روز زینت در آیه ۵۹ سوره طه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۴۸

سؤال

منظور از «یَوْمُ الزِّینَة؛ روز زینت» در آیه ۵۹ سوره طه کدام روز است؟

نگاره‌ای از روز شم النسیم یکی از اعیاد باستانی مصر، که برخی آن را همان «روز زینت» دانسته‌اند.

روز زینت در آیه ۵۹ سوره طه یا یَوْمُ الزِّینَة روز عید در مصر باستان، که حضرت موسی(ع) در آن روز با معجزه تبدیل عصا به مار، بر ساحرانِ فرعون پیروز شد. در تاریخ دقیق و مناسبت آن، اختلاف‌نظر است. ابن‌ایاس تاریخ‌نگار مصری (متوفی ۹۰۸ق) روز زینت را روز آغازینِ سالِ مصریان دانسته است.

آیه و ترجمه

﴿

قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًی

موسی گفت: وعده ‌گاه شما روز جشن است [روزی که] همه مردم را پیش از ظهر گرد هم می آورند.

طه:۵۹

﴾

تعیین وعده‌گاه توسط حضرت موسی و فرعون

حضرت موسی(ع)‌ به دستور خداوند نزد فرعون رفت و او را با انجام معجزات، به پرستش خداوند دعوت کرد. فرعون معجزات موسی(ع) را نپذیرفت و آنها را سحر دانست. او از موسی خواست، تاریخ و مکانی تعیین کند تا در آن، فرعون نیز ساحران خود را بیاورد. موسی «یَوْمُ الزّینَة؛ روز زینت» را برای این منظور تعیین کرد.^[۱]

روز عید مصریان

به اعتقاد برخی مفسران، «یَوْمُ الزِّینَة؛ روز زینت» در آیه ۵۹ سوره طه، روز عید برای مصریان بود. در اینکه مناسبت این روز چه بوده یا مردم در آن چه کاری انجام می‌دادند اختلاف‌نظر است. زینت کردن مردم در این روز، روز نو سال، روز بازار و روز دهم ماه، برخی از احتمالات است. مردم در روز زینت، در یک مکانی جمع می‌شدند.^[۲] بر اساس تفسیر نمونه، مردم کسب و کار خود را در این روز تعطیل می‌کردند.^[۳]

روز زینت میان مردم مصر مشهور بوده^[۴] و از آیه استفاده شده که مردم در آن روز، خود را زینت کرده و بازارها را آذین می‌بستند.^[۵] به گفته ابن‌ایاس تاریخ‌نگار مصری (۹۰۸ق)، عادت مصریان در مصر باستان بر این بود که روز زینت، روز آغازین ماه ابتدای سال آن‌ها بود.^[۶]

منابع

↑ سوره طه، آیات ۶۰–۵۶.
↑ فخر رازی، مفاتیح الغیب‏، بیروت، داراحیاء التراث العربی‏، چاپ سوم‏، ۱۴۲۰ ق‏، ج‏۲۲، ص۶۴؛ طبری، ابو جعفر محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ‏دار المعرفه‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق، ‏ج‏۱۶، ص۱۳۵.
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ‏دار الکتب الإسلامیه ‏، چاپ اول، ۱۳۷۴ش‏، ‏ج‏۱۳، ص۲۳۱.
↑ سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول‏، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۰۳؛ فیض کاشانی، محسن‏، تفسیر الصافی، تهران، ‏انتشارات الصدر، چاپ دوم‏، ۱۴۱۵ ق، ج‏۳، ص۳۱۰.
↑ طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت، ‏دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول‏، ج‏۷، ص۱۸۱؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش، ج۱۴، ص۲۴۰.
↑ ابن ایاس، محمد، نزهه الأمم فی العجائب و الحکم، قاهره، مکتبه المدبولی، چاپ اول، ۱۹۹۵م، ص۲۴۵.

[1] سوره طه، آیات ۶۰–۵۶.

[2] فخر رازی، مفاتیح الغیب‏، بیروت، داراحیاء التراث العربی‏، چاپ سوم‏، ۱۴۲۰ ق‏، ج‏۲۲، ص۶۴؛ طبری، ابو جعفر محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ‏دار المعرفه‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق، ‏ج‏۱۶، ص۱۳۵.

[3] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ‏دار الکتب الإسلامیه ‏، چاپ اول، ۱۳۷۴ش‏، ‏ج‏۱۳، ص۲۳۱.

[4] سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول‏، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۰۳؛ فیض کاشانی، محسن‏، تفسیر الصافی، تهران، ‏انتشارات الصدر، چاپ دوم‏، ۱۴۱۵ ق، ج‏۳، ص۳۱۰.

[5] طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت، ‏دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول‏، ج‏۷، ص۱۸۱؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش، ج۱۴، ص۲۴۰.

[6] ابن ایاس، محمد، نزهه الأمم فی العجائب و الحکم، قاهره، مکتبه المدبولی، چاپ اول، ۱۹۹۵م، ص۲۴۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
 {{شروع متن}}
-{{سوال}}
+{{سوال}}منظور از «یَوْمُ الزِّینَة؛ روز زینت» در آیه ۵۹ سوره طه کدام روز است؟
-آیا می‌توان گفت که منظور از «یَوْمُ الزِّینَه» در آیه ۵۹ سوره طه «قالَ مَوْعِدُکُمْ یَوْمُ الزِّینَه وَ أَنْ یُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًی» عید نوروز ایران است نه عید مصریان؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-به تصریح تاریخ اعم از باستان‌شناسی، تاریخ ادیان و …، فرعون در کشور مصر حکومت می‌کرد، از این‌رو «یَوْمُ الزِّینَه» هم مربوط به کشور مصر است و حتی اگر گفته شود منظور عید نوروز است یعنی عید نوروز مصر باستان نه عید نوروز ایرانیان.
+[[پرونده:Image 2021-08-09 09-30-03.png|بندانگشتی|نگاره‌ای از روز شم النسیم یکی از اعیاد باستانی مصر، که برخی آن را همان «روز زینت» دانسته‌اند. ]]
-«یوم الزینه» روز اول سال مصریان بود یا روز دهم ماه یا هر عنوان دیگر، چندان مهم نیست؛ زیرا آنچه قرآن دنبالش هست، هدف هدایتی داستان‌هاست نه مشخص کردن دقیق مراسم‌ها؛ و اگر هم کسی آن را روز نوروز بداند، باز به معنای این است که این عید و موعد آغاز سال جدید مصریان و در کشور مصر بود و نوروز آنها بود و ارتباطی با روز نووز ایرانیان که اول فروردین می‌باشد، ندارد.
+'''روز زینت در آیه ۵۹ سوره طه''' یا  '''یَوْمُ الزِّینَة''' روز عید  در [[مصر|مصر باستان]]، که [[حضرت موسی(ع)]] در آن روز با [[معجزه عصا|معجزه تبدیل عصا به مار]]، بر ساحرانِ [[فرعون]] پیروز شد. در تاریخ دقیق و مناسبت آن، اختلاف‌نظر است. ابن‌ایاس تاریخ‌نگار مصری (متوفی ۹۰۸ق) روز زینت را روز آغازینِ سالِ مصریان دانسته است.
 == آیه و ترجمه ==
-خداوند متعال تمام آیات و نشانه‌های خود را توسط حضرت موسی و برادرش هارون (سلام الله علیهما) به فرعون (که بر مصر باستان حکومت می‌کرد و راه بت‌پرستی را در پیش گرفته بود) و اطرافیانش نشان داد؛ اما فرعون زیر بار حق نرفت و نشانه‌ها را تکذیب کرده و حضرت موسی (سلام الله علیه) را به سحر متهم کرد و گفت: ای موسی! آیا آمده‌ای که با سحر خود، ما را از سرزمین‌مان بیرون کنی؟! قطعاً ما هم سحری همانند آن برای تو خواهیم آورد! هم‌اکنون تاریخش را تعیین کن و موعدی میان ما و خودت قرار ده که نه ما و نه تو، از آن تخلّف نکنیم؛ آن هم در مکانی که نسبت به همه یکسان باشد! حضرت موسی (سلام الله علیه) گفت: میعاد ما و شما روز زینت است؛ به شرط اینکه همه مردم، هنگامی که روز بالا می‌آید، جمع شوند! فرعون آن مجلس را ترک کرد و تمام مکر و فریب خود را جمع کرد و سپس همه را (در روز موعود) آورد.<ref>برداشت از آیات ۶۰–۵۶ سوره طه.</ref>
+{{قرآن بزرگ|قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًی
+| 8 =
+| سوره = طه
+| آیه = ۵۹
+| ترجمه = موسی گفت: وعده ‌گاه شما روز جشن است [روزی که] همه مردم را پیش از ظهر گرد هم می آورند.
+}}
+== تعیین وعده‌گاه توسط حضرت موسی و فرعون ==
+[[حضرت موسی(ع)‌]] به دستور خداوند نزد [[فرعون]] رفت و او را با انجام [[معجزه|معجزات]]، به پرستش خداوند دعوت کرد. فرعون معجزات موسی(ع) را نپذیرفت و آنها را [[سحر]] دانست. او از موسی خواست، تاریخ و مکانی تعیین کند تا در آن، فرعون نیز ساحران خود را بیاورد. موسی «یَوْمُ الزّینَة؛ روز زینت» را برای این منظور تعیین کرد.<ref>سوره طه، آیات ۶۰–۵۶.</ref>
 == روز عید مصریان ==
-برخی از مفسران می‌گویند: «یَوْمُ الزِّینَه» روز عید برای مصریان بود که خود را زینت می‌کردند یا روز نو و جدید آنها بود یا روز بازارشان بود که همه جمع می‌شدند یا روز دهم ماه‌شان بود و در آن روز مردم در یک مکانی جمع می‌شدند.<ref>رک: فخر رازی، محمد، مفاتیح الغیب‏، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ سوم‏، ۱۴۲۰ ق‏، ج‏۲۲، ص۶۴؛ ماوردی، علی، النکت و العیون، بیروت، ‏دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ج۳، ص۴۰۹؛ بیضاوی، عبد الله، أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏، بیروت، ‏دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ‏ج۳، ص۳۱؛ طبری، ابو جعفر محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ‏دار المعرفه‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق، ‏ج‏۱۶، ص۱۳۵.</ref>
+به اعتقاد برخی [[مفسران]]، «یَوْمُ الزِّینَة؛ روز زینت» در آیه ۵۹ [[سوره طه]]، روز عید برای [[مصر|مصریان]] بود. در اینکه مناسبت این روز  چه بوده یا مردم در آن چه کاری انجام می‌دادند اختلاف‌نظر است. زینت کردن مردم در این روز، روز نو سال، روز بازار و روز دهم ماه، برخی از احتمالات است. مردم در روز زینت، در یک مکانی جمع می‌شدند.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب‏، بیروت، داراحیاء التراث العربی‏، چاپ سوم‏، ۱۴۲۰ ق‏، ج‏۲۲، ص۶۴؛ طبری، ابو جعفر محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ‏دار المعرفه‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق، ‏ج‏۱۶، ص۱۳۵.</ref> بر اساس [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، مردم کسب و کار خود را در این روز تعطیل می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ‏دار الکتب الإسلامیه ‏، چاپ اول، ۱۳۷۴ش‏، ‏ج‏۱۳، ص۲۳۱.</ref>
-از دیگر کتاب‌های تفسیری هم استفاده می‌شود که این روز روزی بود که در میان مردم مصر مشهور بود.<ref>رک: قمی مشهدی محمد، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ‏تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی‌چاپ اول‏، ۱۳۶۸ ش، ج‏۸، ص۳۲۴؛ سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول‏، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۰۳؛ فیض کاشانی، محسن‏، تفسیر الصافی، تهران، ‏انتشارات الصدر، چاپ دوم‏، ۱۴۱۵ ق، ج‏۳، ص۳۱۰؛ ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن‏، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ ق، ‏ج‏۶، ص۲۴۹.</ref> از سیاق آیه هم بر می‌آید که «روز زینت» در میان مصریان روزی بوده که همچون روز عید خود را زینت می‌کردند، و بازارها را آذین می‌بستند.<ref>رک: طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش، ج۱۴، ص۲۴۰؛ طبرسی، فضل، ‏مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه: گروهی مترجمان، تهران‏، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۶۰ ش‏، ج‏۱۶، ص۴۱؛ طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت، ‏دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول‏، ج‏۷، ص۱۸۱.</ref>
-در برخی از کتاب‌های تاریخی آمده است: در مصر باستان، عادت مصریان بر این بود که در ماه «توت» به زبان قبطی و «ایلول» به زبان عبری عید می‌گرفتند و این روز را روز آغازین و نو می‌دانستند و شروع تاریخ‌شان هم این ماه بود.<ref>ابن ایاس، محمد، نزهه الأمم فی العجائب و الحکم، قاهره، مکتبه المدبولی، چاپ اول، ۱۹۹۵م، ص۲۴۵.</ref> همانگونه که شروع آغاز سال نو در ایران، فروردین است و در تقویم‌های ماه محرم است.
-در تفسیر نمونه آمده است: تعبیر به «یَوْمُ الزِّینَه» (روز زینت) مسلماً اشاره به یک روز عید بوده که نمی‌توانیم دقیقاً آن را تعیین کنیم، ولی مهم آنست که مردم در آن روز کسب و کار خود را تعطیل می‌کردند و طبعاً آماده شرکت در چنین برنامه‌ای بودند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ‏دار الکتب الإسلامیه ‏، چاپ اول، ۱۳۷۴ش‏، ‏ج‏۱۳، ص۲۳۱.</ref>
+روز زینت میان مردم مصر مشهور بوده<ref>سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول‏، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۰۳؛ فیض کاشانی، محسن‏، تفسیر الصافی، تهران، ‏انتشارات الصدر، چاپ دوم‏، ۱۴۱۵ ق، ج‏۳، ص۳۱۰.</ref> و از آیه استفاده شده که مردم در آن روز، خود را زینت کرده و بازارها را آذین می‌بستند.<ref>طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت، ‏دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول‏، ج‏۷، ص۱۸۱؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش، ج۱۴، ص۲۴۰.</ref> به گفته ابن‌ایاس تاریخ‌نگار مصری (۹۰۸ق)، عادت مصریان در مصر باستان بر این بود که روز زینت، روز آغازین ماه ابتدای سال آن‌ها بود.<ref>ابن ایاس، محمد، نزهه الأمم فی العجائب و الحکم، قاهره، مکتبه المدبولی، چاپ اول، ۱۹۹۵م، ص۲۴۵.</ref>
 {{پایان پاسخ}}
@@ خط ۲۸: / خط ۳۰: @@
 {{شاخه
-  | شاخه اصلی =
+  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-  | شاخه فرعی۱ =
+  | شاخه فرعی۱ = مفردات قرآن
   | شاخه فرعی۲ =
   | شاخه فرعی۳ =
@@ خط ۳۵: / خط ۳۷: @@
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = شد
-  | تیترها =
+  | تیترها = شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | بازبینی =
   | ارجاعات =
   | بازبینی نویسنده =
+ | بازبینی = شد
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت = ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}