معنای ربوبیت تکوینی و تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = آفریدگار
|شاخه فرعی۲ = صفات ثبوتیه
|شاخه فرعی۳ =
}}


{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از ربوبيت تكويني و ربوبيت تشريعي چيست؟
منظور از ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
صفات الهي به دو قسم: صفات فعل و صفات ذات تقسيم مي شوند.
صفات ذاتيه خداوند، صفاتي هستند كه با توجه به نوعي از كمال، از ذات الهي انتزاع مي شوند مانند حيات و قدرت. و صفات فعليه صفاتي هستند كه از نوعي رابطه بين خداوند متعال و مخلوقاتش انتزاع مي شوند؛ مانند خالقيت و رازقيت.
فرق اصلي اين دو دسته از صفات آن است كه در دسته اول، ذات مقدس الهي مصداق عيني آنهاست، اما دسته دوم حكايت از نسبت و اضافه اي بين خداوند متعال و آفريدگان<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد، سازمان تبليغات، ۱۳۷۶، ج ۱، ص ۹۵.</ref> دارد. ربوبيت، از قسم دوم صفات خداوند، يعني از جمله روابطي است كه بين خدا و خلق او لحاظ مي شود، معناي ربوبيت آن است كه مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستي خود به خداوند محتاجند، بلكه تمامي شؤون وجودي آنها وابسته به خداي متعال است و هيچ گونه استقلالي ندارند و خداوند به هر صورت كه اراده كند، در آنها تصرف مي كند و امورشان را تدبير مي كند. حفظ و نگهداري كردن، حيات بخشيدن و ميراندن، روزي دادن و به رشد و كمال رساندن، راهنمايي كردن و مورد امر و نهي قرار دادن از جمله مصاديق ربوبيت هستند.<ref>همان و مصباح يزدي، محمد تقي، معارف قرآن، خداشناسي جهان شناسي، مؤسسه امام خميني(ره) ، ۱۳۶۸، ص ۴۹، ج ۱.</ref>
تدبير مخلوقات و رسيدگي كردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسيم مي شود، يك قسم از آن، مختص موجودات شعورمند و مختار است و قسم ديگر تمامي مخلوقات را شامل مي شود، آن قسم كه شامل اداره همه موجودات و تأمين نيازهاي آنها مي شود، ربوبيت تكويني ناميده مي شود. و آن قسم از تدبير كه شامل هدايت و راهنمايي موجودات ذي شعور مي باشد، - اعم از آن كه با وسايل دروني مانند عقل و ساير قواي اداركي و يا با وسايل بيروني مانند پيامبران و كتب آسماني باشد - ربوبيت تشريعي نام دارد.


نتيجه:
ربوبیت از [[صفات فعل]] است، که از رابطه مخلوقات و خداوند انتزاع می شود. معنای ربوبیت آن است که مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستی خود به خداوند محتاجند، بلکه تمامی شئون وجودی آنها وابسته به خدای متعال است و هیچ گونه استقلالی ندارند. حفظ و نگهداری کردن، حیات بخشیدن و میراندن، روزی دادن و به رشد و کمال رساندن، راهنمایی کردن و مورد امر و نهی قرار دادن از جمله مصادیق ربوبیت هستند.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، معارف قرآن، خداشناسی جهان‌شناسی، مؤسسه امام خمینی (ره)، ۱۳۶۸، ص۴۹، ج۱.</ref>


از آن جا كه ربوبيت از صفات قطعي خداوند است، رابطه بين مخلوق و خالق، در انتزاع آن مؤثر است و بر همين اساس، فرق ربوبيت تكويني و تشريعي نيز در ضمن دو فرق عمده بيان مي شود:
== تفاوت ربوبیت تکوینی و تشریعی ==
تدبیر مخلوقات و رسیدگی کردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسیم می‌شود، یک قسم از آن، مختص موجودات دارای عقل و اختیار است و قسم دیگر تمامی مخلوقات را شامل می‌شود، با توجه به این مقدمه فرق ربوبیت تکوینی و تشریعی در ضمن دو فرق عمده بیان می‌شود:
* [[ربوبیت تشریعی]]، از رابطه بین موجودات ذی‌شعور و خداوند انتزاع می‌شود، ولی [[ربوبیت تکوینی]] از رابطه تمامی مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.
* با توجه به خصیصه اول، ربوبیت تشریعی، در رابطه با راهنمایی درونی ([[عقل]]) یا بیرونی ([[پیامبران]]) خداوند نسبت به بندگان مطرح می‌شود و در رفع نیازهایی از این نوع، مؤثر است اما در ربوبیت تکوینی وجود موجودات و هستی آنها با تمامی شؤون و نیازها از جانب خداوند تدبیر می‌شود.


اول: ربوبيت تشريعي، از رابطه بين موجودات ذي شعور و خداوند انتزاع مي شود، ولي ربوبيت تكويني از رابطه تمامي مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.
به دیگر تعبیر: ربوبیت تکوینی شامل اداره همه موجودات و تأمین نیازمندی‌های آن‌ها و در یک کلمه کارگردانی جهان می‌شود، و اما ربوبیت تشریعی، اختصاص به موجودات ذی‌شعور و مختار دارد و شامل مسائلی از قبیل فرستادن کتاب آسمانی، فرستادن انبیاء، تعیین وظائف و تکالیف، جعل احکام و قوانین می‌گردد.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید (دوره سه جلدی)، نشر بین‌الملل، ص۸۴.</ref>


دوم: با توجه به خصيصه اول، ربوبيت تشريعي، در رابطه با راهنمايي دروني - عقل - يا بيروني - پيامبران - خداوند نسبت به بندگان مطرح مي شود و در رفع نيازهايي از اين نوع، مؤثر است اما در ربوبيت تكويني وجود موجودات و هستي آنها با تمامي شؤون و نيازها از جانب خداوند تدبير مي شود.


به ديگر تعبير: ربوبيت تکويني شامل اداره همه موجودات و تأمين نياز مندي هاي آن ها و در يک کلمه کارگردانی جهان مي شود، و اما ربوبيت تشريعي، اختصاص به موجديت ذي شعور و مختار دارد و شامل مسائلي از قبيل فرستادن کتاب آسماني، فرستادن انبياء، تعيين وظائف و تکاليف، جعل احکام و قوانين مي گردد.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد (دوره سه جلدي)، نشر بين الملل، ص ۸۴.</ref>
{{پایان پاسخ}}


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:==
۱. بحثي مبسوط در آموزش عقايد، محسن غرويان.
۲. مجموعه آثار شهيد مطهري بخش اصول عقايد.
۳. اصول عقايد، محسن قرائتي.
۴. مصباح يزدي، آموزش عقائد، نشر بين الملل، (دوره سه جلدي).
{{پایان مطالعه بیشتر}}
==منابع==
<references />


== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = آفریدگار
| شاخه فرعی۲ = صفات ثبوتیه
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =  
| ارجاعات =
  | تکمیل =  
| بازبینی نویسنده = 
  | اولویت =  
  | بازبینی =
  | کیفیت =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | کیفیت = الف
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:شناخت خدا]]
[[رده:شناخت ذات خدا]]
[[رده:اسماء و صفات الهی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۸


سؤال

منظور از ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی چیست؟


ربوبیت از صفات فعل است، که از رابطه مخلوقات و خداوند انتزاع می شود. معنای ربوبیت آن است که مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستی خود به خداوند محتاجند، بلکه تمامی شئون وجودی آنها وابسته به خدای متعال است و هیچ گونه استقلالی ندارند. حفظ و نگهداری کردن، حیات بخشیدن و میراندن، روزی دادن و به رشد و کمال رساندن، راهنمایی کردن و مورد امر و نهی قرار دادن از جمله مصادیق ربوبیت هستند.[۱]

تفاوت ربوبیت تکوینی و تشریعی

تدبیر مخلوقات و رسیدگی کردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسیم می‌شود، یک قسم از آن، مختص موجودات دارای عقل و اختیار است و قسم دیگر تمامی مخلوقات را شامل می‌شود، با توجه به این مقدمه فرق ربوبیت تکوینی و تشریعی در ضمن دو فرق عمده بیان می‌شود:

  • ربوبیت تشریعی، از رابطه بین موجودات ذی‌شعور و خداوند انتزاع می‌شود، ولی ربوبیت تکوینی از رابطه تمامی مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.
  • با توجه به خصیصه اول، ربوبیت تشریعی، در رابطه با راهنمایی درونی (عقل) یا بیرونی (پیامبران) خداوند نسبت به بندگان مطرح می‌شود و در رفع نیازهایی از این نوع، مؤثر است اما در ربوبیت تکوینی وجود موجودات و هستی آنها با تمامی شؤون و نیازها از جانب خداوند تدبیر می‌شود.

به دیگر تعبیر: ربوبیت تکوینی شامل اداره همه موجودات و تأمین نیازمندی‌های آن‌ها و در یک کلمه کارگردانی جهان می‌شود، و اما ربوبیت تشریعی، اختصاص به موجودات ذی‌شعور و مختار دارد و شامل مسائلی از قبیل فرستادن کتاب آسمانی، فرستادن انبیاء، تعیین وظائف و تکالیف، جعل احکام و قوانین می‌گردد.[۲]



منابع

  1. مصباح یزدی، محمد تقی، معارف قرآن، خداشناسی جهان‌شناسی، مؤسسه امام خمینی (ره)، ۱۳۶۸، ص۴۹، ج۱.
  2. مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید (دوره سه جلدی)، نشر بین‌الملل، ص۸۴.