توصیه امام علی(ع) بر لزوم نصحیت‌پذیری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
راجع به این حدیث و وضعیت سند آن توضیح دهید؛ «حضرت علی(ع): یا ایها الناس اقبلواالنصیحه ممن نصحکم و تلقوها بالطاعه ممّن حملها الیکم و اعلموا ان الله سبحانه لم یمدح من القلوب الا اوعاها الحکمه و من الناس الا اسرعهم الی الحق اجابه واعلمو ان الجهاد الاکبر…»
حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است {{متن عربی|اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم …}}  درباره محتوا و صحت سند این حدیث  توضیح دهید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
یکی از وظایف دینی موعظه و نصیحت کردن از راه صحیح است، تا جائی که امام صادق(ع) می‌فرمایند: «یجبُ للمؤمنِ علی المؤمنِ أنْ یُناصِحَه»<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، بیروت، دارالاضواء، ج۲، ص۲۰۸، ح۱.</ref>یعنی «بر مؤمن واجب و لازم است که مؤمن دیگر را نصیحت کند» پس نصیحت کردن یکی از حقوق واجب و حتمی قرار گرفته و اگر کسی آن را ترک کند عقاب می‌شود.
[[امام علی(ع)]] در حدیثی بر لزوم نصحیت‌پذیری سفارش کرده است. در [[کتاب غررالحکم و درالکلم|کتاب غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم]] نوشته ابوالفتح آمدی (درگذشت۵۱۰ق) به نقل از امام علی(ع) نقل شده:
{{عربی بزرگ|ترجمه=ای مردم. نصیحت فردی که به شما نصیحت می‌کند را قبول کنید و پذیرای نصیحت کسی که آن را به سوی شما می‌آورد، باشید. بدانید که خداوند قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس [خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید.<ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳.</ref>| منبع= }}
در این حدیث امام علی(ع) به برخی از دستورات اخلاقی از جمله نصیحت‌پذیری سفارش کرده است. این حدیث در کتاب عیون الحِکَم و المواعظ نیز نقل شده است.<ref>عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲</ref>


اما در رابطه با حدیث مذکور:
در کتاب‌های غررالحکم و عیون الحکم و المواعظ، همچون [[نهج‌البلاغه]] تنها سخنان امام علی(ع) جمع‌آوری شده است.<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.</ref> نویسنده به دلیل جلوگیری از حجیم شدن کتاب، سند سخنان حضرت را ذکر نکرده است<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.</ref> با این حال همخوانی سخنان امام در این کتاب از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با دیگر سخنانش را از دلایل اعتبار آن ذکر کرده‌اند.<ref>درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵-۳۷.</ref>


اصل این حدیث در کتاب «غرر الحکم» تألیف «ناصح الدین عبد الواحد» معروف به «آمِدی»، و همچنین در کتاب «عیون الحکم و المواعظ» تألیف «علی بن محمد اللیثی الواسطی» از بزرگان قرن ششم، چنین آمده: «یا ایّها الناسُ! اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا! اَنّ الله سبْحانَه لم یمدَحْ مِنَ القلوبِ الا اَوْعاها للحکمه و مِنَ الناسِ الّا اسرَعَهم الَی الحقِّ اِجابه واعْلَموا! اَنّ الجهادَ الاکبرَ جهاد النفسِ فاشْتَغِلوا بجهادِ انفسِکم تسْعَدوا وَ ارْفَضوا القیلَ و القالَ تسلَموا، واَکْثِروا ذکرَ الله تغْنَموا، وکونوا عبادَ الله اخوانًا تفوزوا لدَیْهِ بالنَعیمِ المُقیمِ»<ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲.</ref>
== احادیث مشابه==
 
چندین روایت با همین موضوع از امام علی(ع) نقل شده است:  
در این حدیث به برخی از دستورات اخلاقی اشاره شده است. دستوراتی که اگر کسی بعد از انجام واجبات و ترک محرمات به آنها پایبند باشد یقیناً در دنیا و آخرت مقام‌های والایی برای خود فراهم می‌کند. حضرت می‌فرماید: «ای مردم از کسی که شما را نصیحت می‌کند قبول کنید و آن را بپذیرید از کسی که آن را به سوی شما حمل می‌کند، و بدانید که خدای سبحان قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت از حق از دیگران سریع ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس[خود] جهاد کنید تا سعادت مند شوید، و قیل و قال (منازعه و جدال) را ترک کنید تا سالم بمانید، و خدا را زیاد به یاد بیاورید تا غنیمت و ذخیره ای برای شما باشد، ای بندگان خدا با هم برادر باشید (رفتار برادرانه داشته باشید) تا در نزد خدا به نعمت همیشگی (بهشت) برسید.
*{{عربی||ترجمه=هر کس نصیحت‌پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.}}<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.</ref>
 
* «بر مومن لازم است که مومنان دیگر را نصیحت کند.<ref>كلينى، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص ۲۰۸.</ref>
همان‌طور که مشاهده می‌شود حضرت علی(ع) در این بیان پربار به اعمال بسیار زیبایی اشاره می‌کنند از جمله این که نصیحت پذیری و مجاهده با نفس امّاره و کنار گذاردن صفات ناپسند در رابطه با اجتماع و این که با هم برادر باشند و ثمره این برادری اتحاد و همدلی است.
* {{عربی||ترجمه=از کسی که به شما نصیحت خود را هدیه می‌کند بپذبربد و آن را برای خود در خاطر نگه دارید.<ref> نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.</ref>}}
 
* {{عربی||ترجمه=خدا رحمت کند آن کس را که چون سخن حکیمانه‌ای را بشنود خوب فرا گیرد و چون به هدایت ارشاد گردد بپذیرد.<ref>نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.</ref>}}
در مورد سند این حدیث: لازم است ذکر شود که کتاب‌هایی که فقط کلمات گهربار امیر المؤمنین(ع) در آن‌ها جمع‌آوری شده است سه کتابند: «نهج البلاغه» نوشته ی «سید رضی»، «غرر الحکم» تألیف «ناصح الدین عبد الواحد» است، و «عیون الحکم والمواعظ» تألیف «علی بن محمد اللیثی الواسطی». گرچه سخنان آن حضرت در کتاب‌های دیگر هم آمده است؛ ولی آن کتاب‌ها منحصر به کلمات آن حضرت نیست و بیانات معصومین دیگر هم نقل شده است مانند کتاب «کافی» نوشته ثقه الاسلام «کلینی» و «تهذیب» و «استبصار» تألیف «شیخ طوسی» و «من لا یحضره الفقیه» نوشته ی «شیخ صدوق» و دیگر کتاب‌های حدیثی شیعه.
 
کتاب‌های ارزشمند «نهج البلاغه» و «غرر الحکم»<ref>جهت اطلاع بیشتر در مورد کتاب «غرر الحکم» ر.ک. مقدمه تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱–۳۲.</ref> در طول تاریخ مورد توجه بزرگان دین بوده و هستند، و سخنانی که در آنها وجود دارد از نظر فصاحت و بلاغت و از نظر معنی در حدی هستند که معلوم می‌شود از آن حضرت نقل شدند، همچنین کتاب «عیون الحکم و المواعظ» تألیف «علی بن محمد اللیثی الواسطی»، پس از نظر سند می‌توان گفت که این حدیث معتبر است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۲۹: خط ۲۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی نویسنده =شد
| ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:سبک زندگی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۰

سؤال

حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است «اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم …» درباره محتوا و صحت سند این حدیث توضیح دهید؟

امام علی(ع) در حدیثی بر لزوم نصحیت‌پذیری سفارش کرده است. در کتاب غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم نوشته ابوالفتح آمدی (درگذشت۵۱۰ق) به نقل از امام علی(ع) نقل شده:

در این حدیث امام علی(ع) به برخی از دستورات اخلاقی از جمله نصیحت‌پذیری سفارش کرده است. این حدیث در کتاب عیون الحِکَم و المواعظ نیز نقل شده است.[۲]

در کتاب‌های غررالحکم و عیون الحکم و المواعظ، همچون نهج‌البلاغه تنها سخنان امام علی(ع) جمع‌آوری شده است.[۳] نویسنده به دلیل جلوگیری از حجیم شدن کتاب، سند سخنان حضرت را ذکر نکرده است[۴] با این حال همخوانی سخنان امام در این کتاب از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با دیگر سخنانش را از دلایل اعتبار آن ذکر کرده‌اند.[۵]

احادیث مشابه

چندین روایت با همین موضوع از امام علی(ع) نقل شده است:

  • «هر کس نصیحت‌پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.»[۶]
  • «بر مومن لازم است که مومنان دیگر را نصیحت کند.[۷]
  • «از کسی که به شما نصیحت خود را هدیه می‌کند بپذبربد و آن را برای خود در خاطر نگه دارید.[۸]»
  • «خدا رحمت کند آن کس را که چون سخن حکیمانه‌ای را بشنود خوب فرا گیرد و چون به هدایت ارشاد گردد بپذیرد.[۹]»


منابع

  1. تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳.
  2. عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲
  3. درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.
  4. درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵.
  5. درایتی، مصطفی، ترجمه تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ضریح آفتاب، قم، مقدمه ص۳۵-۳۷.
  6. تمیمی آمدی، عبدالواحد من محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۶۱۰، حکمت۶۹۷، تصحیح سید مهدی رجائی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
  7. كلينى، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص ۲۰۸.
  8. نهج‌البلاغة، خطبه۱۲۱، ص۱۷۷، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
  9. نهج‌البلاغة، خطبه۷۶، ص۱۰۳، تصحیح صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.‏