ذکر یونسیه

سؤال

ذکر یونسیه و فواید آن چیست؟


تعبیر «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِین» که در قرآن از زبان یونس(ع) نقل شده را ذکر یونسیه می‌گویند. این گفتار را چنین ترجمه کرده‌اند که «هیچ خدایی جز تو نیست، تو منزه هستی و من از ستمکاران هستم». حصرت یونس پس از ناامیدی از قومش، خشمگینانه از میان آنان رفت و پس از وقایعی،‌ در دریا افتاد، در شکم نهنگ قرار گرفت اما زنده ماند، در میان تاریکی این ذکر را بر زبان آورد و خداوند دعای او را مستجاب کرد، نجاتش داد. در کتاب‌های عرفانی و تفسیری، فواید زیادی برای خواندن ذکر یونسیه آورده‌اند که حاکی از اهمیت این ذکر دارد که البته باید با اقرار و توجه به معانی آن باشد.

ذکر یونسیه

دعایی از زبان یونس(ع)

حضرت یونس سال‌ها در میان قومش به دعوت و تبلیغ مشغول بود. پس از کوشش بسیار، و تأثیر نداشتن بر قوم، خشمگین، آن‌جا را ترک کرد و از راه دریا به سفر رفت. در میانه راه دریا طوفانی گشت و با قرعه او را در دریا انداختند. نهنگ عظیمی او را در خود فرو برد. خداوند او را به صورت اعجازآمیز زنده نگه داشت. سرانجام یونس متوجه ترک اولایی انجام داده، شد. به درگاه خدا روی آورد و به تقصیر خود اعتراف نمود.[۱] قرآن از زبان حضرت یونس(ع) در زمانی که در شکم نهنگ بود، چنین نقل می‌کند: ﴿لَا إِلٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ؛ هیچ خدایی جز تو نیست، تو منزه هستی و من از ستمکاران هستم.(انبیاء:۸۷) این کلام یونس به ذکر یونسیه معروف شد. این اعترافِ خالصانه و این تسبیحِ توأم با پشیمانی را سبب نجات یونس خوانده‌اند.[۲]

در آیه بعد، خداوند استجابت دعای یونس و رهایی او از غم و گرفتاری را متذکر شده است.[۳] در سوره صافات آمده است که اگر یونس از تسبیح‌کنندگان نبود تا ابد در شکم ماهی می‌ماند.[۴]

فضیلت

ذکر یونسیه به هر تعدادی گفته شود مفید است، ولی بزرگان سیر و سلوک سفارش کرده‌اند در چهل روز به تعداد ۲۳۸۶ بار تکرار شود.[۶] در تأثیر این ذکر علامه حسن‌زاده آملی گفته است با توجه به تعبیر «کَذٰلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ؛ و اين‌گونه مؤمنان را نجات می‌دهیم» در آیه بعد، مفاد آن عام است که وعده فرموده است شامل همه مؤمنین می‌باشد. علامه طباطبائی از مرحوم قاضی نقل می‌کند که اول دستوری که می‌دادند ذکر یونسی بود که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده خوانده شود.[۷]

برخی سفارش کرده‌اند ذکر یونسیه حداقل ۴۰۰ مرتبه در سجده گفته شود.[۸]

جستارهای وابسته


منابع

  1. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۴۸۶
  2. انوار هدایت، مجموعه مباحث اخلاقی، ناصر مکارم شیرازی، ج۱، ص۲۷۲
  3. سوره انبیاء آیه ۸۸
  4. سوره صافات، آیات ۱۳۹ تا ۱۴۸
  5. «ذکر و پیام علامه طباطبایی(ره) در آخرین لحظات زندگی چه بود؟»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب:۲۷ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ آبان ۱۴۰۱ش.
  6. طباطبایی، سید مهدی، رساله سیر و سلوک، منسوب به بحر العلوم، با مقدمه سید محمد حسین تهرانی، چاپ اول، ۱۳۶۰، ص۲۰۴.
  7. رساله نور علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور، حسن‌زاده آملی، حسن، ج۱، ص۱۴
  8. سرّ سلوک (ترجمه و شرح رسالة الولایة میرزا احمد آشتیانی)، رودگر، محمد جواد. ج۱، ص۴۱۸