روایت نگهداری کبوتر راعبی در خانه
روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که در خانه «کبوتر راعبی» نگه دارید؛ زیرا قاتلان امام حسین(ع) را لعن می‌کند. منظور امام صادق(ع) از کبوتر راعبی چه نوع کبوتری است؟ آیا همه کبوتران به قاتلان امام حسین(ع) لعنت می‌کنند؟
از امام صادق(ع) نقل شده است که «کبوتر راعبی در خانه‌هایتان نگهداری کنید، زیرا این حیوان قاتلان امام حسین(ع) را لعنت می‌کند.» در مورد معنای راعبی احتمالا مختلفی وجود دارد. ممکن است منظور «کبوتر پاپَری» باشد که پاهای آن با پر پوشیده شده است. این روایت به طور خاص درباره کبوتران راعبی نقل شده است، از این رو شامل سایر انواع کبوتر نمی‌شود.
متن و ترجمه
| « | اتَّخِذُوا الْحَمَامَ الرَّاعِبِيَّةَ فِي بُيُوتِكُمْ فَاِنَّهَا تَلْعَنُ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ(ع) وَ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ.[۱]
کبوتر راعبی در خانه‌هایتان نگهداری کنید؛ زیرا این حیوان قاتلان امام حسین(ع) را لعنت می‌کند. |
» |
بررسی سندی
روایت نگهداری کبوتر راعبی در خانه، در کتاب‌های کافی[۱] و کامل الزیارات[۲] ذکر شده است. در سلسله سند روایت، اسماعیل بن ابی‌زیاد سَکونی ذکر شده است.[۱] علامه حلی، رجال‌شناس شیعه، او را از اهل‌سنت شمرده[۱] و شیخ طوسی و مححق حلی او را ثقه و مورد اطمینان دانسته‌اند.[۳] به گفته عالمان علم درایه حدیثی که در سلسله سند آن فردی ثقه ولی غیرشیعه وجود داشته باشد، حدیث موثق است.[۴] عالمان شیعه درباره اعتبار حدیث موثق اختلاف‌نظر دارند.[۵] به گفته علامه مجلسی، محدث شیعه قرن یازدهم قمری، بر اساس دیدگاه بیشتر حدیث‌شناسان شیعه، این روایت از نظر سند ضعیف است.[۶]
معنای راعبی
جاحِظ، ادیب و حیوان‌شناس قرن سوم قمری، کبوتر راعبی را کبوتری دانسته که از جفت‌گیری قمری و کبوتر دنیا آمده، از قمری بزرگتر و صدای او از والدینش قوی‌تر و زیباتر است.[۷] بسیاری از لغت‌شناسان کبوتر راعبی را نوعی کبوتر دانسته‌اند که دارای صدایی قوی است.[۸] به گفته فخرالدین طُرَیحی، عالم و لغت‌شناس شیعه، مراد از کبوتر راعبی در حدیثِ نگهداری کبوتر راعبی درخانه (الراعبیة)، مادّه این نوع از کبوتر است.[۹]
محمد فیروزآبادی، لغت‌شناس قرن نهم قمری، راعبی را کبوتری شمرده که به سرزمین راعب منسوب است[۱۰] و فیض کاشانی، محدث شیعه، احتمال داده راعبی کبوتری باشد که در پاهای او پر است (پاپری یا پرپا).[۱۱]
کبوتر راعبی در روایت‌های دیگر
روایت‌های دیگری با این مضمون در سایر منابع روایی بیان شده است. در کتاب بحار الانوار از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمودند «کبوترهای راعبی را در خانه‌هایتان نگهداری کنید، زیرا که او قاتلین امام حسین(ع) را لعنت می‌کند و خداوند قاتلین او را لعنت می‌کند.».[۱۲]
در روایت دیگری راوی می‌گوید «در خانه امام صادق(ع) کبوتری راعبی دیدم که قرقر می‌کرد، حضرت نگاهی به من کرد و فرمود: «ای داود می‌دانی این کبوتر چه می‌گوید؟ عرض کردم نه به خدا سوگند. فرمود: قاتلان حسین بن علی(ع) را نفرین می‌کند. آن را در خانه نگه دارید.»[۱۳]
روایت‌هایی که اشاره به خصوصیت این کبوتر نموده، مطلبی درباره سایر کبوترها ندارد و روایت خاص این نوع کبوتر است و حتی تاکید بر نگهداری آن به دلیل لعن کردن قاتلین امام حسین(ع) است.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ کلینی، الکافی، ج۶، ص۵۴۸، تهران، دار الكتب الاسلامية، ۱۴۰۷ق. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است خطای یادکرد: برچسب<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است - ↑ ابن قولویه قمی، کامل الزیارات، باب ۳۰، رقم۱، ص۱۹۸.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، الرجال، ص۶۳، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۷ش.
- ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، ج۵، ص۱۲۷، تحقیق محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.
- ↑ باقری، حمید و محمدکاظم رحمان ستایش، «حدیث موثق و اعتبار آن نزد دانشمندان امامی»، در مجله حدیث پژوهی، شماره ۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش.
- ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج۲۲، ص۴۶۹، بی‌جا، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۴ق.
- ↑ جاحظ، ابی‌عثمان عمرو بن بحر، الحیوان، ج۳، ص۸۲ و ۸۳ و ج۱، ص۶۹، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۴ق.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ذیل ماده رعب، ج۲، ص۱۳۰، قم، نشر هجرت، ۱۴۰۹ق؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ذیل ماده رعب، ج۱، ص۴۲۱، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
- ↑ طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، ذیل ماده رعب، ج۲، ص۷۱، تحقیق و تصحیح احمد حسینی اشکوری، تهران، مرتضوی، ۱۳۷۵ش.
- ↑ فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ذیل ماده رعب، ج۱، ص۹۸، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق.
- ↑ فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، الوافی، ج۲۰، ص۸۵۶، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ۱۴۰۶ق.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۴، ص۳۰۵.
- ↑ حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف دایرةالمعارف.