امتحان الهی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
{{درگاه|کرونا}}
{{درگاه|کرونا}}


 
امتحان و آزمایش بندگان از سوی خداوند سنتی قطعی است تا با آن بندگان خوب و بد و با ایمان و بی ایمان مشخص شوند. در قرآن آمده است که خداوند می فرماید ما مرگ و زندگانی را آفریدیم تا بندگان را بیازماییم که کدامشان نیکوکار است. قرآن امتحان الهی را حتمی می داند تا با آن ایمان بندگان مشخص گردد.


== هدف از امتحان الهی ==
== هدف از امتحان الهی ==
آزمايش و امتحان يك برنامه و سنّت حتمى الهى است‏.<ref>تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۴۰</ref>
آزمايش و امتحان يك برنامه و سنّت حتمى الهى است‏.<ref>تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۴۰</ref> امتحان خدا یعنی انسان را در بوته سختیها قرار دادن برای اینکه خودش به اختیار خودش، خودش را به کمال برساند.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۸، ص۵۳۶</ref> خداوند مرگ و حیات را خلق کرد تا اعمال خوب و بد مشخص شوند.<ref>سوره ملک آیه ۲، سوره کهف آیه ۷</ref>
 
 
.امتحان خدا یعنی انسان را در بوته سختیها قرار دادن برای اینکه خودش به اختیار خودش، خودش را به کمال برساند.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۸، ص۵۳۶</ref> خداوند مرگ و حیات را خلق کرد تا اعمال خوب و بد مشخص شوند. (آیه دو ملک)


از آنجا که نظام حیات در جهان هستی، نظام تکامل و پرورش بوده و تمامی موجودات زنده مسیر تکامل را می‌پیمایند، تمام انسان‌ها، اعم از انبیاء و اولیا و خواص و عوام، طبق این قانون باید آزمایش و امتحان شده و استعدادهای خود را شکوفا سازند، گرچه امتحانات الهی از تنوع خاصی برخوردارند، برخی با وفور نعمت و کامیابی‌ها و برخی دیگر با حوادث سخت و ناگوار و شکست‌ها همراهند، اما هیچ‌کس از این سنت الهی مستثنی نیست. امتحان الهی به‌عنوان تربیت و سنت عمومی، انسان‌های خوب و بد را بازمی‌شناساند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۵۲.</ref>
از آنجا که نظام حیات در جهان هستی، نظام تکامل و پرورش بوده و تمامی موجودات زنده مسیر تکامل را می‌پیمایند، تمام انسان‌ها، اعم از انبیاء و اولیا و خواص و عوام، طبق این قانون باید آزمایش و امتحان شده و استعدادهای خود را شکوفا سازند، گرچه امتحانات الهی از تنوع خاصی برخوردارند، برخی با وفور نعمت و کامیابی‌ها و برخی دیگر با حوادث سخت و ناگوار و شکست‌ها همراهند، اما هیچ‌کس از این سنت الهی مستثنی نیست. امتحان الهی به‌عنوان تربیت و سنت عمومی، انسان‌های خوب و بد را بازمی‌شناساند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۵۲.</ref>


[[امتحان الهی]] امری حتمی و اجتناب ناپذیر است که همه انسان‌ها را شامل می‌شود.<ref>آیه ۱۶ سوره توبه</ref>  
[[امتحان الهی]] امری حتمی است که همه انسان‌ها را شامل می‌شود.<ref>آیه ۱۶ سوره توبه</ref> این آزمایش برای این است که ایمان انسان محک زده شود.<ref>سوره عنکبوت آیه ۲</ref> تمام آنچه زینت زمین نامیده می‌شود برای آزمایش انسان است.<ref>سوره کهف آیه ۷</ref>{{جعبه نقل‌قول|و شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمايش می‌كنيم‏. (سوره انبیاء آیه ۳۵)}}
 
امتحان شدن حضرت ابراهیم: {{قرآن|ترجمه=بخاطر آورید هنگامی که خداوند ابراهیم(ع) را با وسایل گوناگون آزمود و او به خوبی از عهده این آزمایش‌ها برآمد.|سوره=بقره|آیه=۱۲۴}}
 
آیه ۲ عکبوت:آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم، رها مى‌شوند و مورد آزمايش قرار نمى‌گيرند؟ محک زدن ایمان. آیه ۷ کهف. آیه ۱۴۲ آل عمران.
 
{{جعبه نقل‌قول|و شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمايش می‌كنيم‏. (سوره انبیاء آیه ۳۵)}}


== صبر و تقوا در مقابل امتحان الهی ==
== صبر و تقوا در مقابل امتحان الهی ==
امتحان، از جمله سنّت هاى قطعى و فراگير و مستمرّ الهى است.<ref>دانشنامه قرآن و حديث، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱۵، ص۴۳۸</ref>
صبر، تقوا و ذکر و یاد خدا، رمز توفيق انسان در برابر آزمايش‌های الهى است.<ref>فرهنگ قرآن،‌ مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۴، ص۲۹۱</ref>
 
صبر، تقوا، ذکر خدا، رمز توفيق انسان در برابر آزمايش الهى.<ref>فرهنگ قرآن،‌ مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۴، ص۲۹۱</ref>
 
آیه ۱۵۵ بقره. صبر اسماعیل صافات (37) 102 و 103 و 106. ۲۱۴ بقره.  ۲۰ فرقان.
 
خداوند بندگانش را هم به وسيله آنچه دوست مى‏دارند مى‏آزمايد و هم به وسيله آنچه نفرت دارند، تا حقيقت هركدام نمايان گردد. ازاين‏رو، هركس كه در هنگام آسايش سپاسگزار باشد و در هنگام سختى شكيبا، از زمره اخلاصمندان و مؤمنان است و پاداش و مزد خود را دارد و هر كسى كفران بورزد و گردنكشى كند، او از افرادى محسوب مى‏شود كه استحقاق عذاب را دارند.<ref>ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج‏5، ص: 448


خداوند بندگانش را هم به وسيله آنچه دوست می‌دارند می‌‏آزمايد و هم به وسيله آنچه نفرت دارند، تا حقيقت هركدام نمايان گردد. از این‏‌رو، هركس كه در هنگام آسايش سپاسگزار باشد و در هنگام سختى شكيبا، از زمره مخلصین و مؤمنان است و پاداش و مزد خود را دارد و هر كسى كفران بورزد و گردنكشى كند، او از افرادى محسوب می‌شود كه استحقاق عذاب را دارند.<ref>ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج‏5، ص: 448
</ref>
</ref>


راه پيروزى در آزمايش‏هاى الهى چند چيز است:الف: صبر و مقاومت.ب: توجّه به گذرا بودن حوادث و مشكلات.ج: توجّه به تاريخ گذشتگان كه چگونه مشكلات را پشت سر گذارده‌‏اند.د: توجّه به اينكه همه مشكلات ما در منظر و ديد خداست و همه چيز حساب دارد.<ref>تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۳۹
مفسران راه پيروزى در آزمايش‏هاى الهى را صبر و مقاومت، توجّه به گذرا بودن حوادث و مشكلات، توجّه به تاريخ گذشتگان كه چگونه مشكلات را پشت سر گذارده‌‏اند و توجّه به اينكه همه مشكلات ما در منظر و ديد خداست و همه چيز حساب دارد؛ دانسته اند.<ref>تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۳۹
 
</ref>
</ref>


خط ۴۴: خط ۲۹:
==مصادیق آزمایش الهی==
==مصادیق آزمایش الهی==
{{نوشتار اصلی|مصادیق آزمایش الهی}}
{{نوشتار اصلی|مصادیق آزمایش الهی}}
امتحان، از جمله سنت‌هاى قطعى و فراگير و مستمرّ الهى است.<ref>دانشنامه قرآن و حديث، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱۵، ص۴۳۸</ref>
آيات قرآن نمونه‌هايى از امورى كه انسان با آنها امتحان مى‌شود، از قبيل ترس، گرسنگى، زيان‌هاى مالى و مرگ فرزندان، پيامبران و دستورهاى خداوند، و به‌طور كلّى از نظر قرآن، شرور و خيرها نيز از آزمايش‌هاى الهى محسوب مى‌شوند.<ref>انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱،ص۴۷</ref>
آيات قرآن نمونه‌هايى از امورى كه انسان با آنها امتحان مى‌شود، از قبيل ترس، گرسنگى، زيان‌هاى مالى و مرگ فرزندان، پيامبران و دستورهاى خداوند، و به‌طور كلّى از نظر قرآن، شرور و خيرها نيز از آزمايش‌هاى الهى محسوب مى‌شوند.<ref>انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱،ص۴۷</ref>



نسخهٔ ‏۲ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۲

سؤال

منظور از امتحان الهی در قرآن چیست؟ لطفاً با استناد به آیات، به‌طور کامل توضیح دهید؟

درگاه‌ها
کرونا و بلایا.png


امتحان و آزمایش بندگان از سوی خداوند سنتی قطعی است تا با آن بندگان خوب و بد و با ایمان و بی ایمان مشخص شوند. در قرآن آمده است که خداوند می فرماید ما مرگ و زندگانی را آفریدیم تا بندگان را بیازماییم که کدامشان نیکوکار است. قرآن امتحان الهی را حتمی می داند تا با آن ایمان بندگان مشخص گردد.

هدف از امتحان الهی

آزمايش و امتحان يك برنامه و سنّت حتمى الهى است‏.[۱] امتحان خدا یعنی انسان را در بوته سختیها قرار دادن برای اینکه خودش به اختیار خودش، خودش را به کمال برساند.[۲] خداوند مرگ و حیات را خلق کرد تا اعمال خوب و بد مشخص شوند.[۳]

از آنجا که نظام حیات در جهان هستی، نظام تکامل و پرورش بوده و تمامی موجودات زنده مسیر تکامل را می‌پیمایند، تمام انسان‌ها، اعم از انبیاء و اولیا و خواص و عوام، طبق این قانون باید آزمایش و امتحان شده و استعدادهای خود را شکوفا سازند، گرچه امتحانات الهی از تنوع خاصی برخوردارند، برخی با وفور نعمت و کامیابی‌ها و برخی دیگر با حوادث سخت و ناگوار و شکست‌ها همراهند، اما هیچ‌کس از این سنت الهی مستثنی نیست. امتحان الهی به‌عنوان تربیت و سنت عمومی، انسان‌های خوب و بد را بازمی‌شناساند.[۴]

امتحان الهی امری حتمی است که همه انسان‌ها را شامل می‌شود.[۵] این آزمایش برای این است که ایمان انسان محک زده شود.[۶] تمام آنچه زینت زمین نامیده می‌شود برای آزمایش انسان است.[۷]

و شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمايش می‌كنيم‏. (سوره انبیاء آیه ۳۵)

صبر و تقوا در مقابل امتحان الهی

صبر، تقوا و ذکر و یاد خدا، رمز توفيق انسان در برابر آزمايش‌های الهى است.[۸]

خداوند بندگانش را هم به وسيله آنچه دوست می‌دارند می‌‏آزمايد و هم به وسيله آنچه نفرت دارند، تا حقيقت هركدام نمايان گردد. از این‏‌رو، هركس كه در هنگام آسايش سپاسگزار باشد و در هنگام سختى شكيبا، از زمره مخلصین و مؤمنان است و پاداش و مزد خود را دارد و هر كسى كفران بورزد و گردنكشى كند، او از افرادى محسوب می‌شود كه استحقاق عذاب را دارند.[۹]

مفسران راه پيروزى در آزمايش‏هاى الهى را صبر و مقاومت، توجّه به گذرا بودن حوادث و مشكلات، توجّه به تاريخ گذشتگان كه چگونه مشكلات را پشت سر گذارده‌‏اند و توجّه به اينكه همه مشكلات ما در منظر و ديد خداست و همه چيز حساب دارد؛ دانسته اند.[۱۰]

استرجاع کردن

مصادیق آزمایش الهی

امتحان، از جمله سنت‌هاى قطعى و فراگير و مستمرّ الهى است.[۱۱]

آيات قرآن نمونه‌هايى از امورى كه انسان با آنها امتحان مى‌شود، از قبيل ترس، گرسنگى، زيان‌هاى مالى و مرگ فرزندان، پيامبران و دستورهاى خداوند، و به‌طور كلّى از نظر قرآن، شرور و خيرها نيز از آزمايش‌هاى الهى محسوب مى‌شوند.[۱۲]

انسان با هر خیر و شری مورد آزمایش الهی قرار می‌گیرد. همه نعمت ها اعم از مال و فرزند و خانواده و تمام زینت های دنیا و نیز همه بلایا و مصایب مانند مرگ نزدیکان، فقر، گرفتاری و... از مصادیق الهی است.[۱۳]

مسئله آزمايش الهى در قرآن به دو صورت مطرح گرديده است: گاهى به صورت كلى و اين كه افراد در كشاكش زندگى، مورد آزمون قرار مى گيرند. ومحك آن راستگو را از دروغگو جدا مى سازد وگاهى ديگر، به صورت ملموس وعينى و با تشريح سرگذشت امت هاى پيشين، كه مورد آزمايش قرار گرفته اند و گروهى رفوزه و گروهى نيز پيروز شده اند.[۱۴]

مطالعه بیشتر

۱ـ علامه طباطبایی، المیزان، ترجمه موسوی، ج۴، ص۵۲ به بعد.

۲ـ غفاری، ابوالحسن، سنت امتحان در زندگی انسان، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.


منابع

  1. تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۴۰
  2. مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۸، ص۵۳۶
  3. سوره ملک آیه ۲، سوره کهف آیه ۷
  4. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۵۲.
  5. آیه ۱۶ سوره توبه
  6. سوره عنکبوت آیه ۲
  7. سوره کهف آیه ۷
  8. فرهنگ قرآن،‌ مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۴، ص۲۹۱
  9. ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج‏5، ص: 448
  10. تفسير نور، قرائتی محسن، ج۱، ص: ۲۳۹
  11. دانشنامه قرآن و حديث، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱۵، ص۴۳۸
  12. انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱،ص۴۷
  13. سوره فجر آیه ۱۵ و ۱۶، سوره انبیاء آیه ۳۵، سوره بقره آیه ۱۵۵، سوره تغابن آیه ۳۱، سوره کهف آیه ۷،
  14. منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱۳، ص۳۰۰