آمرزش گناه در قرآن

سؤال

آمرزش گناه در قرآن کریم، چگونه آمده و با چه بیانی به توضیح آن پرداخته است؟

آمرزش گناه بندگان در قرآن به صراحت آمده است. این آمرزش زمانی تحقق می‌یابد که بنده، استغفار و توبه کند و از کار خود پشیمان باشد و از خداوند طلب بخشش کند. در قرآن انجام عمل صالح و نیک و انجام کارهای خوب و دادن صدقه، از مصادیقی است که راه آمرزش گناه توسط خداوند را باز می‌کند.

غفران الهی

غفران و بخشش الهی بارها در قرآن آمده است و خداوند وعده داده است که گناهان بندگان توبه کننده‌اش را می پذیرد. آیه ۲۲۱ بقره

آیه ۵۳ زمر. ﴿قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ؛ بگو: اى بندگان من كه بر زيان خويش اسراف كرده‌ايد، از رحمت خدا مأيوس مشويد. زيرا خدا همه گناهان را مى‌آمرزد. اوست آمرزنده و مهربان.﴾(زمر:53)

استغفار و توبه

استغفار و توبه گناهکار اولین شرط برای آمرزش اوست. واژه استغفار ۴۲بار در قرآن‌ كريم‌ به‌ شكل‌هايی گوناگون‌ آمده‌ است‌ كه‌ در بيشتر موارد، به‌ صيغه امر و از سوی خداوند خطاب‌ به‌ بندگان‌ است‌. استغفار یعنی طلب بخشش و غفران از خداوند و توبه یعنی پشیمانی از انجام گناه. توبه در لغت به معنای بازگشت یا بازگشت از معصیت است. توبه و واژگان هم ریشه آن ۸۷ مرتبه در قرآن کریم به کار رفته‌اند. در بسیاری از آیات توبه و استغفار در کنار هم آمده است.

توبه: آیه ۸ تحریم.

﴿مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، که خداوند گناهان این گروه را به حسنات تبدیل می‌کند.﴾(فرقان:۷۰)

﴿نماز را در دو طرف روز و اوایل شب برپا دار، چرا که نیکی‌ها، بدی‌ها را بر طرف می‌سازد.﴾(هود:۱۱۴)

ذکر خدا. آیه ۱۳۵ آل عمران

عمل نیک

آیه ۱۱۴ هود.

از بین بردن بدی‌ها با خوبی‌ها: ﴿و بدی را به نیکی دفع کنند.﴾(رعد\قصص:۲۲\۵۴)

تقوا و عبادت

دوری از گناهان: ﴿إِن تَجْتَنِبُواْ کبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکفِّرْ عَنکمْ سَیِّئَاتِکمْ؛ اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن نهی شده‌اید، اجتناب کنید گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم.﴾(نساء:۳۱)

آیه ۲۹ انفال. آیه ۳۳ و ۴ نوح

تبعیت از پیامبر

آیه ۳۱ آل عمران

ایمان و عمل صالح

عمل صالح: ﴿کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند، قطعاً گناهان آنان را می‌پوشانیم.﴾(عنکبوت:۷)

آیات 68 و 69 سوره فرقان. ۷۰. آیه ۲ محمد.

هجرت و جهاد

﴿پس آنها که در راه خدا هجرت کردند و از خانه‌های خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ کردند و کشته شدند، سوگند یاد می‌کنم که گناهان آن‌ها را می‌پوشانم و محو می‌کنم.﴾(آل عمران:۱۹۵)

صدقه و قرض

آیه ۲۷۱ بقره. قرض دادن: آیه ۱۷ تغابن.

مطالعه بیشتر

• گناه‌شناسی، محسن قرائتی.
• اخلاق در قرآن دوره ۳ جلدی، آیت الله مکارم شیرازی.