اختلاج اعضا در روایت
اختلاجات اعضاء که در روایت امام صادق(ع) نقل شده به چه معنایی است؟
اختلاج از خلج به معنای جذب، گرفتن، رها کردن است و در اصطلاح پزشکی به لرزش اعضای بدن و حرکت سریع آن که بر اثر بیماری‌هایی به وجود می‌آید گفته می‌شود.[۱] امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: «خداوند متعال با رساندن آفت و بیماری به بدن، جسم را پاک می‌کند و زکاتش را می‌گیرد و این آسیب‌ها عبارت‌اند از مجروح شدن جزیی بدن، یا مریض شدن، یا پاره شدن بند کفش و مانند این‌ها و در آخر فرمود: «اختلاج العین یعنی حرکت سریع و لرزش چشم نیز از این موارد است».[۲]
در روایت دیگری علت این آفت‌ها و بیماری‌ها را که خداوند به جسم انسان می‌رساند نوعی عذاب دنیوی از کوتاهی‌های انسان‌ها دانسته و با این کار می‌خواهد دوستان ما پاک باشند.[۳] بیماری‌ها و عفونت‌های داخلی و عروق را نیز پزشکان اختلاج عروق می‌گویند که همان گرفتگی رگ‌ها است.[۴] البته گاهی به ضعف اعضاء و به خصوص پاها بر اثر کار زیاد یا سرپا ایستادن نیز اختلاج می‌گویند.[۵]