دنیا زندان مومن است: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
== سند روایت ==
== سند روایت ==
حدیث دنیا زندان مؤمن است از پیامبر خدا(ص) در منابع مختلف اسلامی نقل شده و مورد استفاده و استدلال قرار گرفته است. این روایت هم در منابع معتبر روایی [[شیعه]] آمده و هم در منابع معتبر روایی [[اهل سنت]].<ref>محمدباقر المجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آل رسول، تهران، ج ۹، ص ۳۱۵.</ref> محتوای این روایت موجب شده است تا به آن در منابع صوفیانه و عرفانی اسلامی توجه شود و مورد نقل و استفاده قرار گیرد.<ref>برای نمونه ن.ک: ابی عبدالرحمن محمد بن الحسین السّلمی، طبقات الصوفیه، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص ۲۸؛ نیز: ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، القاهره، دار ام القری للطباعة و النشر، ج ۱، ص ۱۹۸-۱۹۹.</ref>
حدیث دنیا زندان مؤمن است از پیامبر خدا(ص) در منابع مختلف اسلامی نقل شده و مورد استفاده و استدلال قرار گرفته است. این روایت هم در منابع معتبر روایی [[شیعه]] آمده و هم در منابع معتبر روایی [[اهل سنت]].<ref>محمدباقر المجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آل رسول، تهران، ج ۹، ص ۳۱۵.</ref> محتوای این روایت موجب شده است تا به آن در منابع صوفیانه و عرفانی اسلامی توجه شود و مورد نقل و استفاده قرار گیرد.<ref>برای نمونه ن.ک: ابی عبدالرحمن محمد بن الحسین السّلمی، طبقات الصوفیه، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص ۲۸؛ نیز: ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، القاهره، دار ام القری للطباعة و النشر، ج ۱، ص ۱۹۸-۱۹۹.</ref>
 


در منابع روایی شیعه، این حدیث اولین بار در کتاب المؤمن [[حسین بن سعید کوفی اهوازی]]، از اصحاب [[امام رضا(ع)]] و [[امام جواد(ع)]] و [[امام هادی(ع)]] آمده است.<ref>الحسین بن سعید الکوفی الاهوازی، المؤمن، قم، مؤسسة الامام المهدی علیه السلام، ص ۲۶.</ref> همچنین، این روایت در بسیاری از منابع اصلی و معتبر شیعه، مانند [[الکافی]]<ref>محمد بن یعقوب الکلینی، الکافی، قم، دارالحدیث، ج ۳، ص ۶۳۰.</ref> و [[کتاب من لایحضره الفقیه]]<ref>محمد بن علی بن الحسین بابویه القمی، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ج ۴، ص ۳۶۳.</ref>، آمده است. در این منابع، این روایت از طریق [[امام موسی کاظم(ع)]] و [[امام جعفر صادق(ع)]] از طریق پدرانشان به نقل از رسول خدا(ص) روایت شده است.
در منابع روایی شیعه، این حدیث اولین بار در کتاب المؤمن [[حسین بن سعید کوفی اهوازی]]، از اصحاب [[امام رضا(ع)]] و [[امام جواد(ع)]] و [[امام هادی(ع)]] آمده است.<ref>الحسین بن سعید الکوفی الاهوازی، المؤمن، قم، مؤسسة الامام المهدی علیه السلام، ص ۲۶.</ref> همچنین، این روایت در بسیاری از منابع اصلی و معتبر شیعه، مانند [[الکافی]]<ref>محمد بن یعقوب الکلینی، الکافی، قم، دارالحدیث، ج ۳، ص ۶۳۰.</ref> و [[کتاب من لایحضره الفقیه]]<ref>محمد بن علی بن الحسین بابویه القمی، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ج ۴، ص ۳۶۳.</ref>، آمده است. در این منابع، این روایت از طریق [[امام موسی کاظم(ع)]] و [[امام جعفر صادق(ع)]] از طریق پدرانشان به نقل از رسول خدا(ص) روایت شده است.
خط ۱۷: خط ۱۵:


== معنای روایت ==
== معنای روایت ==
[[علامه مجلسی]] از راوندی نقل کرده است: پیامبر اکرم(ص) دنیا را به این جهت به زندانی تشبیه کرده است که [[مؤمن]] در دنیا مقید به اوامر و نواهی الهی است و دنیا برای او تنگ است. همچنین به وسیله عذاب خداوندی ترسانده شده است و با شهوات و آرزوها امتحان می‌شود و مشکلات به او روی می‌آورد، بر خلاف [[کافر]].<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، ج۶۵، ص۱۵۹، نقل از ضیاء الشهاب.</ref>
[[علامه مجلسی]] از فضل الله بن علی راوندی، مؤلف کتاب ضوء الشهاب فی شرح الشهاب، در شرح این روایت نقل کرده است که [[پیامبر اکرم(ص)]] دنیا را به این جهت به زندانی تشبیه کرده که مؤمن در دنیا مقید به اوامر و نواهی الهی است همین موجب تنگی دنیا برای او می شود. همچنین، او به وسیله عذاب خداوندی ترسانیده شده و با شهوات و آرزوها امتحان می‌شود و به مصائب گرفتار می‌آید. بر خلاف کافر که بر خود قیدی نمی‌بیند و در برخورداری از لذات حیوانی خیالی راحت دارد. به هر آنچه که شیطان بر او زیبا می‌نماید میل می‌کند و همین دنیا را برای او به بهشت تبدیل می‌کند.<ref>محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج ۶۵، ص ۲۲۰.</ref>  
 
علامه مجلسی دو احتمال در معنای این حدیث ذکر می‌کنند:
* مؤمن در دنیا غالباً در رنج و خوف به سر می‌برد بر خلاف کافر که غالباً در امنیت و رفاه است و این منافات با این ندارد که مؤمن گاهی در راحتی به سر برد و کافر در سختی.


* مؤمن در دنیا نسبت به [[زندگی اخروی]] که در انتظار اوست و در مقایسه با نعمت‌هایی که خداوند به او می‌دهد گویا در زندان است، اگرچه نسبت به اهل دنیا از رفاه و آسایش بیشتری بهره‌مند باشد و کافر عکس این است زیرا نعمت‌های او منحصر در دنیاست و در آخرت فقط عذاب شدید خداوندی در انتظار اوست اگرچه در دنیا هم با سختی زندگی کند.<ref>بحارالانوار، ج۶۵، ص۲۲۰.</ref>
علامه مجلسی در توضیح این روایت اضافه می‌کند که مؤمن در دنیا نسبت به زندگی اخروی که در انتظار اوست و در مقایسه با نعمت‌هایی که خداوند در بهشت به او می‌دهد گویا در زندان است، اگرچه نسبت به اهل دنیا از رفاه و آسایش بیشتری بهره‌مند باشد. برخلاف مؤمن، بهرمندی کافر از نعمت‌ منحصر در دنیاست و در آخرت فقط عذاب شدید خداوندی در انتظار اوست، اگرچه در دنیا هم در سختی زندگی کرده باشد.<ref>محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج ۶۵، ص ۲۲۱.</ref>


== امتحان و ابتلای الهی ==
== امتحان و ابتلای الهی ==

نسخهٔ ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۲۰

سؤال

سند و مفهوم روایت «الدنیا سجن المؤمن» چیست؟

روایت دنیا زندان مومن است.

سند روایت

حدیث دنیا زندان مؤمن است از پیامبر خدا(ص) در منابع مختلف اسلامی نقل شده و مورد استفاده و استدلال قرار گرفته است. این روایت هم در منابع معتبر روایی شیعه آمده و هم در منابع معتبر روایی اهل سنت.[۱] محتوای این روایت موجب شده است تا به آن در منابع صوفیانه و عرفانی اسلامی توجه شود و مورد نقل و استفاده قرار گیرد.[۲]

در منابع روایی شیعه، این حدیث اولین بار در کتاب المؤمن حسین بن سعید کوفی اهوازی، از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و امام هادی(ع) آمده است.[۳] همچنین، این روایت در بسیاری از منابع اصلی و معتبر شیعه، مانند الکافی[۴] و کتاب من لایحضره الفقیه[۵]، آمده است. در این منابع، این روایت از طریق امام موسی کاظم(ع) و امام جعفر صادق(ع) از طریق پدرانشان به نقل از رسول خدا(ص) روایت شده است.

این حدیث در برخی از معتبرترین منابع روایی اهل سنت نیز نقل شده است: از جمله، در صحیح مسلم از ابی هریره از رسول خدا(ص)[۶]؛ همچنین، در مسند احمد بن حنبل از عبدالله بن عمرو به نقل از پیامبر(ص)[۷].

معنای روایت

علامه مجلسی از فضل الله بن علی راوندی، مؤلف کتاب ضوء الشهاب فی شرح الشهاب، در شرح این روایت نقل کرده است که پیامبر اکرم(ص) دنیا را به این جهت به زندانی تشبیه کرده که مؤمن در دنیا مقید به اوامر و نواهی الهی است همین موجب تنگی دنیا برای او می شود. همچنین، او به وسیله عذاب خداوندی ترسانیده شده و با شهوات و آرزوها امتحان می‌شود و به مصائب گرفتار می‌آید. بر خلاف کافر که بر خود قیدی نمی‌بیند و در برخورداری از لذات حیوانی خیالی راحت دارد. به هر آنچه که شیطان بر او زیبا می‌نماید میل می‌کند و همین دنیا را برای او به بهشت تبدیل می‌کند.[۸]

علامه مجلسی در توضیح این روایت اضافه می‌کند که مؤمن در دنیا نسبت به زندگی اخروی که در انتظار اوست و در مقایسه با نعمت‌هایی که خداوند در بهشت به او می‌دهد گویا در زندان است، اگرچه نسبت به اهل دنیا از رفاه و آسایش بیشتری بهره‌مند باشد. برخلاف مؤمن، بهرمندی کافر از نعمت‌ منحصر در دنیاست و در آخرت فقط عذاب شدید خداوندی در انتظار اوست، اگرچه در دنیا هم در سختی زندگی کرده باشد.[۹]

امتحان و ابتلای الهی

در حدیثی از امام جعفر صادق(ع) می‌خوانیم: «امتحان و بلای پیامبران از همه مردم بیشتر است بعد از آنان کسانی که به پیامبران از دیگران نزدیک‌ترند و بعد کسانی که دارای مراتب بالاتری هستند.»[۱۰]

در روایت دیگری آن حضرت می‌فرماید: خداوند در زمین بندگان خالصی دارد که هیچ هدیه‌ای از آسمان فرود نمی‌آید مگر این‌که آن را از این بندگان منع می‌کند و هیچ بلایی فرود نمی‌آید مگر این‌که آن را متوجه ایشان می‌کند. در واقع میزان سختی‌هایی که مؤمن با آن روبرو می‌شود با میزان ایمان او متناسب است و این سختی‌ها موجب رشد او می‌شود.[۱۱]

مطالعه بیشتر


منابع

  1. محمدباقر المجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آل رسول، تهران، ج ۹، ص ۳۱۵.
  2. برای نمونه ن.ک: ابی عبدالرحمن محمد بن الحسین السّلمی، طبقات الصوفیه، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص ۲۸؛ نیز: ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، القاهره، دار ام القری للطباعة و النشر، ج ۱، ص ۱۹۸-۱۹۹.
  3. الحسین بن سعید الکوفی الاهوازی، المؤمن، قم، مؤسسة الامام المهدی علیه السلام، ص ۲۶.
  4. محمد بن یعقوب الکلینی، الکافی، قم، دارالحدیث، ج ۳، ص ۶۳۰.
  5. محمد بن علی بن الحسین بابویه القمی، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ج ۴، ص ۳۶۳.
  6. مسلم بن الحجاج القشیری النیسابوری، صحیح مسلم، بیروت، دار ابن حزم، ج ۴، ص ۱۷۹۷.
  7. احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، تحقیق احمد معبد عبدالکریم، جده، ج ۲، ص ۶۳۵.
  8. محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج ۶۵، ص ۲۲۰.
  9. محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج ۶۵، ص ۲۲۱.
  10. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، چاپ دوم، ج۲، ص۲۵۲، باب شده ابتلاء المؤمن، ح۱.
  11. همان، ص۲۵۲، ح۳.