توصیه امام علی(ع) بر لزوم نصحیت‌پذیری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۰

سؤال

حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است «اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم …» درباره محتوا و صحت سند این حدیث توضیح دهید؟

امام علی(ع) در حدیثی بر لزوم نصحیت‌پذیری سفارش کرده است. در کتاب غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم نوشته ابوالفتح آمدی (درگذشت۵۱۰ق) به نقل از امام علی(ع) نقل شده:

«

ای مردم. نصیحت فردی که به شما نصیحت می‌کند را قبول کنید و پذیرای نصیحت کسی که آن را به سوی شما می‌آورد، باشید. بدانید که خداوند قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس [خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید.^[۱]

»

در این حدیث امام علی(ع) به برخی از دستورات اخلاقی از جمله نصیحت‌پذیری سفارش کرده است. این حدیث در کتاب عیون الحِکَم و المواعظ نیز نقل شده است.^[۲]

در کتاب‌های غررالحکم و عیون الحکم و المواعظ، همچون نهج‌البلاغه تنها سخنان امام علی(ع) جمع‌آوری شده است.^[۳] نویسنده به دلیل جلوگیری از حجیم شدن کتاب، سند سخنان حضرت را ذکر نکرده است^[۴] با این حال همخوانی سخنان امام در این کتاب از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با دیگر سخنانش را از دلایل اعتبار آن ذکر کرده‌اند.^[۵]

احادیث مشابه

چندین روایت با همین موضوع از امام علی(ع) نقل شده است:

«هر کس نصیحت‌پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.»^[۶]
«بر مومن لازم است که مومنان دیگر را نصیحت کند.^[۷]
«از کسی که به شما نصیحت خود را هدیه می‌کند بپذبربد و آن را برای خود در خاطر نگه دارید.^[۸]»
«خدا رحمت کند آن کس را که چون سخن حکیمانه‌ای را بشنود خوب فرا گیرد و چون به هدایت ارشاد گردد بپذیرد.^[۹]»

منابع

↑ تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳.
↑ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲
↑ درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.
↑ درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.
↑ درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵-۳۷.
↑ تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
↑ كلينى، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص ۲۰۸.
↑ نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
↑ نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.‏

[1] تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳.

[2] عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲

[3] درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.

[4] درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.

[5] درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵-۳۷.

[6] تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.

[7] كلينى، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص ۲۰۸.

[8] نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

[9] نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.‏

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=Shamsoddin }}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است {{متن عربی|اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم …}}  درباره صحت و سند این حدیث  توضیح دهید؟
+حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است {{متن عربی|اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم …}}  درباره محتوا و صحت سند این حدیث  توضیح دهید؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-'''لزوم قبول نصیحت''' در حدیثی از امام علی(ع) که مشتمل بر دستورات اخلاقی است بر لزوم نصیحت‌پذیری نیز سفارش شده است. این حدیث با توجه به منبعی که آن را نقل کرده و نیز هم‌خوانی محتوای آن با دیگر سخنان امام علی(ع)، مورد تأیید بزرگان دینی قرار گرفته است.
+[[امام علی(ع)]] در حدیثی بر لزوم نصحیت‌پذیری سفارش کرده است. در [[کتاب غررالحکم و درالکلم|کتاب غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم]] نوشته ابوالفتح آمدی (درگذشت۵۱۰ق) به نقل از امام علی(ع) نقل شده:
+{{عربی بزرگ|ترجمه=ای مردم. نصیحت فردی که به شما نصیحت می‌کند را قبول کنید و پذیرای نصیحت کسی که آن را به سوی شما می‌آورد، باشید. بدانید که خداوند قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس [خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید.<ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳.</ref>| منبع= }}
+در این حدیث امام علی(ع) به برخی از دستورات اخلاقی از جمله نصیحت‌پذیری سفارش کرده است. این حدیث در کتاب عیون الحِکَم و المواعظ نیز نقل شده است.<ref>عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲</ref>
-==جایگاه نصیحت و نصحیت‌پذیری در اسلام==
+در کتاب‌های غررالحکم و عیون الحکم و المواعظ، همچون [[نهج‌البلاغه]] تنها سخنان امام علی(ع) جمع‌آوری شده است.<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.</ref> نویسنده به دلیل جلوگیری از حجیم شدن کتاب، سند سخنان حضرت را ذکر نکرده است<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.</ref> با این حال همخوانی سخنان امام در این کتاب از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با دیگر سخنانش را از دلایل اعتبار آن ذکر کرده‌اند.<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵-۳۷.</ref>
-یکی از وظایف دینی که در اسلام بر آن تأکید شده، موعظه و نصیحت کردن است. از جمله در روایتی از  [[امام صادق(ع)]] نقل شده است که: {{متن عربی|یجبُ للمؤمنِ علی المؤمنِ أنْ یُناصِحَه|ترجمه=بر مؤمن واجب و لازم است که مؤمن دیگر را نصیحت کند.<ref> کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، بیروت، دارالاضواء، ج۲، ص۲۰۸، ح۱.</ref>}}
-==متن حدیث==
-امام علی(ع) در [[کتاب غرر الحکم]] و نیز [[کتاب عیون الحکم و المواعظ]] تألیف [[علی بن محمد اللیثی الواسطی]] از بزرگان قرن ششم، چنین آمده است:
-{{عربی بزرگ|یا ایّها الناسُ! اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا! اَنّ الله سبْحانَه لم یمدَحْ مِنَ القلوبِ الا اَوْعاها للحکمه و مِنَ الناسِ الّا اسرَعَهم الَی الحقِّ اِجابه واعْلَموا! اَنّ الجهادَ الاکبرَ جهاد النفسِ فاشْتَغِلوا بجهادِ انفسِکم تسْعَدوا وَ ارْفَضوا القیلَ و القالَ تسلَموا، واَکْثِروا ذکرَ الله تغْنَموا، وکونوا عبادَ الله اخوانًا تفوزوا لدَیْهِ بالنَعیمِ المُقیمِ|ترجمه=ای مردم از کسی که شما را نصیحت می‌کند قبول کنید و آن را بپذیرید از کسی که آن را به سوی شما حمل می‌کند، و بدانید که خدای سبحان قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت از حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس [خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید، و قیل و قال (منازعه و جدال) را ترک کنید تا سالم بمانید، و خدا را زیاد به یاد بیاورید تا غنیمت و ذخیره‌ای برای شما باشد، ای بندگان خدا با هم برادر باشید (رفتار برادرانه داشته باشید) تا در نزد خدا به نعمت همیشگی (بهشت) برسید.| منبع= <ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲.</ref>}}
-در این حدیث امام علی(ع) به برخی از دستورات اخلاقی از جمله نصیحت‌پذیری سفارش کرده است.
 == احادیث مشابه==
 چندین روایت با همین موضوع از امام علی(ع) نقل شده است:
-*{{عربی|مَنْ قَبِلَ النَّصِيحَةَ سَلِمَ مِنَ الْفَضِيحَةِ| ترجمه= هر کس نصیحت‌پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.</ref>}}
+*{{عربی||ترجمه=هر کس نصیحت‌پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.}}<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.</ref>
+* «بر مومن لازم است که مومنان دیگر را نصیحت کند.<ref>كلينى، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص ۲۰۸.</ref>
-* {{عربی|اقْبَلُوا النَّصِيحَةَ مِمَّنْ أَهْدَاهَا إِلَيْكُمْ وَ اعْقِلُوهَا عَلَى أَنْفُسِكُمْ|ترجمه= از کسی که به شما نصیحت خود را هدیه می‌کند بپذبربد و آن را برای خود در خاطر نگه دارید.<ref> نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.</ref>}}
+* {{عربی||ترجمه=از کسی که به شما نصیحت خود را هدیه می‌کند بپذبربد و آن را برای خود در خاطر نگه دارید.<ref> نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.</ref>}}
-* {{عربی| رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ حُكْماً فَوَعَى وَ دُعِيَ إِلَى رَشَادٍ فَدَنَا وَ أَخَذَ بِحُجْزَةِ هَادٍ فَنَجَا| ترجمه= خدا رحمت کند آن کس را که چون سخن حکیمانه‌ای را بشنود خوب فرا گیرد و چون به هدایت ارشاد گردد بپذیرد و دست به دامن هادی و رهبری زند و نجات یابد.<ref>نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.‏</ref>}}
+* {{عربی||ترجمه=خدا رحمت کند آن کس را که چون سخن حکیمانه‌ای را بشنود خوب فرا گیرد و چون به هدایت ارشاد گردد بپذیرد.<ref>نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.‏</ref>}}
-==سند ==
-کتاب‌هایی که تنها سخنان امام علی(ع) در آن‌ها جمع‌آوری شده سه کتاب است، [[نهج البلاغه]] جمع‌آوری [[سید رضی]]، [[غرر الحکم]] تألیف ناصح‌الدین عبدالواحد و عیون الحکم و المواعظ تألیف علی بن محمد اللیثی الواسطی است. کتاب‌های نهج البلاغه و غرر الحکم<ref>مقدمه تصنیف غررالحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱–۳۲.</ref> در طول تاریخ مورد توجه بزرگان دینی بوده، و در بررسی سخنان از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با محتوای دیگر سخنان ایشان هم‌خوان بوده و مورد تایید قرار گرفته است، همچنین کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز مطابق دو کتاب دیگر است. بنابراین از نظر سند می‌توان این حدیث را معتبر دانست.
 {{پایان پاسخ}}
@@ خط ۴۳: / خط ۳۶: @@
   | ارجاعات =
   | بازبینی نویسنده =شد
-  | بازبینی =
+  | ارزیابی کمی =شد
   | تکمیل =
   | اولویت = ج
-  | کیفیت = ج
+  | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:سبک زندگی]]