دخالت ایران در منطقه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پیش نویس|نیازمند به ویرایش}}
== {{درشت|دخالت ایران در منطقه}} ==
== {{درشت|دخالت ایران در منطقه}} ==
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا ایران در درگیری‌های کشورهای منطقه دخالت می‌کند؟
چرا ایران در درگیری‌های کشورهای منطقه دخالت می‌کند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}{{درگاه|حکومت دینی}}
[[مسلمان]] واقعی، با پذیرش [[توحید]]، الزامات عملی آن را نیز خواهد پذیرفت. لازمه پذیرش توحید، اعتقاد به مبارزه با [[ظلم]] است. در اینباره تفاوتی ندارد که این ظلم در کدام منطقه از جهان اتفاق می‌افتد. یاری رسانی به مظلوم، مبارزه با ظلم و کمک‌خواهی‌های بین‌المللی، از دلایل ورود [[ایران]] در برخی از درگیری‌های منطقه عنوان شده است.
[[مسلمان]] واقعی، با پذیرش [[توحید]]، الزامات عملی آن را نیز خواهد پذیرفت. لازمه پذیرش توحید، اعتقاد به مبارزه با [[ظلم]] است. در اینباره تفاوتی ندارد که این ظلم در کدام منطقه از جهان اتفاق می‌افتد. یاری رسانی به مظلوم، مبارزه با ظلم و کمک‌خواهی‌های بین‌المللی، از دلایل ورود [[ایران]] در برخی از درگیری‌های منطقه عنوان شده است.
== سابقه دخالت ایران در منطقه ==
در منطقه اطراف کشور ایران گروه های تروریستی مختلفی وجود داشته و در حال فعالیت های تروریستی می باشند. یکی از بزرگترین و مهم ترین گروه های ترویستی، گروه «داعش» است. داعش مخفف «دولت اسلامی عراق و شام» می باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-219/859638-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|عنوان=داعش کیست و از کجا آمده است؟|تاریخ بازبینی=27 مهر 1403|سال=1401}}</ref> گروه داعش در سال ۱۳۹۲ شمسی و ۲۰۱۳ میلادی اعلام موجودیت و ظهور نمود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://fa.wikishia.net/view/%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4|عنوان=داعش|تاریخ بازبینی=27 مهر 1403|سال=1401}}</ref>
مقابله ایران با این گروه از اوایل تأسیس آن آغاز شد. البته این مقابله با حضور مستشاران ایرانی در کشور های منطقه انجام می شد و ایران به ندرت به طور مستقیم از خاک خود به داعش حمله می کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/237636/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF.html|عنوان=مستشاران نظامی ایران در منطقه چه می‌کنند؟|تاریخ بازبینی=27 مهر 1403|سال=1403}}</ref>


== دلایل ورود ایران در درگیری‌های منطقه ==
== دلایل ورود ایران در درگیری‌های منطقه ==


=== «مقابله با ظالم»، لازمه توحید ===
=== «مقابله با ظالم»، لازمه توحید ===
به طور کلی، کسی که [[اسلام]] و توحید را می‌پذیرد، ناگزیر است که لوازم عملی آن را نیز قبول کند. یکی از لوازم عملی توحید، مبارزه با ظالم و یاری‌رسانی به مظلوم است. این موضوع در منابع دینی از جمله روایت مورد اشاره قرار گرفته است. در اینباره از حضرت [[امام علی(ع)]] خطاب به [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نقل شده است که می‌فرمایند: «کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً». یعنی «با ظالم دشمن باشید و به مظلوم کمک کنید».<ref>نهج البلاغة، نامه 47</ref>
به طور کلی، کسی که [[اسلام]] و توحید را می‌پذیرد، ناگزیر است که لوازم عملی آن را نیز قبول کند. یکی از لوازم عملی توحید، مبارزه با ظالم و یاری‌رسانی به مظلوم است. این موضوع در منابع دینی از جمله روایت مورد اشاره قرار گرفته است. در اینباره از حضرت [[امام علی(ع)]] خطاب به [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نقل شده است که می‌فرمایند: «کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً». یعنی «با ظالم دشمن باشید و به مظلوم کمک کنید».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نهج البلاغه (دشتی)|عنوان کتاب=نهج البلاغه (دشتی)|سال=1379|نام=محمد بن حسین|نام خانوادگی=شریف رضی|ناشر=مشهور|جلد=1|صفحه=286|مکان=قم}}</ref>


رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله [[سید علی خامنه‌ای]] درباره ارتباط [[ظلم‌ستیزی]] و توحید می‌فرمایند: «ما اگر چنانچه به توحید اعتقاد داریم، نمی‌توانیم زیر بار زور برویم، نمی‌توانیم زیر بار ظلم برویم، نمی‌توانیم در مقابل ظالم نَایستیم، این طبیعت توحید است. اینکه [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] اعلام می‌کند که هر جا مظلومی هست و نصرتی لازم است، ما آنجا حاضریم، به‌خاطر این است؛ اینکه ما روی مسئلهٔ [[فلسطین]] این‌جور اصرار داریم، به‌خاطر این است. چون لازمهٔ توحید این است که انسان در مقابل زورگویی ظالم به مظلوم بِایستد؛ حقیقت توحید این است و بعثت این را به ما یادآوری می‌کند؛ و این مطمئنّاً پیشرفت هم دارد… ایستادن ما در کنار گروه‌های [[مقاومت اسلامی|مقاومت]]، در منطقهٔ غرب آسیا به همین دلیل است. حضور ما در [[سوریه]]، در مقابله و مواجههٔ با تروریست‌هایی که [[آمریکا]] و عوامل آمریکا در منطقه به وجود آورده بودند، به این دلیل است. اینکه گفته بشود "جمهوری اسلامی ایران توسعه‌طلب است، می‌خواهد فلان‌جا را تصرّف کند"، اینها حرف‌های مهمل و بی‌معنا و خلاف واقع و دروغی است؛ نه، ما قصد توسعه و نگاه توسعه‌طلبی به هیچ نقطه‌ای از دنیا نداریم؛ احتیاج هم نداریم، بحمدالله کشور بزرگ، آباد و پرظرفیّتی در اختیار ملّت ایران است. [این حضور] به‌خاطر این است که در منطقهٔ سوریه، در غرب آسیا، مقاومت در مقابل ظلم وجود داشت و وجود دارد؛ به این دلیل ما آنجا حضور پیدا کرده‌ایم.»<ref>بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی،25/01/1397 </ref><ref>بیانات در دیدار با مسئولان نظام اسلامی و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی، 15/09/1396</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن|عنوان کتاب=طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن|نام=سید علی|نام خانوادگی=خامنه ای|صفحه=بخش توحید}}</ref>
رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله [[سید علی خامنه‌ای]] درباره ارتباط [[ظلم‌ستیزی]] و توحید می‌فرمایند: «ما اگر چنانچه به توحید اعتقاد داریم، نمی‌توانیم زیر بار زور برویم، نمی‌توانیم زیر بار ظلم برویم، نمی‌توانیم در مقابل ظالم نَایستیم، این طبیعت توحید است. اینکه [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] اعلام می‌کند که هر جا مظلومی هست و نصرتی لازم است، ما آنجا حاضریم، به‌خاطر این است؛ اینکه ما روی مسئلهٔ [[فلسطین]] این‌جور اصرار داریم، به‌خاطر این است. چون لازمهٔ توحید این است که انسان در مقابل زورگویی ظالم به مظلوم بِایستد؛ حقیقت توحید این است و بعثت این را به ما یادآوری می‌کند؛ و این مطمئنّاً پیشرفت هم دارد… ایستادن ما در کنار گروه‌های [[مقاومت اسلامی|مقاومت]]، در منطقهٔ غرب آسیا به همین دلیل است. حضور ما در [[سوریه]]، در مقابله و مواجههٔ با تروریست‌هایی که [[آمریکا]] و عوامل آمریکا در منطقه به وجود آورده بودند، به این دلیل است. اینکه گفته بشود «جمهوری اسلامی ایران توسعه‌طلب است، می‌خواهد فلان‌جا را تصرّف کند»، اینها حرف‌های مهمل و بی‌معنا و خلاف واقع و دروغی است؛ نه، ما قصد توسعه و نگاه توسعه‌طلبی به هیچ نقطه‌ای از دنیا نداریم؛ احتیاج هم نداریم، بحمدالله کشور بزرگ، آباد و پرظرفیّتی در اختیار ملّت ایران است. [این حضور] به‌خاطر این است که در منطقهٔ سوریه، در غرب آسیا، مقاومت در مقابل ظلم وجود داشت و وجود دارد؛ به این دلیل ما آنجا حضور پیدا کرده‌ایم.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39394|عنوان=بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی|تاریخ بازبینی=26 مهر 1403|سال=1397}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=38427|عنوان=بیانات در دیدار با مسئولان نظام اسلامی و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی|تاریخ بازبینی=26 مهر 1403|سال=1396}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن|عنوان کتاب=طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن|سال=1392|نام=سید علی|نام خانوادگی=خامنه ای|ناشر=موسسه فرهنگی هنری ایمان جهادی|مکان=قم}}</ref>


=== مظلوم واقع شدن مردم کشورهای منطقه ===
=== مظلوم واقع شدن مردم کشورهای منطقه ===
بسیاری از مردم و دولت‌های منطقه، با ظلم، تحریف [[اسلام]] و گروه‌های ضداسلامی و ضدانسانی در حال مبارزه بوده و هستند. در این میان بسیاری از مردم قربانی ظلم‌های متعددی بودند تا جایی برخی از گروه‌های تروریستی اقدام به قتل و جنایت فجیع در منطقه می‌زدند. در این شرایط، مردم مظلوم واقع‌شده نیازمند کمک‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی بودند و ایران به عنوان یک قدرت مهم در منطقه، وظیفه یاری‌رسانی به مظلومان را بر خود لازم می‌دید.<ref>بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی، ۱۳۹۶/۰۹/۱۵</ref>
بسیاری از مردم و دولت‌های منطقه، با ظلم، تحریف [[اسلام]] و گروه‌های ضداسلامی و ضدانسانی در حال مبارزه بوده و هستند. در این میان بسیاری از مردم قربانی ظلم‌های متعددی بودند تا جایی برخی از گروه‌های تروریستی اقدام به قتل و جنایت فجیع در منطقه می‌زدند. در این شرایط، مردم مظلوم واقع‌شده نیازمند کمک‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی بودند و ایران به عنوان یک قدرت مهم در منطقه، وظیفه یاری‌رسانی به مظلومان را بر خود لازم می‌دید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=38427|عنوان=بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی|تاریخ بازبینی=26 مهر 1403|سال=1396}}</ref>


=== مطالبه کشورهای دیگر برای دخالت ایران ===
=== مطالبه کشورهای دیگر برای دخالت ایران ===
مطالبه و کمک خواستن کشورها و دولت‌های منطقه، عامل مهمی برای ایران بود تا در امور آن دولت‌ها و کشورها دخالت مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. رهبر معظم انقلاب به این موضوع نیز اشاره داشته‌اند: «حضور ما به خواست دولت‌ها است؛ هرجا رفته‌ایم به خاطر این بوده است که دولتها و ملّتهای منطقه از ما خواسته‌اند؛ زورگویی هم نکرده‌ایم، بکن نکن هم نکرده‌ایم، دخالت در امور کشورها هم نکرده‌ایم؛ کمک می‌خواستند، کمک کردیم؛ کمک را [هم] با انگیزه‌های عُقلایی و منطقی انجام دادیم؛ این را همه بدانند. هر کمکی که در زمینهٔ مسائل منطقه انجام گرفته است با محاسبات بسیار منطقی و عاقلانه انجام گرفته است؛ این‌جور نیست که کسی از روی احساسات اقدامی کرده باشد».<ref>بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی، ۱۳۹۷/۰۱/۰۱</ref>
مطالبه و کمک خواستن کشورها و دولت‌های منطقه، عامل مهمی برای ایران بود تا در امور آن دولت‌ها و کشورها دخالت مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. رهبر معظم انقلاب به این موضوع نیز اشاره داشته‌اند: «حضور ما به خواست دولت‌ها است؛ هرجا رفته‌ایم به خاطر این بوده است که دولتها و ملّتهای منطقه از ما خواسته‌اند؛ زورگویی هم نکرده‌ایم، بکن نکن هم نکرده‌ایم، دخالت در امور کشورها هم نکرده‌ایم؛ کمک می‌خواستند، کمک کردیم؛ کمک را [هم] با انگیزه‌های عُقلایی و منطقی انجام دادیم؛ این را همه بدانند. هر کمکی که در زمینهٔ مسائل منطقه انجام گرفته است با محاسبات بسیار منطقی و عاقلانه انجام گرفته است؛ این‌جور نیست که کسی از روی احساسات اقدامی کرده باشد».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39272|عنوان=بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی|تاریخ بازبینی=26 مهر 1403|سال=1397}}</ref>
 
=== دفاع از کشور ایران ===
یکی دیگر از دلایل مهم مبارزه ایران با گروه های تروریستی و در رأس آن ها داعش، دفاع از خاک خود ایران است. هدف اصلی این گروه ها تجاوز به ایران و نا امن کردن آن است؛ لذا مبارزه با آن ها در کشور های منطقه دفاع از امنیت و جلوگیری از تجاوزات آن ها به خاک ایران است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/video-content?id=37057|عنوان=اگر شهدای مدافع حرم نبودند…|تاریخ بازبینی=28 مهر 1403|سال=1396}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۰۹

دخالت ایران در منطقه

سؤال

چرا ایران در درگیری‌های کشورهای منطقه دخالت می‌کند؟

درگاه‌ها
حکومت دینی.png


مسلمان واقعی، با پذیرش توحید، الزامات عملی آن را نیز خواهد پذیرفت. لازمه پذیرش توحید، اعتقاد به مبارزه با ظلم است. در اینباره تفاوتی ندارد که این ظلم در کدام منطقه از جهان اتفاق می‌افتد. یاری رسانی به مظلوم، مبارزه با ظلم و کمک‌خواهی‌های بین‌المللی، از دلایل ورود ایران در برخی از درگیری‌های منطقه عنوان شده است.

سابقه دخالت ایران در منطقه

در منطقه اطراف کشور ایران گروه های تروریستی مختلفی وجود داشته و در حال فعالیت های تروریستی می باشند. یکی از بزرگترین و مهم ترین گروه های ترویستی، گروه «داعش» است. داعش مخفف «دولت اسلامی عراق و شام» می باشد.[۱] گروه داعش در سال ۱۳۹۲ شمسی و ۲۰۱۳ میلادی اعلام موجودیت و ظهور نمود.[۲]

مقابله ایران با این گروه از اوایل تأسیس آن آغاز شد. البته این مقابله با حضور مستشاران ایرانی در کشور های منطقه انجام می شد و ایران به ندرت به طور مستقیم از خاک خود به داعش حمله می کرد.[۳]

دلایل ورود ایران در درگیری‌های منطقه

«مقابله با ظالم»، لازمه توحید

به طور کلی، کسی که اسلام و توحید را می‌پذیرد، ناگزیر است که لوازم عملی آن را نیز قبول کند. یکی از لوازم عملی توحید، مبارزه با ظالم و یاری‌رسانی به مظلوم است. این موضوع در منابع دینی از جمله روایت مورد اشاره قرار گرفته است. در اینباره از حضرت امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نقل شده است که می‌فرمایند: «کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً». یعنی «با ظالم دشمن باشید و به مظلوم کمک کنید».[۴]

رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای درباره ارتباط ظلم‌ستیزی و توحید می‌فرمایند: «ما اگر چنانچه به توحید اعتقاد داریم، نمی‌توانیم زیر بار زور برویم، نمی‌توانیم زیر بار ظلم برویم، نمی‌توانیم در مقابل ظالم نَایستیم، این طبیعت توحید است. اینکه جمهوری اسلامی اعلام می‌کند که هر جا مظلومی هست و نصرتی لازم است، ما آنجا حاضریم، به‌خاطر این است؛ اینکه ما روی مسئلهٔ فلسطین این‌جور اصرار داریم، به‌خاطر این است. چون لازمهٔ توحید این است که انسان در مقابل زورگویی ظالم به مظلوم بِایستد؛ حقیقت توحید این است و بعثت این را به ما یادآوری می‌کند؛ و این مطمئنّاً پیشرفت هم دارد… ایستادن ما در کنار گروه‌های مقاومت، در منطقهٔ غرب آسیا به همین دلیل است. حضور ما در سوریه، در مقابله و مواجههٔ با تروریست‌هایی که آمریکا و عوامل آمریکا در منطقه به وجود آورده بودند، به این دلیل است. اینکه گفته بشود «جمهوری اسلامی ایران توسعه‌طلب است، می‌خواهد فلان‌جا را تصرّف کند»، اینها حرف‌های مهمل و بی‌معنا و خلاف واقع و دروغی است؛ نه، ما قصد توسعه و نگاه توسعه‌طلبی به هیچ نقطه‌ای از دنیا نداریم؛ احتیاج هم نداریم، بحمدالله کشور بزرگ، آباد و پرظرفیّتی در اختیار ملّت ایران است. [این حضور] به‌خاطر این است که در منطقهٔ سوریه، در غرب آسیا، مقاومت در مقابل ظلم وجود داشت و وجود دارد؛ به این دلیل ما آنجا حضور پیدا کرده‌ایم.»[۵][۶][۷]

مظلوم واقع شدن مردم کشورهای منطقه

بسیاری از مردم و دولت‌های منطقه، با ظلم، تحریف اسلام و گروه‌های ضداسلامی و ضدانسانی در حال مبارزه بوده و هستند. در این میان بسیاری از مردم قربانی ظلم‌های متعددی بودند تا جایی برخی از گروه‌های تروریستی اقدام به قتل و جنایت فجیع در منطقه می‌زدند. در این شرایط، مردم مظلوم واقع‌شده نیازمند کمک‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی بودند و ایران به عنوان یک قدرت مهم در منطقه، وظیفه یاری‌رسانی به مظلومان را بر خود لازم می‌دید.[۸]

مطالبه کشورهای دیگر برای دخالت ایران

مطالبه و کمک خواستن کشورها و دولت‌های منطقه، عامل مهمی برای ایران بود تا در امور آن دولت‌ها و کشورها دخالت مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. رهبر معظم انقلاب به این موضوع نیز اشاره داشته‌اند: «حضور ما به خواست دولت‌ها است؛ هرجا رفته‌ایم به خاطر این بوده است که دولتها و ملّتهای منطقه از ما خواسته‌اند؛ زورگویی هم نکرده‌ایم، بکن نکن هم نکرده‌ایم، دخالت در امور کشورها هم نکرده‌ایم؛ کمک می‌خواستند، کمک کردیم؛ کمک را [هم] با انگیزه‌های عُقلایی و منطقی انجام دادیم؛ این را همه بدانند. هر کمکی که در زمینهٔ مسائل منطقه انجام گرفته است با محاسبات بسیار منطقی و عاقلانه انجام گرفته است؛ این‌جور نیست که کسی از روی احساسات اقدامی کرده باشد».[۹]

دفاع از کشور ایران

یکی دیگر از دلایل مهم مبارزه ایران با گروه های تروریستی و در رأس آن ها داعش، دفاع از خاک خود ایران است. هدف اصلی این گروه ها تجاوز به ایران و نا امن کردن آن است؛ لذا مبارزه با آن ها در کشور های منطقه دفاع از امنیت و جلوگیری از تجاوزات آن ها به خاک ایران است.[۱۰]

منابع

  1. «داعش کیست و از کجا آمده است؟». ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۴۰۳.
  2. «داعش». ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۴۰۳.
  3. «مستشاران نظامی ایران در منطقه چه می‌کنند؟». ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۴۰۳.
  4. شریف رضی، محمد بن حسین (۱۳۷۹). نهج البلاغه (دشتی). ج. ۱. قم: مشهور. ص. ۲۸۶.
  5. «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی». ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۴۰۳.
  6. «بیانات در دیدار با مسئولان نظام اسلامی و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی». ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۴۰۳.
  7. خامنه ای، سید علی (۱۳۹۲). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن. قم: موسسه فرهنگی هنری ایمان جهادی.
  8. «بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی». ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۴۰۳.
  9. «بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی». ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۴۰۳.
  10. «اگر شهدای مدافع حرم نبودند…». ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۸ مهر ۱۴۰۳.