تفاوت ولایت فقیه با ولایت امام معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|حکومت دینی}}
[[ولی‌فقیه]]، ولایت خود را از ناحیه [[معصومان(ع)|امام معصوم(ع)]] گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است. بر این اساس، ولایت فقیه را در یک ردیف با ولایت امام معصوم(ع) قرار نمی‌دهند. از تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است. ولایت‌فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد و هم امور اجتماعی را شامل می‌شود.
 
همچنین قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده [[ولایت تشریعی]] بوده و [[ولایت تکوینی]] را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی است.{{درگاه|حکومت دینی|حوزه و روحانیت}}


== گرفتن ولایت از معصوم ==
== گرفتن ولایت از معصوم ==
عالمان شیعه، با استنباط از روایات<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref>، ولایت فقیه را در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار داده و معتقدند ولی‌فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است.
عالمان شیعه، با استنباط از روایات،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref> ولایت فقیه را در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار داده و معتقدند ولی‌فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است.


بر این اساس، ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) در یک ردیف قرار نداده و آن‌ها را هم عرض نمی‌دانند بلکه ولایت فقیهِ جامع‌الشرایط از ولایت را نشأت گرفته از امام معصوم(ع) دانسته‌اند.
بر این اساس، ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) در یک ردیف قرار نداده و آن‌ها را هم عرض نمی‌دانند بلکه ولایت فقیهِ را نشأت گرفته از امام معصوم(ع) دانسته‌اند.{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام خمینی]]:{{-}}'''«آنچه برای پیامبر اکرم و امام از جهت حکومت ثابت شده، برای فقیه نیز ثابت است اما اگر برای ایشان ولایتی غیر از این جهت ثابت باشد، برای فقیه ثابت نیست. اگر معصوم(ع) در اموری مانند طلاق زن یا فروش اموال یا گرفتن اموال از فردی و لو بدون مصلحت، ولایت دارد، چنین ولایتی برای فقیه ثابت نیست.»'''<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


== تفاوت در ولایت تکوینی و ولایت تشریعی ==
== تفاوت در گستره ولایت ==
ولایت به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود
{{اصلی|دامنه اختیارات ولی فقیه}}
از دیگر تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است. ولایت‌فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد و هم امور اجتماعی را شامل می‌شود.


* ولایت تکوینی به معنای تصرف در نظام خلقت و قانون‌مندی‌های مربوط به طبیعت است که اساساً مربوط به خداوند بوده و خالق هستی در نظام خلقت و قوانین، حاکم بر آن است. براساس برخی اقوال، خداوند این ولایت را به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) نیز عطا نموده است.<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۷۹.</ref>
عالمان شیعه، منظور از اینکه ولی فقیه تمامی اختیارات [[پیامبر اکرم]] و امامان معصوم(ع) را دارا است را تمام اختیاراتِ در امر حکومت و اداره امور جامعه دانسته‌اند و نه اختیارات به‌صورت مطلق و در تمام امور.
* ولایت تشریعی به معنای ولایت در محدوده تشریع بوده و تابع قانون الهی است. این ولایت را از امور اعتباری و قراردادی قرار داد‌ه‌اند.<ref>همان، ص۱۲۴.</ref>


قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی بوده و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی هر دو می‌شود.
عالمان شیعه معتقدند، ولی‌فقیه در زمینه ولایت اعتباری و اداره امور حکومت و کشور، تفاوتی با ائمه ندارد؛ زیرا وقتی اداره امور جامعه اسلامی، به فقیه سپرده می‌شود، باید اختیارات لازم را در اختیار او قرار داد.


== تفاوت در گستره ولایت ==
== تفاوت در ولایت تکوینی و ولایت تشریعی ==
یکی دیگر از تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است بدین معنا که ولایت فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد را شامل می‌شود و هم امور اجتماعی را، حضرت امام (ره) در این باره فرمودند: «آنچه برای پیامبر اکرم و امام صلوات الله علیهما از جهت ولایت و حکومت ثابت شده است برای فقیه ثابت است اما اگر برای ایشان ولایتی غیر از این جهت ثابت باشد، برای فقیه ثابت نیست پس اگر بگوییم که معصوم(ع) در اموری مانند طلاق زن یا فروش اموال یا گرفتن اموال از فردی ولو بدون مصلحت، ولایت دارد، چنین ولایتی برای فقیه ثابت نیست».<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.</ref>
ولایت به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود:
* [[ولایت تکوینی]] به معنای تصرف در نظام خلقت و قانون‌مندی‌های مربوط به طبیعت است که اساساً مربوط به خداوند بوده و خالق هستی در نظام خلقت و قوانین، حاکم بر آن است. براساس برخی اقوال، خداوند این ولایت را به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) نیز عطا نموده است.<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۷۹.</ref>
* [[ولایت تشریعی]] به معنای ولایت در محدوده تشریع بوده و تابع قانون الهی است. این ولایت را از امور اعتباری و قراردادی قرار داده‌اند.<ref>جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، قم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۴.</ref>


بنابر این، منظور از اینکه ولی فقیه تمامی اختیارات پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) را دارا است، تمام اختیارات در امر حکومت و اداره امور جامعه است نه به‌طور مطلق در تمام امور و لو اموری که مربوط به شخص ایشان بوده یا از اختیارات خاص ایشان محسوب می‌گردد علاوه بر اینکه در اینجا بحث از فضایل و مقامات معنوی نیست زیرا هیچ‌کس در این زمینه با معصومین(ع) قابل مقایسه نیست، آنچه بحث ولایت اعتباری و اداره امور حکومت و کشور است که در این زمینه تفاوتی میان اختیارات ولی فقیه با ایشان نیست زیرا معقول نیست که اداره امور جامعه اسلامی را به فقیه بسپاریم اما اختیارات لازم را در این زمینه در اختیار او قرار ندهیم. امام (ره) در این باره فرمودند: «این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم(ص) بیشتر از حضرت امیر(ع) بود، یا اختیارات حکومتی حضرت امیر(ع) بیش از فقیه است، باطل و غلط است. البته فضایل حضرت رسول اکرم(ص) بیش از همه عالم است؛ و بعد از ایشان فضایل حضرت امیر(ع) از همه بیشتر است؛ لکن زیادی فضایل معنوی، اختیارات حکومتی را افزایش نمی‌دهد. همان اختیارات و ولایتی که حضرت رسول و دیگر ائمه، صلوات اللَّه علیهم، در تدارک و بسیج سپاه، تعیین ولات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است؛ منتها شخص معینی نیست، روی عنوانِ «عالم عادل» است.<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۷ش، ص۵۰ و ۵۱.</ref>
قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی بوده و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل هر دو ولایت تشریعی و تکوینی می‌شود.


بنابراین، اینکه ولی فقیه تمام اختیارات حکومتی امام معصوم(ع) را دارا باشد هیچ منافاتی با ولایت مطلقه امام زمان(عج) ندارد و به هیچ عنوان ولی فقیه، را در ردیف ایشان قرار نمی‌دهد بلکه ولایت فقیه، پرتو و شعاعی از ولایت امام زمان(عج) بوده و ولایت خویش را از ایشان گرفته و منصوب از ناحیه ایشان می‌باشد. آیا هیچگاه وجود شعاع و اشعه خورشید ما را بی‌نیاز از منبع نور و سرچشمه روشنایی می‌کند؟ ولایت فقیه و ولایت امام زمان(عج) در عرض هم قرار ندارند و در یک ردیف نیستند تا ولایت فقیه، ما را در عصر غیبت از ولایت امام زمان(عج) بی‌نیاز کند بلکه در عصر غیبت و عدم ظهور امام، فقیه جامع‌الشرایط تنها اختیارات حکومتی و اداره امور جامعه را از سوی ایشان عهده‌دار می‌گردد و در راستای اجرای احکام اسلام به میزان توانایی خویش تلاش می‌نماید و البته عنایات امام زمان(عج) نیز شامل ایشان و جامعه اسلامی خواهد شد. اما برپایی حکومت جهانی اسلام و برافراشتن حکومت عدل جهانی در سراسر گیتی و به فعلیت ساختن تلاش تمام انبیاء و پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع)، نیازمند ولایت مطلقه الهی و حضور انسان کامل و مظهر تام خلیفه اللهی است و بدون وجود و ظهور ایشان این امر محقق نخواهد شد و این اراده الهی است که {{قرآن|و نرید ان نمنّ علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین<ref>قصص / ۵.</ref>؛ و ما اراده کردیم که بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم» و اگر خداوند متعال اراده فرموده {{قرآن|هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کلّه ولو کره المشرکون}}<ref>صف / ۹.</ref>؛ او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را برهمه ادیان غالب سازد، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند».
این مهم، جز با ظهور امام زمان(عج) محقق نخواهد شد و او خواهد آمد تا حق به پیروزی رسیده و جلوه باطل از بین برود {{قرآن|و قل جاء الحق و زهق الباطل انّ الباطل کان زهوقاً}}<ref>اسرا / ۸۱.</ref>؛ بگو که حق آمد و باطل را نابود ساخت، که باطل از بین رفتنی است». و بدون ظهور او عدل و قسط در جهان حاکم نخواهد شد.
پیامبر گرامی اسلام فرمودند: «طوبی لمن ادرک زمانه و به یفرّج الله غم الامّه حتی یملاها قسطاً و عدلاً؛ خوشا به حال کسانی که زمانش را درک کنند، خداوند به برکت وجود او برای مسلمانان گشایش ایجاد می‌کند تا اینکه زمین را پر از عدل و داد می‌سازد».<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۵۱، ص۷۶، ح۳۱.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۳۶: خط ۳۴:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = سیاست
  | شاخه اصلی = سیاست
  | شاخه فرعی۱ = حکومت اسلامی  
  | شاخه فرعی۱ = حکومت اسلامی
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ps:د فقيه د ولایت توپير د معصوم امام د ولايت سره]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۶

سؤال

اگرولی فقیه دارای تمام اختیارات امام معصوم و پیامبر اکرم(ع) است، چه تفاوتی میان ولی‌فقیه و ولایت ائمه وجود دارد؟

ولی‌فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است. بر این اساس، ولایت فقیه را در یک ردیف با ولایت امام معصوم(ع) قرار نمی‌دهند. از تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است. ولایت‌فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد و هم امور اجتماعی را شامل می‌شود.

همچنین قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی بوده و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی است.

درگاه‌ها
حکومت دینی.png
حوزه-و-روحانیت.png


گرفتن ولایت از معصوم

عالمان شیعه، با استنباط از روایات،[۱] ولایت فقیه را در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار داده و معتقدند ولی‌فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است.

بر این اساس، ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) در یک ردیف قرار نداده و آن‌ها را هم عرض نمی‌دانند بلکه ولایت فقیهِ را نشأت گرفته از امام معصوم(ع) دانسته‌اند.

امام خمینی:
«آنچه برای پیامبر اکرم و امام از جهت حکومت ثابت شده، برای فقیه نیز ثابت است اما اگر برای ایشان ولایتی غیر از این جهت ثابت باشد، برای فقیه ثابت نیست. اگر معصوم(ع) در اموری مانند طلاق زن یا فروش اموال یا گرفتن اموال از فردی و لو بدون مصلحت، ولایت دارد، چنین ولایتی برای فقیه ثابت نیست.»[۲]

تفاوت در گستره ولایت

از دیگر تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است. ولایت‌فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد و هم امور اجتماعی را شامل می‌شود.

عالمان شیعه، منظور از اینکه ولی فقیه تمامی اختیارات پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) را دارا است را تمام اختیاراتِ در امر حکومت و اداره امور جامعه دانسته‌اند و نه اختیارات به‌صورت مطلق و در تمام امور.

عالمان شیعه معتقدند، ولی‌فقیه در زمینه ولایت اعتباری و اداره امور حکومت و کشور، تفاوتی با ائمه ندارد؛ زیرا وقتی اداره امور جامعه اسلامی، به فقیه سپرده می‌شود، باید اختیارات لازم را در اختیار او قرار داد.

تفاوت در ولایت تکوینی و ولایت تشریعی

ولایت به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود:

  • ولایت تکوینی به معنای تصرف در نظام خلقت و قانون‌مندی‌های مربوط به طبیعت است که اساساً مربوط به خداوند بوده و خالق هستی در نظام خلقت و قوانین، حاکم بر آن است. براساس برخی اقوال، خداوند این ولایت را به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) نیز عطا نموده است.[۳]
  • ولایت تشریعی به معنای ولایت در محدوده تشریع بوده و تابع قانون الهی است. این ولایت را از امور اعتباری و قراردادی قرار داده‌اند.[۴]

قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی بوده و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل هر دو ولایت تشریعی و تکوینی می‌شود.


منابع

  1. حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.
  2. موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.
  3. مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۷۹.
  4. جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، قم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۴.