واژه ودود در قرآن

سؤال

واژه ودود در قرآن چند بار آمده است و معنای آن چیست

معنای ودود

اين واژه صيغه مبالغه و به معناى شخص بسيار پر محبت است و در قرآن مجيد، يكبار همراه «غفور»؛ (بسيار آمرزنده) و يكبار همراه «رحيم» آمده كه هر دو وصف، با معناى «ودود» تأكيد و تأييد مى‌شود. مرحوم كفعمى در «مصباح» مى‌گويد: «ودود» ـ هنگامى كه به عنوان وصفى از اوصاف الهى به كار رود ـ به معناى كسى است كه بندگان را دوست دارد، از آنها راضى مى‌شود و اعمال آنها را مى‌پذيرد يا به معناى كسى است كه دوستى بنده‌اش را در دل ديگران مى‌اندازد.

و كلمه" ودود" بر وزن فعول از اسماى خداى تعالى است و از ماده "د" اشتقاق يافته و كلمه: "ود" با كلمه "حب" به يك معنا است الا اينكه از موارد استعمال اين دو كلمه بر می‌‏آيد كه "ود" نوع خاصى از حب است و آن حبى است كه آثار و پی‌آمدهايى آشكار دارد مثل، الفت و آمد و شد.

ودود در قرآن

واژه ودود در قرآن دو بار آمده است:﴿وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ؛ و از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد كه پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان‌] است.﴾(هود:۹۰) و نیز ﴿وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ؛ او آمرزنده و دوست‌دارنده است.﴾(بروج:۱۴)

«ودود صيغه مبالغه از" ود" به معنى محبت است، ذكر اين كلمه بعد از كلمه" رحيم" اشاره به اين است كه نه تنها خداوند به حكم رحيميتش به بندگان گنهكار توبه كار توجه دارد بلكه از اين گذشته آنها را بسيار دوست می‌دارد كه هر كدام از اين دو (رحم و محبت) خود انگيزه‌‏اى است براى پذيرش استغفار و توبه بندگان‏»

مشتقات وُد

کلمه ودا هم در قران یک بار آمده است: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا؛ كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، به زودى [خداى‌] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار مى‌دهد.﴾(مریم:۹۶)

مودت هم از ود مشتق شده است که در قرآن بسیار تکرار شده است.