عقل رعایت و عقل روایت: تفاوت میان نسخه‌ها
(ایجاد مدخل جدید : عقل رعایت و عقل روایت) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | |||
سوال: در این روایت منظور از « عقل رعایت و عقل روایت » چیست: «اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَايَه لَا عَقْلَ رِوَايَه فَإِنَّ رُوَاه الْعِلْمِ كَثِيرٌ وَ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ»؟ | سوال: در این روایت منظور از « عقل رعایت و عقل روایت » چیست: «اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَايَه لَا عَقْلَ رِوَايَه فَإِنَّ رُوَاه الْعِلْمِ كَثِيرٌ وَ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ»؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==عقل رعایه و عقل روایه== | ==عقل رعایه و عقل روایه== | ||
عقل رعایت، | امیر مومنان(ع) تذکر می‌دهد که هر چه را شنیدید، برای عمل کردن بشنوید نه برای حفظ کردن و شنیدن خالی. برای عمل کردن باید شنیده‌ها را فهمید و مراعات کرد و عقل روایت یعنی انسان فقط روایت کند و گوش دهد.<ref>حسینی شیرازی، محمد، توضيح نهج البلاغه، تهران، دار تراث الشیعه، بی‌تا، ج۴، ص۳۰۴.</ref> یاد گرفتن دانش و عملی نکردن آن در زنذگی ثمره‌ای ندارد و این است که حضرت می‌گوید هر گاه خبرى را مىشنويد، آن را فهم و رعايت كنيد نه آنكه بشنويد براى روايت كردن كه راويان علم بسيارند و كسانى كه بفهمند و رعايت كنند اندك هستند. در نگاه امیرمومنان، عقل رعایت، تدبر و فهمیدن معنا و عمل کردن بدان در زندگی است و عقل روایت، فقط نقل کردن الفاظ و توجه نکردن به پیام‌های اصلی آن است.<ref>رک: ابن میثم بحرانی، میثم بن علی، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۲۹۰. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی،اختيارمصباح السالكين، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس، چاپ اول، ۱۳۶۶ش، ص۶۰۰.</ref> | ||
امیر مومنان(ع) مردم را از اينكه لطايف علمى و حكمت را از او و ديگران مىشنوند و بدون تأمل و درك كردن آن را روايت كنند، منع کرده است و اين كارى است كه امروز برخی از محدثان انجام مىدهند. بيشتر قاریان [[قرآن]] مىخوانند ولى از معانى آن جز اندكى نمىفهمند و در قرآن [[تدبر در قرآن|تدبر]] ندارند. حضرت به آنان فرمان داده است آنچه را مىشنوند در بارهاش تعقل كنند و با فهم و معرفت دريابند. امیرمومنان در پایان هشدار می‌دهد كسانى كه بينديشند و رعايت كنند کم هستند و کسانی که نقل کنند و تاثیری در زندگی خود نداشته باشد فراوان هستند و حقیقت را گفته است.<ref>ابن ابی الحدید، عز الدین، جلوه تاريخ درشرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۱۱.</ref> | |||
امیر مومنان(ع) مردم را از اينكه لطايف علمى و حكمت را از او و ديگران مىشنوند و بدون تأمل و درك كردن آن را روايت كنند، منع کرده است و اين كارى است كه امروز برخی از محدثان انجام مىدهند. بيشتر | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۴
سوال: در این روایت منظور از « عقل رعایت و عقل روایت » چیست: «اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَايَه لَا عَقْلَ رِوَايَه فَإِنَّ رُوَاه الْعِلْمِ كَثِيرٌ وَ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ»؟
عقل رعایت، تدبر و فهمیدن معنا همراه با عمل کردن است عقل روایت، فقط نقل کردن الفاظ و توجه نکردن به پیام‌های اصلی آن است.
رعایت عقل این است که آنچه را که می‌شنوید، خوب درک کنید، پیامش را بگیرید و در زندگی خود عملی سازید، نه اینکه فقط به شنیدن و نقل کردن آن به دیگران بدون عمل بسنده کنید.
متن حدیث
امیرمومنان(ع) فرمود:
| « | اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَايَه لَا عَقْلَ رِوَايَه فَإِنَّ رُوَاه الْعِلْمِ كَثِيرٌ ورُعَاتَهُ قَلِيلٌ[۱]
چون روايتى را شنيديد، آن را بفهميد(و عمل کنید)، نه اینکه نقل كنيد(وعمل نداشته باشید)، زيرا راويان علم فراوان و عمل كنندگان آن اندكند. |
» |
عقل رعایه و عقل روایه
امیر مومنان(ع) تذکر می‌دهد که هر چه را شنیدید، برای عمل کردن بشنوید نه برای حفظ کردن و شنیدن خالی. برای عمل کردن باید شنیده‌ها را فهمید و مراعات کرد و عقل روایت یعنی انسان فقط روایت کند و گوش دهد.[۲] یاد گرفتن دانش و عملی نکردن آن در زنذگی ثمره‌ای ندارد و این است که حضرت می‌گوید هر گاه خبرى را مىشنويد، آن را فهم و رعايت كنيد نه آنكه بشنويد براى روايت كردن كه راويان علم بسيارند و كسانى كه بفهمند و رعايت كنند اندك هستند. در نگاه امیرمومنان، عقل رعایت، تدبر و فهمیدن معنا و عمل کردن بدان در زندگی است و عقل روایت، فقط نقل کردن الفاظ و توجه نکردن به پیام‌های اصلی آن است.[۳]
امیر مومنان(ع) مردم را از اينكه لطايف علمى و حكمت را از او و ديگران مىشنوند و بدون تأمل و درك كردن آن را روايت كنند، منع کرده است و اين كارى است كه امروز برخی از محدثان انجام مىدهند. بيشتر قاریان قرآن مىخوانند ولى از معانى آن جز اندكى نمىفهمند و در قرآن تدبر ندارند. حضرت به آنان فرمان داده است آنچه را مىشنوند در بارهاش تعقل كنند و با فهم و معرفت دريابند. امیرمومنان در پایان هشدار می‌دهد كسانى كه بينديشند و رعايت كنند کم هستند و کسانی که نقل کنند و تاثیری در زندگی خود نداشته باشد فراوان هستند و حقیقت را گفته است.[۴]
منابع
- ↑ سيد رضى، نهج البلاغه، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۴۸۵، حکمت۹۸.
- ↑ حسینی شیرازی، محمد، توضيح نهج البلاغه، تهران، دار تراث الشیعه، بی‌تا، ج۴، ص۳۰۴.
- ↑ رک: ابن میثم بحرانی، میثم بن علی، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۲۹۰. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی،اختيارمصباح السالكين، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس، چاپ اول، ۱۳۶۶ش، ص۶۰۰.
- ↑ ابن ابی الحدید، عز الدین، جلوه تاريخ درشرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۱۱.