وصف مؤمنان در آیه ۲۳ احزاب

سؤال

بر اساس آیهٔ ۲۳ سورهٔ احزاب، مؤمنان واقعی چه کسانی هستند.

آیه ۲۳ سوره احزاب درباره مؤمنینی است که با عهد با خداوند صادق هستند و وفا کردند. ایشان در عهد با خداوند چنان هستند که جان خود را از دست دادند یا اینکه در انتظار آن هستند و هیچگه عهد خود را تغییر نمی دهند. این آیه درباره جنگ احزاب است که مؤمنان از جنگ با کفار دست نکشیدند به عهد خود با خداوند وفا کردند.

متن آیه

﴿ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا

از مؤمنان مردانى هستند كه به پيمانى كه با خدا بسته بودند وفا كردند. بعضى بر سر پيمان خويش جان باختند و بعضى چشم به راهند و هيچ پيمان خود دگرگون نكرده‌اند.

احزاب:۲۳

﴾

وفای عهد با خداوند

﴿صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ﴾، یعنی: صدق خود را در آنچه با رسول خدا(ص) عهد کرده بودند به ثبوت رساندند و آن عهد این بود که هر وقت به دشمن برخوردند، فرار نکنند. شاهد این که مراد از عهد این است، محاذاتی است که آیه مورد بحث با آیه سابق دارد، که در بارهٔ منافقین و بیماردلان سست ایمان می‌فرمود: ﴿وَ لَقَدْ کانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا یُوَلُّونَ الْأَدْبارَ﴾. قبلاً با خدا عهد کرده بودند که پشت به دشمن نکنند هم چنان‌که همین محاذات بین آیه سابق و آیه ای که قبلاً فرموده بود که: منافقین در چنین مخاطری به شک افتادند و تسلیم امر خدا نشدند، نیز برقرار است.

شهادت

﴿فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ﴾ یعنی بعضی از مؤمنین در جنگ اجلشان به سر رسید، یا مردند یا در راه خدا کشته شدند و بعضی منتظر رسیدن اجل خود هستند و از قول خود و عهدی که بسته بودند هیچ چیز را تبدیل نکردند.

مطالعه بیشتر

۱ـ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و همکاران، ج۱۷، ص۲۴۱، ذیل آیه.

۲ـ احسن الحدیث، علی اکبر قرشی، ج۸، ص۳۳۵، ذیل آیه.