فرق بین اصول دین و فروع دین
سؤال
فرق بین اصول دین و فروع دین را به صورت کامل بیان کنید؟
اصول دین مسائل اعتقادی است که تعقل، شناخت و اعتقاد در آنها مطلوب است، و فروع دین مسائلی است که مطلوب در آنها عمل است، خواه از مقوله فعل باشد یا از مقوله ترک.[۱]
- بخش عقاید در دین را «اصول» و بخش احکام عملی را «فروع» مینامند.
- در اصول دین تقلید جایز نیست اما در فروع دین میتوان تقلید کرد.
- در مسائل عملی دین باید به اهل خبره مراجعه کرده و به او اعتماد نموده و به سخنان او عمل نمود. این اعتماد و عمل را تقلید میگویند.[۲] اما در اصول دین خود انسان باید با تحقیق و مطالعه بدان دست یابد.
- در اصول دین باید از راه عقل به یقین رسید اما در فروع دین، نیاز به اثبات عقلی نیست.
- عبادات بخشی مهم از مجموعهٔ اعمال و رفتاری را تشکیل میدهند که در فرهنگ اسلامی با عنوان «فروع دین» شناخته شده است. در کنار مجموعهٔ اعتقادی «اصول دین»، فروع دین ناظر بر جنبههای عملی دیانت اسلام است.[۳]
- اصول دین همانا پیوند دارند به عقل و اندیشه و باور آدمی از این روی باید به گونه ایمان و اعتقاد در آیند. در برابرِ فروع دین به عمل و کردار آدمیان پیوند دارند. اصول دین در حقیقت هویّت فکری و ساختار اعتقادیِ انسان را شکل میدهند و روش رفتار و کردار مؤمنان را روشن میکنند. به تعبیر دیگر: حقایقی کلی و فراگیر که جهانبینیِ دین را مینمایانند. اصول دین بن و بنیاد دین را تشکیل میدهند که دین بدون آن اصول بنیادی نخواهد داشت. اصولی است که با نادیده انگاشتن هر یک از آنها دین و اهداف و رسالت آن فرو میریزد.[۴]
مطالعه بیشتر
- آموزش کلام اسلامی، محمد سعیدی مهر.
- الهیات و معارف اسلامی، جعفر سبحانی.