شهادت یا وفات پیامبر(ص)

سؤال

آیا پیامبر(ص) به شهادت رسید یا وفات یافتند؟

هیچ روایت معتبری مبنی بر اینکه پیامبر(ع) به شهادت رسیده است وجود ندارد. روایاتی که از این دست وجود دارد همگی ضعف سندی و محتوایی دارد و روایات معارض زیادی در تضاد با محتوای آن است.

احادیث شهادت پیامبر(ص)

روایاتی که دلالت بر شهادت پیامبر(ص) دارد بر سه دسته است. دسته اول روایاتی که ائمه(ع) گفته‌اند «ما مِنّا إلاّ مَقتولٌ أو مَسمومٌ؛ هيچ يك از ما نيست مگر آن كه يا كشته مى شود يا مسموم». دسته دوم روایاتی است که به موجب آن پیامبر بعد از جنگ خیبر با گوشتی که زنی یهودی طبخ کرده بود مسموم شدند. دسته سوم روایاتی است که می گوید عایشه و حفصه پیامبر(ص) را مسموم کردند.

بررسی روایات شهادت پیامبر(ص)

خبر واحد «ما مِنّا إلاّ مَقتولٌ أو مَسمومٌ» از لحاظ سندی بسیار ضعیف است. راویان این حدیث ناشناخته هستند. این روایات در عیون اخبار الرضا و کفایه الاثر و بصائر الدرجات است. این روایات اشکال محتوایی هم دارند همچون اینکه ائمه را سیزده نفر معرفی کرده است. عالمان حدیث نقد دلالی هم به این روایات داشته‌اند.

اخباری که دلالت بر مسمومیت پیامبر توسط زن یهودی می‌کند اشکلات عمده‌ای دارد. این روایت فقط در یک منبع متقدم و معتبر یعنی خصال صدوق و البته با سندی ضعیف آمده است.

مسمومیت پیامبر(ص) به وسیله عایشه و حفصه به دو روایت استناد می‌شود. اولین آنها در تفسیر عیاشی به صورت مرسل آمده است که به دلیل ضعف سند اعتباری ندارد. و دومین روایت خبری در منابع عامه است که به حدیث لدود مشهور است که اشکلات زیاد سندی و محتوایی دارد و با شأن معصوم در تعارض است.