آداب تلاوت قرآن

سؤال

آداب تلاوت قرآن کریم را بيان كنيد؟

آداب تلاوت قرآن، اعمالی است که به فهم و درک بهتر قرآن کمک می‌کند. برخی از اعمال ظاهری تلاوت قرآن، شامل طهارت و داشتن وضو، استعاذه به خدا از شر شیطان، گوش دادن به قرآن و صحبت نکردن هنگام قرآئت آن و با طمئنینه خواندن آن، در قرآن تأکید شده است. در روایات نیز خواندن با صوت نیکو و تجوید قرآن از آداب ظاهری آن ذکر شده است. تأکیدات فراوانی در آیات و روایات در زمینه دقت در محتوا و تفکر در آیات قرآن شده است. توصیه به قرائت قرآن در آرامش و در شب هنگام نیز از آداب قرآن دانسته شده است.

دقت و تفکر در آیات قرآن

امام صادق(ع) در تفسیر آیه ﴿الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولَٰئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ؛ كسانى كه كتابشان داده‌ايم و آنچنان كه سزاوار است آن را مى خوانند، مؤمنان به آن هستند﴾(بقره:۱۲۱) می‌فرمایند: منظور اين است كه آيات آن را با دقت بخوانند و حقايق آن را درك كنند و به احكام آن عمل نمايند، به وعده‌هاي آن اميدوار و از وعيدهاي آن ترسان باشند، از داستان هاي آن عبرت گيرند، به اوامرش گردن نهند و نواهي آن را بپذيرند. به خدا سوگند منظور حفظ كردن آيات و خواندن حروف و تلاوت سوره‌ها و ياد گرفتن اعشار و اخماس آن نيست.

در آیات بسیاری به تفکر و تدبر در قرآن تأکید شده است. در روایتی از پیامبر(ص) اینطور آمده است که «ويلٌ لمن لاكها و لم يتدبّرها»

انتخاب زمان مناسب

خداوند به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که قرآن را در نیمه شب و با آرامش بخواند. ﴿وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلا؛ و قرآن را شمرده شمرده بخوان﴾(مزمل:۴) طبیعتا خواندن قرآن، در هر زمانی بسیار پسندیده است، اما قرائت آن با آرامش و در خلوت پسندیده‌تر است.

رعايت آداب ظاهری

برخی از آداب ظاهری تلاوت قرآن در برخی از آیات اشاره شده است. آدابی مانند، داشتن وضو و طهارت پناه بردن به خداوند از شر شيطان، خواندن آرام و با طمئنینه گوش دادن و سکوت در هنگام قرائت قرآن از توصیه‌های قرآن هنگام قرائت است.

همچنین آدابی مانند خواندن قرآن با صوت خوب، تجوید و رعایت قواعد خواندن، در روایات از آداب قرائت قرآن ذکر شده است.

مطالعه بيشتر

• تفسير الميزان علامه طباطبايي، جلد اول، ذيل آيه ۱۲۱، سوره بقره.