توصیه امام علی(ع) بر لزوم نصحیت‌پذیری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
روایتی از امام علی(ع) نقل شده که می‌فرمایند: {{متن عربی|یا ایّها الناسُ، اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا …}} درباره صحت این روایت و سند آن توضیح دهید؟
حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است درباره صحت این حدیث و سند آن توضیح دهید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''لزوم قبول نصیحت''' در روایتی از [[امام علی(ع)]] نقل شده است. موضوع این روایات درباره [[نصیحت]] و نصیحت‌پذیری در سایر [[منابع روایی]] و دیگر [[امامان شیعه]] نیز مشاهده می‌شود. روایت لزوم پذیرش نصیحت، پس از انجام واجبات و ترک محرمات، بر اموری اشاره دارد که انجام آنها می‌تواند موجب [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] شخص شود. این روایت از نظر سندی با توجه به منبعی که آن را ذکر نموده و با بررسی و مطابقت با دیگر سخنان امام علی(ع) و هم‌خوانی با آن‌ها از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم، مورد تایید بزرگان دینی قرار گرفته است.
'''لزوم قبول نصیحت''' در حدیثی که از [[امام علی(ع)]] که برخی از دستورات اخلاقی آمده است بر پذیرش نصیحت سفارش شده است. این روایت از نظر سندی با توجه به منبعی که آن را ذکر نموده و مطابقت آن با دیگر سخنان امام علی(ع) و هم‌خوانی با آن‌ها از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم، مورد تأیید بزرگان دینی قرار گرفته است.


==جایگاه نصیحت در اسلام==
==جایگاه نصیحت در اسلام==
یکی از وظایف دینی که در اسلام بر آن تاکید شده، موعظه و نصیحت کردن از راه صحیح است. [[امام صادق(ع)]] در روایتی می‌فرمایند: {{متن عربی|یجبُ للمؤمنِ علی المؤمنِ أنْ یُناصِحَه|ترجمه=بر مؤمن واجب و لازم است که مؤمن دیگر را نصیحت کند.}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، بیروت، دارالاضواء، ج۲، ص۲۰۸، ح۱.</ref> بنابراین نصیحت کردن یکی از حقوق واجب در نظر گرفته شده است. روایات این باب در برخی منابع روایی با عنوان نصیحت و یا پذیرش نصیحت ذکر شده است.
یکی از وظایف دینی که در اسلام بر آن تأکید شده، موعظه و نصیحت کردن از راه صحیح است. [[امام صادق(ع)]] در روایتی می‌فرمایند: {{متن عربی|یجبُ للمؤمنِ علی المؤمنِ أنْ یُناصِحَه|ترجمه=بر مؤمن واجب و لازم است که مؤمن دیگر را نصیحت کند.}}<ref> کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، بیروت، دارالاضواء، ج۲، ص۲۰۸، ح۱.</ref> در برخی از جوامع روایی بابی با عنوان نصیحت و یا پذیرش نصیحت وجود دارد.
 
==
==پذیرش نصیحت در کلام امام علی(ع)==
==متن حدیث==
حدیث لزوم قبول نصیحت از امام علی(ع) در [[کتاب غرر الحکم]] تألیف ناصح الدین عبد الواحد معروف به [[آمِدی]]، و همچنین در [[کتاب عیون الحکم و المواعظ]] تألیف [[علی بن محمد اللیثی الواسطی]] از بزرگان قرن ششم، چنین آمده: {{متن عربی|یا ایّها الناسُ! اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا! اَنّ الله سبْحانَه لم یمدَحْ مِنَ القلوبِ الا اَوْعاها للحکمه و مِنَ الناسِ الّا اسرَعَهم الَی الحقِّ اِجابه واعْلَموا! اَنّ الجهادَ الاکبرَ جهاد النفسِ فاشْتَغِلوا بجهادِ انفسِکم تسْعَدوا وَ ارْفَضوا القیلَ و القالَ تسلَموا، واَکْثِروا ذکرَ الله تغْنَموا، وکونوا عبادَ الله اخوانًا تفوزوا لدَیْهِ بالنَعیمِ المُقیمِ|ترجمه=ای مردم از کسی که شما را نصیحت می‌کند قبول کنید و آن را بپذیرید از کسی که آن را به سوی شما حمل می‌کند، و بدانید که خدای سبحان قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت از حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس[خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید، و قیل و قال (منازعه و جدال) را ترک کنید تا سالم بمانید، و خدا را زیاد به یاد بیاورید تا غنیمت و ذخیره‌ای برای شما باشد، ای بندگان خدا با هم برادر باشید (رفتار برادرانه داشته باشید) تا در نزد خدا به نعمت همیشگی (بهشت) برسید.}}<ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲.</ref>
امام علی(ع) در [[کتاب غرر الحکم]] و نیز [[کتاب عیون الحکم و المواعظ]] تألیف [[علی بن محمد اللیثی الواسطی]] از بزرگان قرن ششم، چنین آمده است:  


{{متن عربی|یا ایّها الناسُ! اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا! اَنّ الله سبْحانَه لم یمدَحْ مِنَ القلوبِ الا اَوْعاها للحکمه و مِنَ الناسِ الّا اسرَعَهم الَی الحقِّ اِجابه واعْلَموا! اَنّ الجهادَ الاکبرَ جهاد النفسِ فاشْتَغِلوا بجهادِ انفسِکم تسْعَدوا وَ ارْفَضوا القیلَ و القالَ تسلَموا، واَکْثِروا ذکرَ الله تغْنَموا، وکونوا عبادَ الله اخوانًا تفوزوا لدَیْهِ بالنَعیمِ المُقیمِ|ترجمه=ای مردم از کسی که شما را نصیحت می‌کند قبول کنید و آن را بپذیرید از کسی که آن را به سوی شما حمل می‌کند، و بدانید که خدای سبحان قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت از حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس[خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید، و قیل و قال (منازعه و جدال) را ترک کنید تا سالم بمانید، و خدا را زیاد به یاد بیاورید تا غنیمت و ذخیره‌ای برای شما باشد، ای بندگان خدا با هم برادر باشید (رفتار برادرانه داشته باشید) تا در نزد خدا به نعمت همیشگی (بهشت) برسید.}}<ref>تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲.</ref>
حدیث به برخی دستورات اخلاقی اشاره دارد که پس از انجام واجبات و ترک محرمات اگر به آنها پایبند باشند در دنیا و آخرت، مطابق نقل روایت، زندگی سعادتمندی خواهند داشت. حضرت علی(ع) به اعمالی از جمله نصیحت‌پذیری و مجاهده با نفس اماره و کنار گذاشتن صفات ناپسند در رابطه با اجتماع و برادری با یکدیگر که ثمره این برادری اتحاد و همدلی است، اشاره می‌نمایند.
حدیث به برخی دستورات اخلاقی اشاره دارد که پس از انجام واجبات و ترک محرمات اگر به آنها پایبند باشند در دنیا و آخرت، مطابق نقل روایت، زندگی سعادتمندی خواهند داشت. حضرت علی(ع) به اعمالی از جمله نصیحت‌پذیری و مجاهده با نفس اماره و کنار گذاشتن صفات ناپسند در رابطه با اجتماع و برادری با یکدیگر که ثمره این برادری اتحاد و همدلی است، اشاره می‌نمایند.


==سند روایت==
==سند ==
کتاب‌هایی که تنها سخنان امام علی(ع) در آن‌ها جمع‌آوری شده سه کتاب است، [[نهج البلاغه]] جمع‌آوری و تنظیم [[سید رضی]]، [[غرر الحکم]] تألیف ناصح الدین عبد الواحد و عیون الحکم و المواعظ تألیف علی بن محمد اللیثی الواسطی است. کتاب‌های نهج البلاغه و غرر الحکم<ref>مقدمه تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱–۳۲.</ref> در طول تاریخ مورد توجه بزرگان دینی بوده، و در بررسی سخنان از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با محتوای دیگر سخنان ایشان هم‌خوان بوده و مورد تایید قرار گرفته است، همچنین کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز مطابق دو کتاب دیگر بوده و از نظر سند می‌توان این حدیث را معتبر دانست.
کتاب‌هایی که تنها سخنان امام علی(ع) در آن‌ها جمع‌آوری شده سه کتاب است، [[نهج البلاغه]] جمع‌آوری و تنظیم [[سید رضی]]، [[غرر الحکم]] تألیف ناصح الدین عبد الواحد و عیون الحکم و المواعظ تألیف علی بن محمد اللیثی الواسطی است. کتاب‌های نهج البلاغه و غرر الحکم<ref>مقدمه تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱–۳۲.</ref> در طول تاریخ مورد توجه بزرگان دینی بوده، و در بررسی سخنان از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با محتوای دیگر سخنان ایشان هم‌خوان بوده و مورد تایید قرار گرفته است، همچنین کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز مطابق دو کتاب دیگر بوده و از نظر سند می‌توان این حدیث را معتبر دانست.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۰۶

سؤال

حدیثی از امام علی(ع) درباره پذیرش نصیحت نقل شده است درباره صحت این حدیث و سند آن توضیح دهید؟

لزوم قبول نصیحت در حدیثی که از امام علی(ع) که برخی از دستورات اخلاقی آمده است بر پذیرش نصیحت سفارش شده است. این روایت از نظر سندی با توجه به منبعی که آن را ذکر نموده و مطابقت آن با دیگر سخنان امام علی(ع) و هم‌خوانی با آن‌ها از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم، مورد تأیید بزرگان دینی قرار گرفته است.

جایگاه نصیحت در اسلام

یکی از وظایف دینی که در اسلام بر آن تأکید شده، موعظه و نصیحت کردن از راه صحیح است. امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: «یجبُ للمؤمنِ علی المؤمنِ أنْ یُناصِحَه؛ بر مؤمن واجب و لازم است که مؤمن دیگر را نصیحت کند.»[۱] در برخی از جوامع روایی بابی با عنوان نصیحت و یا پذیرش نصیحت وجود دارد. ==

متن حدیث

امام علی(ع) در کتاب غرر الحکم و نیز کتاب عیون الحکم و المواعظ تألیف علی بن محمد اللیثی الواسطی از بزرگان قرن ششم، چنین آمده است:

«یا ایّها الناسُ! اقْبَلوا النَصیحه ممّنْ نَصَحَکم وتلقَّوها بالطاعه ممّنْ حمَلَها اِلیکم واعلَموا! اَنّ الله سبْحانَه لم یمدَحْ مِنَ القلوبِ الا اَوْعاها للحکمه و مِنَ الناسِ الّا اسرَعَهم الَی الحقِّ اِجابه واعْلَموا! اَنّ الجهادَ الاکبرَ جهاد النفسِ فاشْتَغِلوا بجهادِ انفسِکم تسْعَدوا وَ ارْفَضوا القیلَ و القالَ تسلَموا، واَکْثِروا ذکرَ الله تغْنَموا، وکونوا عبادَ الله اخوانًا تفوزوا لدَیْهِ بالنَعیمِ المُقیمِ؛ ای مردم از کسی که شما را نصیحت می‌کند قبول کنید و آن را بپذیرید از کسی که آن را به سوی شما حمل می‌کند، و بدانید که خدای سبحان قلب‌هایی را ستایش می‌کند که پذیرای حکمت باشند و مردمی را ستایش می‌کند که در اجابت از حق از دیگران سریع‌ترند، و بدانید که بزرگ‌ترین جهاد، جهاد با نفس است، پس با نفس[خود] جهاد کنید تا سعادت‌مند شوید، و قیل و قال (منازعه و جدال) را ترک کنید تا سالم بمانید، و خدا را زیاد به یاد بیاورید تا غنیمت و ذخیره‌ای برای شما باشد، ای بندگان خدا با هم برادر باشید (رفتار برادرانه داشته باشید) تا در نزد خدا به نعمت همیشگی (بهشت) برسید.»[۲] حدیث به برخی دستورات اخلاقی اشاره دارد که پس از انجام واجبات و ترک محرمات اگر به آنها پایبند باشند در دنیا و آخرت، مطابق نقل روایت، زندگی سعادتمندی خواهند داشت. حضرت علی(ع) به اعمالی از جمله نصیحت‌پذیری و مجاهده با نفس اماره و کنار گذاشتن صفات ناپسند در رابطه با اجتماع و برادری با یکدیگر که ثمره این برادری اتحاد و همدلی است، اشاره می‌نمایند.

سند

کتاب‌هایی که تنها سخنان امام علی(ع) در آن‌ها جمع‌آوری شده سه کتاب است، نهج البلاغه جمع‌آوری و تنظیم سید رضی، غرر الحکم تألیف ناصح الدین عبد الواحد و عیون الحکم و المواعظ تألیف علی بن محمد اللیثی الواسطی است. کتاب‌های نهج البلاغه و غرر الحکم[۳] در طول تاریخ مورد توجه بزرگان دینی بوده، و در بررسی سخنان از نظر فصاحت و بلاغت و نیز معنا و مفهوم با محتوای دیگر سخنان ایشان هم‌خوان بوده و مورد تایید قرار گرفته است، همچنین کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز مطابق دو کتاب دیگر بوده و از نظر سند می‌توان این حدیث را معتبر دانست.


منابع

  1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، بیروت، دارالاضواء، ج۲، ص۲۰۸، ح۱.
  2. تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۲۲۶، ح۴۵۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۵۵۲.
  3. مقدمه تصنیف غرر الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱–۳۲.