ طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۷۴). المیزان. ج. ۱۶. قم: جامعه مدرسین. ص. ۳۹۲ و ۳۹۳.
- ↑ قمی، شیخ عباس (۱۳۸۵). مفاتیح الجنان. قم: انتشارات دلیل ما. ص. ۵۶۵.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷). الکافی. ج. ۲. تهران: دارالکتاب الاسلامیه. ص. ۴۹۱.
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج. ۹۴. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی. ص. ۲۱ و ۲۲.
- ↑ عاملی، شیخ حر (۱۴۰۹). وسائل الشیعه. ج. ۷. قم: موسسه آل البیت. ص. ۲۸۲.
- ↑ الحسینی اردکانی، احمد بن محمد، شرح و فضایل صلوات، تهران، انتشارات میقات، چاپ چهارم، ۱۳۷۵، ص۴۵.
- ↑ مطهری، مرتضی، انسان کامل، تهران، انتشارات صدرا، چاپ یازدهم، ۱۳۷۳، ص۳۴۶، و مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و پنجم، ۱۳۶۹، ج۱، ص۴۷، و جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۸۹.
- ↑ علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ذیل این آیه توضیح می‌دهد که صلوات الهی بر پیامبر(ص) به معنای رحمت و نزدیکی او به خداوند است، و صلوات فرشتگان به معنای طلب آمرزش و استغفار برای پیامبر و توجه معنوی آنها به مقام اوست. اما صلوات مؤمنان به معنای یاد و بزرگداشت پیامبر و درخواست نزول برکات الهی برای ایشان است. این بزرگداشت نشان از احترام و محبت به پیامبر(ص) دارد و باعث تقویت ایمان فرد و یادآوری مستمر الگوی کامل اسلامی می‌شود.
- ↑ شیخ عباس قمی در مفاتیح‌الجنان به اهمیت صلوات و تأثیرات آن در پاکسازی دل اشاره می‌کند. او بیان می‌کند که صلوات فرستادن به معنای دعا برای رحمت خداوند بر پیامبر و اهل بیت اوست و این دعا سبب می‌شود فرد هم به نوعی در مسیر رحمت قرار گیرد و دلش از تیرگی‌ها و کدورت‌ها پاک گردد. در روایات بسیاری از ائمه معصومین نیز آمده است که صلوات فرستادن، کفاره گناهان و موجب طهارت روح است.
- ↑ علامه مجلسی در بحار الانوار این موضوع را به‌تفصیل بررسی می‌کند. وی از قول پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند که فرستادن صلوات، عاملی است که مؤمنان را به شفاعت ایشان نزدیک‌تر می‌سازد و در روز قیامت، پیامبر(ص) کسانی را که صلوات می‌فرستند، شفاعت خواهد کرد. این شفاعت به عنوان نوعی رحمت الهی از سوی پیامبر و اهل بیتش(ع) شامل حال مؤمنان می‌شود و به آنها امید به بخشش و ورود به بهشت می‌بخشد.
- ↑ شیخ حر عاملی در این صفحات از وسائل الشیعه، به نقل از ائمه اطهار(ع)، بیان می‌کند که صلوات بر پیامبر و اهل بیت او موجب روشنایی قلب، ورود برکت به زندگی، و رفع گرفتاری‌ها می‌شود. این کتاب مجموعه‌ای از روایات فقهی و دینی است که به برکات و اثرات معنوی اعمال مختلف از جمله صلوات پرداخته است.