«ضالین» در قرآن

سؤال

مراد از ضالین در سورهٔ حمد، ضالین کیانند؟

ضالین کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق نموده است. واژه- ضَلَال‏- براى هر عدول و انحرافى از راه مستقيم خواه عمدى يا سهوى و كم يا زياد گفته مى‏شود. این واژه به كسيكه خطائى از او سر مى‏‌زند به كار رود.اما کفر، شرک و گنهکاری‌شان از روی عناد و لجاجت نبوده است. این گروه از آن جهت که راه حق را در پیش نگرفته، روحیه استکباری و لجاجت را نداشته و به عبارت بهتر این روحیه در آن‌ها ضعیف است، گمراهی‌شان یک درجه پائین‌تر از «مغضوب علیهم» در این سوره است.

قرآن کریم افرادی را به عنوان گمراه، معرفی کرده است از جمله:

۱. ﴿کسانی که ایمان خود را به کفر تبدیل کنند﴾(بقره:۱۰۸)

۲. ﴿کسی که شرک بورزد یقیناً گمراه شده است﴾(نساء:۱۱۶)

۳. ﴿کسی که به خدا و رسول و فرشتگان و کتاب‌های آسمانی و روز رستاخیز کافر شود سخت به گمراهی فرو ماند.﴾(نساء:۱۰۶)

۴. ﴿هر کس نافرمانی خدا و رسولش را بکند یقیناً گمراه شده است﴾(احزاب:۱۰۶)

۵. مسلمانانی که کفار را سرپرست و دوست خود بگیرند: ﴿و هر کس از شما چنین کند، قطعاً از راه درست منحرف گردیده است.﴾(ممتحنه:۱)

مطالعه بیشتر

۱ـ قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درس‌های از قرآن، ۱۳۸۳، ج۱، ص۳۵.

۲ـ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۷۴، ج۱، ص۵۳.

۳ـ علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، انتشارات اسلامی، بی تا، ج۱، ص۵۴.