|
|
| (۴۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{شاخه
| |
| | شاخه اصلی =
| |
| |شاخه فرعی۱ =
| |
| |شاخه فرعی۲ =
| |
| |شاخه فرعی۳ =
| |
| }}
| |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| اعمال و احکام اختصاصي پيامبر اکرم صچيست؟
| | آیا نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بوده است؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| وقتي انسان به آيات قرآن کريم و روايات اهل بيت ع توجه مي کند، مي بيند که بعضي از احکام و اعمال مختص به پيامبر اکرم صبوده است. اين اختصاص احکام و اعمال هر کدام دلايل و حکمت هاي به خصوصي دارد، که مجال بيشتري مي طلبد که انسان بحث نمايد. اکنون با توجه به قرآن کريم و روايات اختصاصات و اعمال پيامبر اکرم صرا به ترتيب ذکر مي کنيم.
| | '''وجوب نماز شب بر پیامبر(ص)''' به گفته اغلب مفسران بر اساس قرآن مقرر شده است. بعضی مفسران گفته‌اند [[نماز شب]] بر پیامبر(ص) واجب بود اما با آیه ۷۹ سوره اسراء نسخ شد. تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، احتمالات روایی استحباب و وجوب نماز شب بر پیامبر را ذکر کرده است. مرتضی مطهری معتقد است وجوب نماز شب بر پیامبر به این معنا نیست که اگر پیامبر نماز شب نمی‌خواند گناهی مرتکب می‌شد، بلکه او در مقامی بود که به طبع خود چنین می‌کرد. |
|
| |
|
| ۱. نماز شب: يکي از اختصاصات پيامبر اکرم صنماز شب است. نماز شب بر ديگر مؤمنين مستحب موکد است ولي بر شخص پيامبر اکرم صواجب بوده است.
| | == وجوب یا استحباب نماز شب بر پیامبر(ص) == |
| | مفسران ذیل آیه ۷۹ [[سوره اسراء|سوره اِسراء]] گفته‌اند که نماز شب از [[خصائص النبی]]<ref>«فقه اهل بیت علیهم السلام»، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۰ش، ص۱۵۳.</ref> بوده و بر پیامبر(ص) واجب بوده است:<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۰۶.</ref> {{قرآن|وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَه لَّک عَسَی أَن یَبْعَثَک رَبُّک مَقَامًا مَّحْمُودًا|ترجمه=پاره‌ای از شب را به نمازخواندن زنده بدار. این نافله خاص تو است. باشد که پروردگارت، تو را به مقامی پسندیده برساند.|سوره=اسراء|آیه=۷۹}} قرآن، مسلمانان را برای شب زنده‌داری و تهجّد و عبادت در نیمه شب دعوت نموده، در حالی که آن را برای پیامبر(ص) واجب کرده است.<ref>مدرسی، سید محمد تقی، احکام عبادات، قم، انتشارات محبان الحسین(ع)، ۱۳۸۱ش، ص۲۱۱.</ref> گفته شده مطابق آیات قرآن، پیامبر(ص) موظف بود شب زنده‌داری کند و نافله شب را به جا آورد و قرآن قرائت نماید.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، تهران، نشر سایه، ۱۳۸۵ش، ص۲۰۴.</ref> |
|
| |
|
| {{قرآن|وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَه لَّک عَسَي أَن يَبْعَثَک رَبُّک مَقَامًا مَّحْمُودًا}}<ref>اسراء / ۷۹.</ref>.
| | [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] معتقد است هرچند آیه ۷۹ اسراء صراحت به وجوب نماز شب ندارد اما با قرائن مختلفی که در دست است این تفسیر روشن به نظر می‌رسد. بسیاری جمله نافلة لک در آیه را دلیل بر آن دانسته‌اند که نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بوده است، زیرا «نافله» به معنی «زیاده» است، اشاره به اینکه این فریضه اضافی مربوط به تو است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۴.</ref> |
|
| |
|
| پاسي از شب را از خواب برخيز و قرآن بخوان اين يک برنامه اضافي است علاوه بر نمازهاي فريضه براي تو، باشد که در پرتو اين عمل، خداوند تو را به مقام محمود مبعوث کند.
| | بعضی دیگر معتقدند که نماز شب بر پیامبر(ص) قبلاً واجب بوده است به قرینه آیات سوره مزمل، سپس آیه ۷۹ نساء، آن را نسخ کرده و مستحب بودن آن را اعلام کرده است.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱.</ref> ولی این تفسیر، ضعیف به نظر می‌رسد، چرا که نافله در اصل، به معنی مصطلح امروز یعنی «نماز مستحبّ» نبوده، بلکه به معنی زیاده و اضافه است، و می‌دانیم که نماز شب هر گاه بر پیامبر ص واجب بوده باشد اضافه بر فرائض یومیه است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۴.</ref> |
|
| |
|
| بسياري اين جمله (نافله لک) را دليل بر آن دانسته اند که نماز شب بر پيامبر اکرم صواجب بوده است زيرا نافله به معناي (زياده) است اشاره به اينکه اين فريضه اضافه، مربوط به تو است.}}<ref>تفسير نمونه، ج۱۲، ص۲۲۴، آيه ۷۹، ۲.</ref>
| | در تفسیر کشف الاسرار، احتمالات روایی و تفسیری که از این آیه درباره وجوب و استحباب نماز شب بر اساس آیه ۷۹ اسرا، آورده شده است.<ref>میبدی، احمدبن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۵۹۶ش.</ref> مرتضی مطهری معتقد است وجوب نماز شب بر پیامبر به این معنا نیست که اگر پیامبر نماز شب نمی‌خواند گناهی مرتکب می‌شد، بلکه او در مقامی بود که به طبع خود چنین می‌کرد.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹ش، ج۲۸، ص۷۴.</ref> |
|
| |
|
| از اين آيه به وسيله قرائن و روايات استفاده مي شود که نماز شب که اصل آن مستحب است بر پيامبر اکرم صواجب بوده است. در اين جا خوب است که بفهميم منظور از مقام محمود در اين آيه چيست؟
| | در [[تفسیر روح البیان]] در ذیل آیه ۷۹ سوره اسراء روایتی از [[عایشه]] همسر پیامبر(ص) نقل شده است که اختصاصات پیامبر اکرم(ص) را بیان می‌کند. عایشه روایت کرده است که پیامبر(ص) فرمود: «سه چیز بر من واجب است و بر شما مستحب، نماز وتر و مسواک و نماز شب و تهجد و شب زنده داری».<ref>حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی، تفسیر روح البیان، دارالفکر، ج۵، ص۲۱۷.</ref> آیات ۲ تا ۶ [[سوره مزمل]] و آیه ۷۹ سوره اسراء درباره دستور به پیامبر(ص) برای تهجد و نماز شب است.<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، و برخی از محققان، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۳۹۶.</ref> |
| | |
| در تفسير عياشي از امام باقر ع ر يا امام صادق ع مي خوانيم که در تفسير جمله «عسي ان يبعثک ربک مقاما محمودا فرمود: هي الشفاعه».<ref>تفسير نمونه، ج۱۲، ص۲۳۱، مولف جمعي از دانشمندان، زير نظر آيت الله مکارم شيرازي، ناصر، ناشر دارالکتب الاسلاميه، تهران، چاپ ۱۷.</ref>
| |
| | |
| ۲. در تفسير روح البيان در ذيل آيه ۷۹ سوره اسراء روايتي از عايشه همسر پيامبر صنقل شده است که اختصاصات پيامبر اکرم صرا بيان مي کند. عايشه روايت کرده است که پيامبر اکرم صفرمود: «ثلاث عليّ فريضه و هي سنه لکم الوتر و السواک و قيام الليل» پيامبر اکرم صفرمود: سه چيز بر من واجب است و بر شما مستحب، نماز وتر و مسواک و نماز شب و تهجد و شب زنده داري.<ref>تفسير روح البيان، اسراء / ۲۱۷، مؤلف، اسماعيل حقي البر وسوي، ج۵، چاپ دارالفکر.</ref>
| |
| | |
| ۳. حَق قَسم: مي دانيم که يکي از احکام اسلام در مورد همسران متعدد آن است که شوهر اوقات خود را ميان آن ها به طور عادلانه تقسيم کند اگر يک شب نزد يکي از آن ها است شب ديگر نزد ديگري باشد تفاوتي در ميان زنان از اين نظر وجود ندارد به اين موضوع در فقه حق قسم تعبير مي کنند {{قرآن|تُرْجِي مَن تَشَاء مِنْهُنَّ وَتُؤْوِي إِلَيْک مَن تَشَاء وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْک ذَلِک أَدْنَي أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَا آتَيْتَهُنَّ کلُّهُنَّ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِکمْ وَکانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا<ref>احزاب / ۵۱.</ref> هر يک از همسرانت را بخواهي مي تواني به تأخير اندازي و هر کدام را بخواهي نزد خود جاي دهي و هرگاه بعضي از آن ها را که برکنار ساخته اي بخواهي نزد خود جاي دهي گناهي نيست.
| |
| | |
| يکي از خصايص پيامبر اکرم صاين بود که به خاطر شرايط زندگي طوفاني و بحرانيش مخصوصا در زماني که در مدينه بوده و هر ماه يک جنگ تحميل مي شد رعايت حق قسم از پيامبر ساقط بوده است.
| |
| | |
| ۴. زنان بدون مهر: براي پيامبر اکرم(ص) زناني که هيچ مهري براي خودشان قائل نباشند پيامبر اکرم صمي تواند با آن ها ازدواج نمايد اين اختصاص به پيامبر اکرم صدارد از مسلمات فقه شيعه است که هيچ کس نمي تواند بدون مهر همسري انتخاب نمايد.
| |
| | |
| {{قرآن|تُرْجِي مَن تَشَاء مِنْهُنَّ وَتُؤْوِي إِلَيْک مَن تَشَاء وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْک}}<ref>احزاب / ۵.، نمونه ج۱۷.</ref>...}}؛ «هر گاه زن با ايماني خود را به پيامبر اکرم صببخشد اگر پيامبر بخواهد مي تواند با او ازدواج کند...».
| |
| | |
| ۵. صيغه ازدواج با لفظ هبه: اجراي صيغه ازدواج با لفظ هبه نيز از مختصات پيامبر اکرم صاست اين از آيه ۵۰ سوره احزاب استفاده مي شود اما در مورد افراد عادي بالفظ ازدواج و نکاح صورت گيرد جايز است.
| |
| | |
| ۶. حلال بودن ۹ زن: از آيه ۵۰ سوره احزاب استفاده مي شود که ۹ همسر داشتن اختصاص به پيامبر اکرم صداشته است و بر ديگران ۴ همسر جايز است. مفسران بزرگ همچون علامه نيز در تفاسير شان در ذيل آيه «يا ايها النبي انا احللنالک ازواجک» اي پيامبر ما همسران تو را که مهرشان را پرداختي براي تو حلال کرديم به آن اشاره کرده اند.<ref>نمونه ج۱۷، آيه ۵۰، الميزان، تفسير سوره احزاب، ج۱۶، ص۳۰۵، مولف جمعي از دانشمندان زير نظر ناصر مکارم شيرازي. ناشردارالکتب اسلامي، مولف، علامه طباطبائي، موسسه مطبوعاتي اسماعيليان، چاپ ۱۷.</ref> | |
| | |
| خوب است که يک اشاره اجمالي و موجز به بحث فلسفه تعدد زوجات نمائيم. روشن است که پيامبر اکرم(ص) در سن ۲۵ سالگي در عنفوان جواني بوده و با زن بيوه چهل ساله ازدواج نموده است و تا سن ۵۳ سالگي تنها به همين زن بيوه قناعت کرده است. بدين ترتيب دوران جواني خود را پشت سر گذاشته است جالب اين است که پيامبر اکرم صتنها يک زن باکره داشته و او هم عايشه بوده است و بقيه همسران بيوه بوده اند<ref>به نقل از مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار،، ج۱۴، ص۱۹۱، ۱۹۲.</ref> حتي در برخي از تواريخ مي خوانيم که پيامبر اکرم صبا زنان متعدد ازدواج کرد که جز با مراسم عقد انجام نشد و حتي در مواردي به خواستگاري اکتفاء کرد.<ref>نمونه، ج۱۷، ص۳۸۱ ـ ۳۸۲،ه مکارم شيرازي، ناصر، و همکاران دارالکتب اسلاميه.</ref>
| |
| | |
| از مجموع بيانات بالا چنان به دست مي آيد که اختصاصاتي هم چون حق قسم و تعدد زوجات و غيره ...به خاطر بعضي از مسائل سياسي و شرايط اجتماعي آن روز بوده است،تا به وسيله اين احکام اسلام نو پا رشد کند و مستحکم بماند و پيامبر اکرم صاز پايگاه مردمي محکم برخوردار باشد. | |
| | |
| ۷. مباح بودن روزه وصال براي پيامبر اکرم ص: روزه وصال آن است که شخص يک شبانه روز کامل از مبطلات روزه امساک کند. اين روزه بر امت پيامبر اکرم صحرام است ولي بر شخص حضرت مباح بوده است.<ref>الموسوعه الفقهيه الميسره، شيخ محمد علي انصاري، ج۱، ص۳۵۴، انتشارات مجمع اسلامي، چاپ اول.</ref>
| |
| | |
| ۸. حرام بودن ازدواج با همسران پيامبر اکرم صاز خصوصيات پيامبر اکرم تحريم وحرام بودن ازدواج زنانش با ديگران بعد از رحلتش بود اين مطلب نص آيه قرآن مي باشد {{قرآن|وَمَا کانَ لَکمْ أَن تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَن تَنکحُوا أَزْوَاجَهُ مِن بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِکمْ کانَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمًا<ref>احزاب / ۵۳.</ref>؛ «شما حق نداريد رسول خدا صرا آزار دهيد و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسري بگيريد».
| |
| | |
| ۹. واجب بودن قرباني در روز عيد قربان. در روز عيد قربان، قرباني کردن بر پيامبر اکرم صواجب بوده است.
| |
| | |
| ۱۰. ثواب و عقاب دو برابر زنان پيامبر طبق آيه قرآن خداوند ثواب و عقاب دو برابر بر زنان پيامبر اکرم صمي نويسد {{قرآن|يَا نِسَاء النَّبِيِّ لَسْتُنَّ کأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا}}<ref>احزاب / ۳۰.</ref>؛ «اي همسران پيامبر هر کدام از شما گناه آشکار و فاحشي مرتکب شود عذاب او دو چندان خواهد بود و اين براي خدا آسان است».
| |
| | |
| ۱۱. مباح بودن داخل شدن پيامبراکرم صبر مکه بدون احرام. اين يکي از مهم ترين مختصات حضرت است که اثر فقهي بر آن مترتب مي شود ولي بر افراد ديگر احرام بستن لازم است.}}<ref>الموسوعه الفقهيه، همان.</ref>
| |
| | |
| ۱۲. زنان پيامبراکرم صمادر مؤمنين هستند. طبق ايه قرآن زنان حضرت مادر مومنين محسوب مي شوند «و ازواجه امهاتهم».<ref>احزاب / ۶.</ref> و همسران او مادران آن ها (مؤمنان) محسوب مي شوند.
| |
| | |
| ۱۳. واجب بودن درود فرستادن بر پيامبر اکرم صدر نماز
| |
| | |
| ۱۴. وجوب مخير ساختن زنان بر ادامه زندگي يا جدايي. طبق آيه قرآن بر پيامبر اکرم صواجب بود که زنانش را مخير به زندگي يا جدايي کند اما در مورد ديگران اين صادق و واجب نيست.
| |
| | |
| {{قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِک إِن کنتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاه الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْکنَّ وَأُسَرِّحْکنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا<ref>احزاب / ۲۸.</ref>؛ «اي پيامبر به همسرانت بگو: اگر زندگي دنيا را مي خواهيد و طالب زينت آن هستيد بيائيد هديه اي به شما دهم، و شما را به طرز نيکوئي رها کنم، بي آن که خصومت و مشاجره اي در کار باشد».
| |
| | |
| هر کدام از احکامي که بر پيامبر اکرم صاختصاص دارد، مثل مورد ۱۳، فلسفه و دليل خاص خود را دارد.
| |
| | |
| ۱۴. حرمت بلند کردن صدا در نزد پيامبر اکرم صو صدا زدن پيامبر اکرم صاز پشت حجره ها. عده اي از مؤمنين بودند که صدايشان را نزد پيامبر اکرم صبلند مي کردند. آيه نازل شد که صدايتان را نزد حضرت بلند نکنيد. {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِک الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَي لَهُم مَّغْفِرَه وَأَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>حجرات / ۲.</ref> اي کساني که ايمان آورده ايد صداهايتان را از صداي پيامبر بلندتر مکنيد و کساني که پيامبر اکرم صرا از پشت حجره ها صدا مي زدند اين کار را نيز قرآن مذمت کرده است. {{قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّي تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَکانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ}}<ref>حجرات / ۴.</ref> به حقيقت مردمي که تو را از پشت حجره ها مي خوانند اکثرشان بي عقل و شعورند.
| |
| | |
| ۱۵. گرفتن صدقه واجب (زکات واجب) بر پيامبر اکرم صو اهل بيت ع حرام است. اين خصوصيت مشترک بين ائمه است. پيامبر اکرم صفرمود: «انا اهل البيت لاتحل لنا صدقه». همانا ما اهل بيت حلال نيست بر ما صدقه و زکات واجب.<ref>موسوعه الفقهيه الميسره، محمد علي انصاري، ج۱، ص۳۵۵.</ref>
| |
| {{پایان پاسخ}}
| |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
| ==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
| |
| | |
| ۱ـ تفسير الميزان، طباطبائي، ج۱۶، انتشارات اسماعيليان، سوره اسراء ـ احزاب
| |
| | |
| ۲ـ تفسير نمونه، ج۱۷، و ج۱۲، سوره اسراء و احزاب، جمعي از دانشمندان زير نظر مکارم شيرازي
| |
| | |
| ۳ـ تفسير سوره نور، سوره اسراء، محسن قرائتي، ص۱۰۵، مرکز فرهنگي درس هايي از قرآن
| |
| | |
| ۴ـ تفسير روح البيان، سوره اسراء، اسماعيل حقي البروسي، ج۵، ص۶ و ۷
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| <references />
| |
|
| |
|
| | == منابع == |
| | {{پانویس|۲}} |
| | {{شاخه |
| | | شاخه اصلی = کلام |
| | | شاخه فرعی۱ =نبوت |
| | | شاخه فرعی۲ =ویژگی‌های پیامبر اسلام |
| | | شاخه فرعی۳ = |
| | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه =
| | | شناسه = شد |
| | تیترها =
| | | تیترها = شد |
| | ویرایش =
| | | ویرایش = شد |
| | لینک‌دهی =
| | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری =
| | | ناوبری = |
| | نمایه =
| | | نمایه = |
| | تغییر مسیر =
| | | تغییر مسیر = شد |
| | بازبینی =
| | | بازبینی = |
| | تکمیل =
| | | تکمیل = |
| | اولویت =
| | | اولویت = ج |
| | کیفیت =
| | | کیفیت = ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
سؤال
آیا نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بوده است؟
وجوب نماز شب بر پیامبر(ص) به گفته اغلب مفسران بر اساس قرآن مقرر شده است. بعضی مفسران گفته‌اند نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بود اما با آیه ۷۹ سوره اسراء نسخ شد. تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، احتمالات روایی استحباب و وجوب نماز شب بر پیامبر را ذکر کرده است. مرتضی مطهری معتقد است وجوب نماز شب بر پیامبر به این معنا نیست که اگر پیامبر نماز شب نمی‌خواند گناهی مرتکب می‌شد، بلکه او در مقامی بود که به طبع خود چنین می‌کرد.
وجوب یا استحباب نماز شب بر پیامبر(ص)
مفسران ذیل آیه ۷۹ سوره اِسراء گفته‌اند که نماز شب از خصائص النبی[۱] بوده و بر پیامبر(ص) واجب بوده است:[۲] ﴿وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَه لَّک عَسَی أَن یَبْعَثَک رَبُّک مَقَامًا مَّحْمُودًا؛ پاره‌ای از شب را به نمازخواندن زنده بدار. این نافله خاص تو است. باشد که پروردگارت، تو را به مقامی پسندیده برساند.﴾(اسراء:۷۹) قرآن، مسلمانان را برای شب زنده‌داری و تهجّد و عبادت در نیمه شب دعوت نموده، در حالی که آن را برای پیامبر(ص) واجب کرده است.[۳] گفته شده مطابق آیات قرآن، پیامبر(ص) موظف بود شب زنده‌داری کند و نافله شب را به جا آورد و قرآن قرائت نماید.[۴]
آیت‌الله مکارم شیرازی معتقد است هرچند آیه ۷۹ اسراء صراحت به وجوب نماز شب ندارد اما با قرائن مختلفی که در دست است این تفسیر روشن به نظر می‌رسد. بسیاری جمله نافلة لک در آیه را دلیل بر آن دانسته‌اند که نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بوده است، زیرا «نافله» به معنی «زیاده» است، اشاره به اینکه این فریضه اضافی مربوط به تو است.[۵]
بعضی دیگر معتقدند که نماز شب بر پیامبر(ص) قبلاً واجب بوده است به قرینه آیات سوره مزمل، سپس آیه ۷۹ نساء، آن را نسخ کرده و مستحب بودن آن را اعلام کرده است.[۶] ولی این تفسیر، ضعیف به نظر می‌رسد، چرا که نافله در اصل، به معنی مصطلح امروز یعنی «نماز مستحبّ» نبوده، بلکه به معنی زیاده و اضافه است، و می‌دانیم که نماز شب هر گاه بر پیامبر ص واجب بوده باشد اضافه بر فرائض یومیه است.[۷]
در تفسیر کشف الاسرار، احتمالات روایی و تفسیری که از این آیه درباره وجوب و استحباب نماز شب بر اساس آیه ۷۹ اسرا، آورده شده است.[۸] مرتضی مطهری معتقد است وجوب نماز شب بر پیامبر به این معنا نیست که اگر پیامبر نماز شب نمی‌خواند گناهی مرتکب می‌شد، بلکه او در مقامی بود که به طبع خود چنین می‌کرد.[۹]
در تفسیر روح البیان در ذیل آیه ۷۹ سوره اسراء روایتی از عایشه همسر پیامبر(ص) نقل شده است که اختصاصات پیامبر اکرم(ص) را بیان می‌کند. عایشه روایت کرده است که پیامبر(ص) فرمود: «سه چیز بر من واجب است و بر شما مستحب، نماز وتر و مسواک و نماز شب و تهجد و شب زنده داری».[۱۰] آیات ۲ تا ۶ سوره مزمل و آیه ۷۹ سوره اسراء درباره دستور به پیامبر(ص) برای تهجد و نماز شب است.[۱۱]
منابع
- ↑ «فقه اهل بیت علیهم السلام»، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۰ش، ص۱۵۳.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۰۶.
- ↑ مدرسی، سید محمد تقی، احکام عبادات، قم، انتشارات محبان الحسین(ع)، ۱۳۸۱ش، ص۲۱۱.
- ↑ منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، تهران، نشر سایه، ۱۳۸۵ش، ص۲۰۴.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۴.
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۴.
- ↑ میبدی، احمدبن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۵۹۶ش.
- ↑ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹ش، ج۲۸، ص۷۴.
- ↑ حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی، تفسیر روح البیان، دارالفکر، ج۵، ص۲۱۷.
- ↑ هاشمی رفسنجانی، اکبر، و برخی از محققان، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۳۹۶.
