ختم انعام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا ختم انعام که در میان عامه مردم انجام می‌شود شرعی است؟
آیا ختم انعام که در میان عامه مردم انجام می‌شود شرعی است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''ختم انعام''' مراسمی مذهبی و بیشتر زنانه همراه قرائت و ختم [[سوره انعام|سورۀ انعام]] برای برآورده‌شدن نذر یا حاجت دانسته شده است.<ref name=":0"> بهرامی، فرشته، «ختم انعام»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۴۵۳.</ref> گفته شده كه این مراسم به‌عنوان رسمی شایع در میان بانوان ایرانی تقریباً در تمامی شهرهای ایران برگزار می‌شود. <ref name=":1">معینی، محسن، «ختم انعام»، به‌کوشش بها‌ء‌الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، انتشارات دوستان و ناهید، ج۱، ص۹۷۹.</ref> ريشه این مراسم را اصل توسل به قرآن برای گره‌گشایی از مشکلات و حاجت‌خواهی دانسته‌اند.<ref name=":0"/> مراسم ختم انعام با توزیع کتابچه‌هایی که حاوی سوره انعام است در میان حاضران جلسه آغاز می‌شود. سپس مراسم تلاوت سوره انعام با جزئیات خاصی توسط شرکت‌کنندگان انجام می‌گیرد.<ref name=":1"/> این مراسم در نقاط مختلف ایران به‌صورت‌های گوناگون برگزار می‌شود.<ref name=":0"/>


== ماهیت و جایگاه ==
به گزارش محققان، در فرهنگ عامیانه مذهبی مردم ایران، هنگام بروز مشکلاتی مانند ازدیاد مرگ‌ و‌ میر، خشک‌سالی و برای پیشگیری از مشکلاتی مانند به خطر افتادن سلامت مادر و جنین مراسم ختم انعام برگزار می‌شود.<ref name=":0"/> همچنین، به‌منظور تفأل، یادبود درگذشتگان، سلامتی مسافران، افزایش رزق و برآورده‌شدن حاجات نیز مراسم ختم انعام برگزار می‌شود.<ref name=":0"/>
ختم انعام مراسمی مذهبی و بیشتر زنانه همراه قرائت و ختم سورۀ انعام برای برآورده‌شدن نذر یا حاجت دانسته شده است.<ref>بهرامی، فرشته، «ختم انعام»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۴۵۳.</ref> گفته شده كه این مراسم به‌عنوان رسمی شایع در میان بانوان ایرانی تقریباً در تمامی شهرهای ایران برگزار می شود. ريشه  این مراسم را اصل توسل به قرآن برای گره گشایی از مشکلات و حاجت خواهی دانسته اند. 


== از نظر دینی ==
از نظر دینی، اصل تلاوت قرآن مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۱۳.</ref> همچنین، در روایات از عظمت جایگاه سوره انعام سخن گفته شده<ref>برای نمونه ن.ک: عروسی حویزی، عبد على بن جمعه، تفسير نور الثقلين، تحقيق سيدهاشم رسولى محلاتى، قم، انتشارات اسماعيليان، ۱۴۱۵ق. ج۱، ص۶۹۶.</ref> و بر تلاوت آن تأکید شده است.<ref>صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، قم، دار الشریف رضی، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵.</ref> دستور يک نماز چهار ركعتى‌ هم، که همراه با ختم‌ انعام‌ در قرائت سوره است، در منابع دینی آمده است.<ref>عياشى‌، محمد بن مسعود، التفسير، تحقیق هاشم‌ رسولى‌ محلاتى‌، تهران‌، ۱۳۸۱ق‌، ج۱، ص۳۵۳.</ref> از نظر دینی، محققان مراسم رایج ختم انعام و مناسک آن را دارای مستند شرعی قابل اتکا نمی‌دانند.<ref name=":2">مکارم شیرازی، ناصر، احكام بانوان، قم، مدرسه الامام على بن ابى‌طالب(ع)، ۱۳۸۶ش، ص۲۵۷.</ref> آنان قرائت برخی اذکار، که مبنا و منبع شرعی ندارند، در خلال قرائت آیات سوره انعام را شایسته نمی‌دانند.<ref name=":2"/> [[ناصر مکارم شیرازی]]، مرجع تقلید شیعه، توصیه کرده که شرکت‌کنندگان در مراسم ختم انعام صرفاً به قرائت صوری آیات اکتفا نکنند و به محتوای آیات هم توجه کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۱۴۴.</ref>


== در فرهنگ عامه ==
== جستارهای وابسته ==


== دعا خواندن هنگام ختم انعام ==
* [[حکم دعاخواندن هنگام ختم سوره انعام]]
* [[انس با قرآن در سیره و گفتار عالمان دین]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
| شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ =تلاوت قرآن
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۴

سؤال

آیا ختم انعام که در میان عامه مردم انجام می‌شود شرعی است؟

ختم انعام مراسمی مذهبی و بیشتر زنانه همراه قرائت و ختم سورۀ انعام برای برآورده‌شدن نذر یا حاجت دانسته شده است.[۱] گفته شده كه این مراسم به‌عنوان رسمی شایع در میان بانوان ایرانی تقریباً در تمامی شهرهای ایران برگزار می‌شود. [۲] ريشه این مراسم را اصل توسل به قرآن برای گره‌گشایی از مشکلات و حاجت‌خواهی دانسته‌اند.[۱] مراسم ختم انعام با توزیع کتابچه‌هایی که حاوی سوره انعام است در میان حاضران جلسه آغاز می‌شود. سپس مراسم تلاوت سوره انعام با جزئیات خاصی توسط شرکت‌کنندگان انجام می‌گیرد.[۲] این مراسم در نقاط مختلف ایران به‌صورت‌های گوناگون برگزار می‌شود.[۱]

به گزارش محققان، در فرهنگ عامیانه مذهبی مردم ایران، هنگام بروز مشکلاتی مانند ازدیاد مرگ‌ و‌ میر، خشک‌سالی و برای پیشگیری از مشکلاتی مانند به خطر افتادن سلامت مادر و جنین مراسم ختم انعام برگزار می‌شود.[۱] همچنین، به‌منظور تفأل، یادبود درگذشتگان، سلامتی مسافران، افزایش رزق و برآورده‌شدن حاجات نیز مراسم ختم انعام برگزار می‌شود.[۱]

از نظر دینی، اصل تلاوت قرآن مورد تأکید قرار گرفته است.[۳] همچنین، در روایات از عظمت جایگاه سوره انعام سخن گفته شده[۴] و بر تلاوت آن تأکید شده است.[۵] دستور يک نماز چهار ركعتى‌ هم، که همراه با ختم‌ انعام‌ در قرائت سوره است، در منابع دینی آمده است.[۶] از نظر دینی، محققان مراسم رایج ختم انعام و مناسک آن را دارای مستند شرعی قابل اتکا نمی‌دانند.[۷] آنان قرائت برخی اذکار، که مبنا و منبع شرعی ندارند، در خلال قرائت آیات سوره انعام را شایسته نمی‌دانند.[۷] ناصر مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعه، توصیه کرده که شرکت‌کنندگان در مراسم ختم انعام صرفاً به قرائت صوری آیات اکتفا نکنند و به محتوای آیات هم توجه کنند.[۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ بهرامی، فرشته، «ختم انعام»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۴۵۳.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ معینی، محسن، «ختم انعام»، به‌کوشش بها‌ء‌الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، انتشارات دوستان و ناهید، ج۱، ص۹۷۹.
  3. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۱۳.
  4. برای نمونه ن.ک: عروسی حویزی، عبد على بن جمعه، تفسير نور الثقلين، تحقيق سيدهاشم رسولى محلاتى، قم، انتشارات اسماعيليان، ۱۴۱۵ق. ج۱، ص۶۹۶.
  5. صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، قم، دار الشریف رضی، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵.
  6. عياشى‌، محمد بن مسعود، التفسير، تحقیق هاشم‌ رسولى‌ محلاتى‌، تهران‌، ۱۳۸۱ق‌، ج۱، ص۳۵۳.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ مکارم شیرازی، ناصر، احكام بانوان، قم، مدرسه الامام على بن ابى‌طالب(ع)، ۱۳۸۶ش، ص۲۵۷.
  8. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۱۴۴.