سلسله حدیث
سلسله حدیث چیست و چه لزومی در نگارش روایت دارد؟
سلسله حدیث به معنای نوشتن تمام راویان حدیث است. اشخاصی برای ضربه زدن به تشیع، چیزهایی را به دروغ به پیامبر اسلام(ص) یا ائمه(ع) نسبت می‌دادند. این امر لازم داشت تا در نگارش حدیث و علوم مرتبط با آن دقت بیشتری شود. پیامبر و ائمه راه‌حل این مسئله را نشان داده و مسیر حدیث را روشن کرده و آن نوشتن سلسله راویان احادیث بود. پیامبر(ص) می‌فرمودند: موقع نوشتن حدیث تمام راویانش را بنویسید که اگر حق بود پاداش برده و اگر معلوم شد که راوی دروغ گفته وزرش بر گردن او باشد.[۱] امیر المؤمنین(ع) نیز فرمود: «هر وقت حدیث نقل می‌کنید اسناد دهید به کسی که از او شنیدید.»[۲]
بر این اساس است مرحوم آیت‌الله العظمی خویی(ره) می‌نویسد: نوشتن کتب فهرست (اسامی راویان و مورد اعتماد یا نبودنشان) و سیره در میان اصحاب ائمه(ع)، امری متعارف بوده که برخی از این نوشته‌ها بدست ما رسیده است.[۳]
بنابراین برای تشخیص روایات باید به کتب رجالی مراجعه شود و البته برای افراد عادی در مسائل فقهی تقلید و عمل مطابق فتاوای مجتهدی جامع‌الشرایط کافی است. البته برای شناخت روایت و راویان حدیث، باید علم حدیث یعنی راوی‌شناسی و روایت‌شناسی و مراجعه به کتاب‌های رجالی علمای بزرگ آموخته شود.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
- جامع الرواه، محمد بن علی اردبیلی، قم، مکتبه مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ ه. ق.
- رجال العلامه، حسن بن یوسف معروف به علامه.