استفاده از واژه امام برای پیشوایان کفر در قرآن

سؤال

چرا قرآن به پیشوایان کفر هم امام می‌گوید؟

امام یعنی جلودار، راهبر و کسی که دیگران پشت سر او قرار می‌گیرند و از کارهای او دنباله روی می‌کنند و امام آنها را ترغیب و تشویق به این کار می‌کند.

همانگونه که عده‌ای مردم را به سمت ایمان می‌برند، عده‌ای نیز با شیطنت‌های خود جامعه را به سوی شرک و بت‌پرستی و کفر و فساد می‌برند و هر دو عده جلودار هستند؛ لذا اشکالی ندارد که هم به افرادی که مردم را به ایمان دعوت می‌کنند امام گفته شود و هم افرادی که مردم را به کفر می‌کشانند؛ لذا خداوند متعال می‌فرمایند: ﴿وَ إِنْ نَکَثُوا أَیْمانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فی دینِکُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّه الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَیْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ؛ و اگر سوگندهای خویش را پس از پیمان بستن بشکنند و در دین شما زبان به عیب گویی و نیش زدن بگشایند، پس با پیشوایان کفر کارزار کنید زیرا که آنها را [پایبندی به] سوگند [و پیمان] نیست باشد که [از کفر و شرک و پیمان‌شکنی] بازایستند﴾(توبه:۱۲)

در سوره‌ای دیگر می‌فرماید: ﴿وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّه یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَه لا یُنْصَرُونَ؛ و آنان را پیشوایانی گردانیدیم که به آتش دوزخ می‌خوانند و روز رستاخیز یاری نشوند﴾(قصص:۴۱)