گریه حضرت فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (کپی از رده:درگاه فاطمی به رده:حضرت فاطمه(س) ردهانبوه) |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوال}} | {{سوال}}بر اساس روایتی حضرت فاطمه(س) تا قیامت برای مصیبت‌های امام حسین(ع) گریه میکند. آیا این روایت صحیح است؟ اگر امام حسین(ع) مانند دیگر شهیدان در پیشگاه خدا است، چرا حضرت فاطمه(س) برای او گریه میکند؟{{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{جعبه اطلاعات حدیث | |||
| عنوان = | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| موضوع = | |||
| به نقل از = [[امام صادق(ع)]] | |||
| روایات مشابه = | |||
| راوی اصلی = ابوبصیر | |||
| دیگر راویان = عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ، عبدالله بن حَمّاد بَصْری، محمد بن خالد، علی بن محمد بن سالم، محمد بن عبدالله | |||
| اعتبار سند = [[حدیث ضعیف|ضعیف]] | |||
| منابع شیعه = [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]]، [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] | |||
| منابع سنی = | |||
| توضیحات = | |||
}} | |||
{{درگاه|حسین|فاطمی}} | |||
'''گریه حضرت فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت'''، مضمون حدیثی است در کتاب [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]]، که از نظر سندی [[حدیث ضعیف|ضعیف]] شمرده شده است. دلیل ضعف سند، وجود عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ شمرده شده، که رجال‌نگاران او را [[غالی|غلوکننده]] و دروغگو دانسته‌اند؛ البته محتوای روایت با دیگر روایات و با عقاید [[شیعه]] سازگار دانسته شده است. | |||
برخی معتقدند عالم [[برزخ]] که جایگاه انسان تا رسیدن قیامت است، بعضی از ویژگیهای دنیا را نیز دارا است؛ به باور آنان، برزخیان مانند زندگان، البته متناسب با زندگی برزخی، می‌خورند و می‌آشامند و با یکدیگر سخن می‌گویند؛ بنابراین به باور آنها، شاد شدن و گریه کردن نیز از ویژگیهای عالم برزخ است و تا وقتی که قیامت رخ ندهد، [[حضرت فاطمه(س)]] و [[اهل بیت(ع)]] نسبت به مصیبت‌های وارد شده بر [[امام حسین(ع)]] غمگینند و گریه میکنند؛ اگرچه میدانند امام حسین(ع) زنده است و در پیشگاه خدا است. | |||
== متن و ترجمه == | |||
{{عربی|...یا أبا بصیر إذا نظرتُ إلی وُلْدِ الحسین أتانی ما لا أملکه بما اُتی إلی أبیهم وإلیهم، یا أبا بصیر إنّ فاطمة(س) لتبکیه وتشهق ، فتَزْفِر جهنَّم زَفْرَة لولا أنَّ الخَزَنة یسمعون بُکاءَها وقد استَعدُّوا لذلک مَخافة أنْ یخرج منها عُنُق أو یَشْرَر دُخانها فیحرق أهل الأرض فیَکْبَحونها ما دامَتْ باکیة، و یزجُرونها ویستوثِقون من أبوابها مَخافةً علی أهل الأرض، فلا تَسْکنْ حتّی یسکن صوتُ فاطمة(س)...}}<ref>ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ترجمه ذهنی تهرانی، انتشارات پیام حق، تهران، ۱۳۷۷ ش، ص۲۶۳.</ref> | |||
:امام صادق(ع): ... ای ابا بصیر، فاطمه(س) بر امام حسین(ع) گریست و ضجّه زد و به دنبال آن جهنم فریادی کشید که فرشتگان حافظ و نگهبان بر آن، صدای گریه دوزخ را شنیدند و سریع آماده شدند آن را کنترل کنند، زیرا احتمال آن بود که از درون دوزخ آتش زبانه بکشد، یا دود آن بیرون رفته و اهل زمین را بسوزاند. بنابراین، تا زمانی که دوزخ گریان و نالان است، فرشتگانِ حافظ آن را مهار کرده و به دلیل نگرانی که برای اهل زمین دارند، آن را محافظت نموده و درب‌های آن را محکم بسته‌اند؛ ولی با این همه، دوزخ ساکت و آرام نمیشود، مگر زمانی که صدای فاطمه(ع) آرام گردد…» | |||
== بررسی سند == | |||
حدیث گریه [[حضرت فاطمه(س)]] برای [[امام حسین(ع)]] تا [[قیامت]]، در کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] نوشته [[ابن قولویه]] از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است. یکی از راویان در سلسله‌سند این حدیث، عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ است، که [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] رجال‌نگار [[شیعه]]، او را [[حدیث ضعیف|ضعیف]] و [[غلو|غلوکننده]] دانسته است. [[احمد بن حسین غضائری|ابن غضائری]] دیگر رجال‌نگار شیعه نیز، او را ضعیف و دروغگو معرفی کرده است؛<ref>معجم‌رجال‌الحدیث، ج۱۰، ص۲۴۲، شماره راوی۶۹۵۱.</ref> بنابراین، این حدیث از نظر سند ضعیف شمرده شده است. | |||
اگر چه | == بررسی محتوا == | ||
حدیث گریه [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] برای [[امام حسین(ع)]] تا [[قیامت]]، اگر چه از نظر سند ضعیف شمرده شده، ولی از نظر محتوا با دیگر روایات و با عقاید [[شیعه]] سازگار دانسته شده است. روایات زیادی وجود دارد که [[فرشتگان]] بر امام حسین(ع) گریه میکنند. همچنین روایات زیادی است که [[پیامبر(ص)]]، [[امام علی(ع)]]، حضرت فاطمه(س) و [[امام حسن(ع)]]، حتی قبل از [[شهادت امام حسین(ع)]] برای او گریه کرده‌اند.<ref>بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۲۳-۲۵۰.</ref> بنابراین، گریه حضرت فاطمه(س) تا قیامت را دور از ذهن ندانسته‌اند. | |||
عالمان شیعه معتقدند گریه حضرت فاطمه(س) بر امام حسین(ع) با آیه ۱۶۹ سوره [[سوره آل عمران|آل عمران]] که [[شهید|شهیدان]] را زنده معرفی کرده، ناسازگار نیست؛ زیرا گریه نشانه عاطفه و محبت بوده و در برابر مصیبت‌هایی است که بر امام حسین(ع) وارد شده است. برخی نیز معتقدند عالم [[برزخ]] که جایگاه انسان تا رسیدن قیامت است، بعضی از ویژگیهای دنیا را نیز دارا است؛ برزخیان مانند زندگان، البته متناسب با زندگی برزخی، می‌خورند و می‌آشامند و با یکدیگر سخن می‌گویند و نشست و برخاست دارند.<ref>فرهنگ شیعه، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، زمزم هدایت، قم، ۱۳۸۶ش، ص ۱۵۸.</ref> بنابراین به باور آنها، شاد شدن و گریه کردن نیز از ویژگیهای عالم برزخ است و تا وقتی که قیامت رخ ندهد، حضرت فاطمه(س) و [[اهل بیت(ع)]] نسبت به مصیبت‌های وارد شده بر امام حسین(ع) غمگینند و گریه میکنند؛ اگرچه میدانند امام حسین(ع) زنده است و در پیشگاه خدا است. | |||
بر اساس روایتی که [[شیخ صدوق]] در کتاب [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال و عقاب الاعمال]] آورده، روز قیامت حضرت فاطمه(س) و پیامبر(ص) برای مصیبت‌های وارد شده بر امام حسین(ع) گریه و شیون میکنند. طبق این روایت، خدا به دلیل گریه آن دو، قاتلان امام حسین(ع) را به «هبهب» نوعی از آتش دوزخ وارد میکند.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دار الشریف الرضی للنشر، قم، ۱۴۰۶ق، ص۲۱۷.</ref> | |||
== احادیث مشابه == | |||
جز حدیث گریه فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت، روایت‌های دیگری نیز در منابع روایی شیعه وجود دارد که به گریه فاطمه برای امام حسین(ع) دلالت میکند. برای نمونه، طبق روایتی از امام صادق(ع)، حضرت فاطمه در حالی که به زائران امام حسین(ع) نگاه میکند همراه با شمار زیادی از [[پیامبران]]، شهیدان و [[فرشتگان]] برای امام حسین(ع) گریه میکند.<ref>علامه مجلسی، زندگانی حضرت امام حسین(ع): ترجمه جلد ۴۵ بحارالأنوار، نجفی، محمد جواد، اسلامیه، تهران، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۸.</ref> | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:منبع‌شناسی]] | |||
[[رده:امام حسین(ع)]] | |||
[[رده:سیره حضرت فاطمه(س)]] | |||
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]] | |||
[[رده:حضرت فاطمه(س)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۱
سؤال
بر اساس روایتی حضرت فاطمه(س) تا قیامت برای مصیبت‌های امام حسین(ع) گریه میکند. آیا این روایت صحیح است؟ اگر امام حسین(ع) مانند دیگر شهیدان در پیشگاه خدا است، چرا حضرت فاطمه(س) برای او گریه میکند؟
| اطلاعات حدیث | |
|---|---|
| به نقل از | امام صادق(ع) |
| راویان | |
| راوی اصلی | ابوبصیر |
| دیگر راویان | عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ، عبدالله بن حَمّاد بَصْری، محمد بن خالد، علی بن محمد بن سالم، محمد بن عبدالله |
| سند | |
| اعتبار سند | ضعیف |
| منابع شیعه | ثواب الاعمال، کامل الزیارات |
درگاه‌ها
گریه حضرت فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت، مضمون حدیثی است در کتاب ثواب الاعمال، که از نظر سندی ضعیف شمرده شده است. دلیل ضعف سند، وجود عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ شمرده شده، که رجال‌نگاران او را غلوکننده و دروغگو دانسته‌اند؛ البته محتوای روایت با دیگر روایات و با عقاید شیعه سازگار دانسته شده است.
برخی معتقدند عالم برزخ که جایگاه انسان تا رسیدن قیامت است، بعضی از ویژگیهای دنیا را نیز دارا است؛ به باور آنان، برزخیان مانند زندگان، البته متناسب با زندگی برزخی، می‌خورند و می‌آشامند و با یکدیگر سخن می‌گویند؛ بنابراین به باور آنها، شاد شدن و گریه کردن نیز از ویژگیهای عالم برزخ است و تا وقتی که قیامت رخ ندهد، حضرت فاطمه(س) و اهل بیت(ع) نسبت به مصیبت‌های وارد شده بر امام حسین(ع) غمگینند و گریه میکنند؛ اگرچه میدانند امام حسین(ع) زنده است و در پیشگاه خدا است.
متن و ترجمه
«...یا أبا بصیر إذا نظرتُ إلی وُلْدِ الحسین أتانی ما لا أملکه بما اُتی إلی أبیهم وإلیهم، یا أبا بصیر إنّ فاطمة(س) لتبکیه وتشهق ، فتَزْفِر جهنَّم زَفْرَة لولا أنَّ الخَزَنة یسمعون بُکاءَها وقد استَعدُّوا لذلک مَخافة أنْ یخرج منها عُنُق أو یَشْرَر دُخانها فیحرق أهل الأرض فیَکْبَحونها ما دامَتْ باکیة، و یزجُرونها ویستوثِقون من أبوابها مَخافةً علی أهل الأرض، فلا تَسْکنْ حتّی یسکن صوتُ فاطمة(س)...»[۱]
- امام صادق(ع): ... ای ابا بصیر، فاطمه(س) بر امام حسین(ع) گریست و ضجّه زد و به دنبال آن جهنم فریادی کشید که فرشتگان حافظ و نگهبان بر آن، صدای گریه دوزخ را شنیدند و سریع آماده شدند آن را کنترل کنند، زیرا احتمال آن بود که از درون دوزخ آتش زبانه بکشد، یا دود آن بیرون رفته و اهل زمین را بسوزاند. بنابراین، تا زمانی که دوزخ گریان و نالان است، فرشتگانِ حافظ آن را مهار کرده و به دلیل نگرانی که برای اهل زمین دارند، آن را محافظت نموده و درب‌های آن را محکم بسته‌اند؛ ولی با این همه، دوزخ ساکت و آرام نمیشود، مگر زمانی که صدای فاطمه(ع) آرام گردد…»
بررسی سند
حدیث گریه حضرت فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت، در کتاب کامل الزیارات نوشته ابن قولویه از امام صادق(ع) نقل شده است. یکی از راویان در سلسله‌سند این حدیث، عبدالله بن عبدالرحمن اَصَمّ است، که نجاشی رجال‌نگار شیعه، او را ضعیف و غلوکننده دانسته است. ابن غضائری دیگر رجال‌نگار شیعه نیز، او را ضعیف و دروغگو معرفی کرده است؛[۲] بنابراین، این حدیث از نظر سند ضعیف شمرده شده است.
بررسی محتوا
حدیث گریه فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت، اگر چه از نظر سند ضعیف شمرده شده، ولی از نظر محتوا با دیگر روایات و با عقاید شیعه سازگار دانسته شده است. روایات زیادی وجود دارد که فرشتگان بر امام حسین(ع) گریه میکنند. همچنین روایات زیادی است که پیامبر(ص)، امام علی(ع)، حضرت فاطمه(س) و امام حسن(ع)، حتی قبل از شهادت امام حسین(ع) برای او گریه کرده‌اند.[۳] بنابراین، گریه حضرت فاطمه(س) تا قیامت را دور از ذهن ندانسته‌اند.
عالمان شیعه معتقدند گریه حضرت فاطمه(س) بر امام حسین(ع) با آیه ۱۶۹ سوره آل عمران که شهیدان را زنده معرفی کرده، ناسازگار نیست؛ زیرا گریه نشانه عاطفه و محبت بوده و در برابر مصیبت‌هایی است که بر امام حسین(ع) وارد شده است. برخی نیز معتقدند عالم برزخ که جایگاه انسان تا رسیدن قیامت است، بعضی از ویژگیهای دنیا را نیز دارا است؛ برزخیان مانند زندگان، البته متناسب با زندگی برزخی، می‌خورند و می‌آشامند و با یکدیگر سخن می‌گویند و نشست و برخاست دارند.[۴] بنابراین به باور آنها، شاد شدن و گریه کردن نیز از ویژگیهای عالم برزخ است و تا وقتی که قیامت رخ ندهد، حضرت فاطمه(س) و اهل بیت(ع) نسبت به مصیبت‌های وارد شده بر امام حسین(ع) غمگینند و گریه میکنند؛ اگرچه میدانند امام حسین(ع) زنده است و در پیشگاه خدا است.
بر اساس روایتی که شیخ صدوق در کتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال آورده، روز قیامت حضرت فاطمه(س) و پیامبر(ص) برای مصیبت‌های وارد شده بر امام حسین(ع) گریه و شیون میکنند. طبق این روایت، خدا به دلیل گریه آن دو، قاتلان امام حسین(ع) را به «هبهب» نوعی از آتش دوزخ وارد میکند.[۵]
احادیث مشابه
جز حدیث گریه فاطمه(س) برای امام حسین(ع) تا قیامت، روایت‌های دیگری نیز در منابع روایی شیعه وجود دارد که به گریه فاطمه برای امام حسین(ع) دلالت میکند. برای نمونه، طبق روایتی از امام صادق(ع)، حضرت فاطمه در حالی که به زائران امام حسین(ع) نگاه میکند همراه با شمار زیادی از پیامبران، شهیدان و فرشتگان برای امام حسین(ع) گریه میکند.[۶]
منابع
- ↑ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ترجمه ذهنی تهرانی، انتشارات پیام حق، تهران، ۱۳۷۷ ش، ص۲۶۳.
- ↑ معجم‌رجال‌الحدیث، ج۱۰، ص۲۴۲، شماره راوی۶۹۵۱.
- ↑ بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۲۳-۲۵۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، زمزم هدایت، قم، ۱۳۸۶ش، ص ۱۵۸.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دار الشریف الرضی للنشر، قم، ۱۴۰۶ق، ص۲۱۷.
- ↑ علامه مجلسی، زندگانی حضرت امام حسین(ع): ترجمه جلد ۴۵ بحارالأنوار، نجفی، محمد جواد، اسلامیه، تهران، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۸.