مصادیق گناه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
گناه و آمرزش گناه در قرآن کریم، چگونه آمده و با چه بیانی به توضیح آن پرداخته است.
گناه در قرآن چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
گناه، به معنای معصیت و نافرمانی خداوند است. هر عملی که خلاف امر و نهی در شریعت باشد گناه محسوب می‌شود. بزرگترین گناهان در قرآن شرک و افترا به خداوند است. افترا به خداوند در قرآن، بزرگترین ظلم، و شرک، به گناه بزرگ و گمراهی دور تعبیر شده است. از جمله گناهانی که در قرآن بارها مورد مذمت قرار گرفته است ظلم است و خداوند در چندین آیه به ظالمان وعده جهنم را داده است.
گناه، به معنای معصیت و نافرمانی خداوند است. هر عملی که خلاف امر و نهی در شریعت باشد گناه محسوب می‌شود. بزرگترین گناهان در قرآن شرک و افترا به خداوند است. افترا به خداوند در قرآن، بزرگترین ظلم، و شرک، به گناه بزرگ و گمراهی دور تعبیر شده است. از جمله گناهانی که در قرآن بارها مورد مذمت قرار گرفته است ظلم است و خداوند در چندین آیه به ظالمان وعده جهنم را داده است.


طبق تعریف از گناه که هر معصیتی را شامل می‌شود، گناه مصادیق زیادی دارد و هر عمل خلاف شرع گناه محسوب می‌شود. اما قرآن خود مصادیق زیادی برای گناه برشمرده شده است. از جمله: کشتن ناحق، ندادن زکات، ریا، دروغ، خوردن شراب، قمار، خیانت، خوردن مال یتیم، آزردن پدر و مادر، زنا و ...  از موارد گناه است.
طبق تعریف از گناه که هر معصیتی را شامل می‌شود، گناه مصادیق زیادی دارد و هر عمل خلاف شرع گناه محسوب می‌شود. اما قرآن خود مصادیق زیادی برای گناه برشمرده است. از جمله: کشتن ناحق، ندادن زکات، ریا، دروغ، خوردن شراب، قمار، خیانت، خوردن مال یتیم، آزردن پدر و مادر، لواط، زنا و ...  از موارد گناه است.


== معنای گناه ==
== معنای گناه ==
خط ۲۲: خط ۲۱:
افتراء و ظلم به خداوند عظيم‌‏ترين ظلم است.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۱۰، ص: ۲۷۹</ref> افترا به خداوند هر بدعتی چه در اصول دین و چه در فروع دین را شامل می‌شود.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۸، ص: ۱۴۰
افتراء و ظلم به خداوند عظيم‌‏ترين ظلم است.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۱۰، ص: ۲۷۹</ref> افترا به خداوند هر بدعتی چه در اصول دین و چه در فروع دین را شامل می‌شود.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۸، ص: ۱۴۰


</ref> در چندین آیه قرآن گفته شده چه کسی ظالمتر از آن کسی است که به خدا افترا بندد<ref>سوره انعام آیات ۲۱،‌۹۳ و ۱۵۷؛ سوره اعراف آیه ۳۷؛ سوره یونس آیه ۱۷؛ سوره کهف آیه ۱۵؛ سوره عنکبوت آیه ۶۸؛ سوره زمر آیه ۳۲؛ سوره صف آیه ۷؛ سوره نساء آیه ۵۰.</ref>:{{قرآن|وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ۚ...|ترجمه=و چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بندد؟|سوره=هود|آیه=۱۸}} از افترا به خداوند به گناه آشکار (اثم مبین)<ref>سوره نساء آیه ۵۰</ref> و به افترا زنندگان به ظالم و مجرم تعبیر شده است.<ref>سوره یونس آیه ۱۷</ref> در میان دروغها ، دروغ بستن به خدا و رسول ، شنیع‌ترین‌ دروغهاست.<ref>آشنایی با قرآن 7،  مطهری، مرتضی، ج۱، ص۲۱</ref>
</ref> در چندین آیه قرآن گفته شده چه کسی ظالمتر از آن کسی است که به خدا افترا بندد<ref>سوره انعام آیات ۲۱،‌۹۳ و ۱۵۷؛ سوره اعراف آیه ۳۷؛ سوره یونس آیه ۱۷؛ سوره کهف آیه ۱۵؛ سوره عنکبوت آیه ۶۸؛ سوره زمر آیه ۳۲؛ سوره صف آیه ۷؛ سوره نساء آیه ۵۰.</ref>:{{قرآن|وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ۚ...|ترجمه=و چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بندد؟|سوره=هود|آیه=۱۸}} از افترا به خداوند به گناه آشکار (اثم مبین)<ref>سوره نساء آیه ۵۰</ref> و به افترا زنندگان به ظالم و مجرم تعبیر شده است.<ref>سوره یونس آیه ۱۷</ref> در میان دروغها، دروغ بستن به خدا و رسول، شنیع‌ترین‌ دروغ‌هاست.<ref>آشنایی با قرآن 7،  مطهری، مرتضی، ج۱، ص۲۱</ref>
{{جعبه نقل‌قول|هيچ كس عاصی‌تر و كافرتر از آن كس نيست كه بر خدا دروغ بندد و آنچه خود گويد كلام حق شمرد. (تفسیر كشف الاسرار و عدة الابرار)<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۴، ص: ۳۶۸</ref>}}
{{جعبه نقل‌قول|هيچ كس عاصی‌تر و كافرتر از آن كس نيست كه بر خدا دروغ بندد و آنچه خود گويد كلام حق شمرد. (تفسیر كشف الاسرار و عدة الابرار)<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۴، ص: ۳۶۸</ref>}}
دروغ بستن بر خداوند مصداق‏‌هايى دارد كه برخى از آنها عبارتند از: آفريدن شريكان و شفيعان، حلال و حرام كردن، بدون آن‏كه دليلى از كتاب و سنّت وجود داشته باشد.<ref>ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج۴، ص: ۳۴۸
دروغ بستن بر خداوند مصداق‏‌هايى دارد كه برخى از آنها عبارتند از: آفريدن شريكان و شفيعان، حلال و حرام كردن، بدون آن‏كه دليلى از كتاب و سنّت وجود داشته باشد.<ref>ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج۴، ص: ۳۴۸


</ref> و همچنین از نظر علامه طباطبایی افترا به خداوند عبارت است از اثبات شريك براى او، و همچنين ادعاى نبوت و نسبت دادن حكمى به وى از راه دروغ و بدعت. و تكذيب آيات داله بر او و تكذيب پيغمبر صادق الوعدى كه دعوتش توأم با آيات و معجزات الهى است، و يا انكار دين حق كه از آن جمله است انكار كردن صانع بطور كلى.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۱</ref>
</ref> و همچنین از نظر [[علامه طباطبایی]] افترا به خداوند عبارت است از اثبات شريك براى او، و همچنين ادعاى نبوت و نسبت دادن حكمى به وى از راه دروغ و بدعت. و تكذيب آيات داله بر او و تكذيب پيغمبر صادق الوعدى كه دعوتش توأم با آيات و معجزات الهى است، و يا انكار دين حق كه از آن جمله است انكار كردن صانع بطور كلى.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۱</ref>


== قتل و ظلم ==
== قتل و ظلم ==
ظلم يكى از شنيع‏‌ترين گناهان است. ظلم را خروج از عدالت‏ تعبیر کرده‌اند.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۰
ظلم يكى از شنيع‏‌ترين گناهان است. ظلم را خروج از عدالت‏ معنا کرده‌اند.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۰


</ref> در آيات بسيارى از قرآن ظالمان و بيدادگران به آتش جهنم تهديد شده‌اند و تعبيراتى كه درباره آنها وارد شده درباره كمتر گروهى ديده مى‌شود.<ref>آيات 72/مائده; 37/فاطر; 8/شورى، غافر/18. فرقان/37 و ابراهيم/22.  آل عمران/151.  غافر/52. اعراف/44. كهف/29. فرقان/27. روم/57 و مؤمن/52.</ref> مانند اینکه ستمکاران هیزم جهنم هستند<ref>سوره جن آیه ۱۵</ref>. اين نشان مى‌دهد كه تا چه حد، اسلام براى ترك ظلم و ستم اهميت قائل است. به گفته قرآن كسانى كه بر آنها تكيه كنند و يا جزء اعوان و انصار آنان باشند نيز مشمول همين حكم خواهند بود<ref>سوره هود آیه ۱۳</ref><ref>پیام قرآن، مکارم شیرازی،‌ناصر، تهیه و تنظیم: جمعی از فضلاء، دارالکتبب الاسلامیه، ۱۳۸۶ شمسی، چاپ: نهم، ج۶، ص۲۸۵</ref>
</ref> در آيات بسيارى از قرآن ظالمان و بيدادگران به آتش جهنم تهديد شده‌اند و تعبيراتى كه درباره آنها وارد شده درباره كمتر گروهى ديده مى‌شود.<ref>آيات 72/مائده; 37/فاطر; 8/شورى، غافر/18. فرقان/37 و ابراهيم/22.  آل عمران/151.  غافر/52. اعراف/44. كهف/29. فرقان/27. روم/57 و مؤمن/52.</ref> مانند اینکه ستمکاران هیزم جهنم هستند.<ref>سوره جن آیه ۱۵</ref> اين نشان مى‌دهد كه تا چه حد، اسلام براى ترك ظلم و ستم اهميت قائل است. به گفته قرآن كسانى كه بر آنها تكيه كنند و يا جزء اعوان و انصار آنان باشند نيز مشمول همين حكم خواهند بود.<ref>سوره هود آیه ۱۳</ref><ref>پیام قرآن، مکارم شیرازی،‌ناصر، تهیه و تنظیم: جمعی از فضلاء، دارالکتبب الاسلامیه، ۱۳۸۶ شمسی، چاپ: نهم، ج۶، ص۲۸۵</ref>


یکی از مصادیق ظالمان در قرآن، [[فرعون]] است که فردی ستمگر و جبار بوده است و خداوند او و یارانش را در دریا غرق کرد.<ref>سوره انفال آیه ۵۴، سوره شعرا آیه ۱۱، </ref>
یکی از مصادیق و نمادهای ظالمان در قرآن، [[فرعون]] است که فردی ستمگر و جبار بوده است و خداوند او و یارانش را در دریا غرق کرد.<ref>سوره انفال آیه ۵۴، سوره شعرا آیه ۱۱، </ref>


'''قتل'''  
'''قتل'''  
خط ۷۶: خط ۷۵:
واژه‌هایی که در قرآن در مورد گناه آمده است، عبارتند از:
واژه‌هایی که در قرآن در مورد گناه آمده است، عبارتند از:


۱.[[ذنب]] ۲.[[معصیت]] ۳.[[اثم]] ۴.[[سیئه]] ۵.جرم  ۶.[[حرام]] ۷.خطیئه ۸.فسق ۹.فساد ۱۰.فجور  ۱۱.[[منکر]]<ref>سوره مجادله آیه ۳۲، سوره مائده آیه ۷۹</ref>  ۱۲.[[فاحشه]]<ref>کلمه فاحشه چهار بار در قرآن تکرار شده است: (سوره آل عمران آیه ۱۳۵)، (سوره نساء آیه ۲۲)، (سوره اعراف آیه ۲۸)، (سوره اسراء آیه ۳۲).</ref> ۱۳.حنث ۱۴.شر  ۱۵.لمم ۱۶.وزر و ثقل.<ref>قرائتی، محسن؛ گناه شناسی، ص: 7 ,</ref>
۱.[[ذنب]] ۲.[[معصیت]] ۳.[[اثم]] ۴.[[سیئه]] ۵.جرم  ۶.[[حرام]] ۷.خطیئه ۸.[[فسق]] ۹.[[فساد]] ۱۰.[[فجور]] ۱۱.[[منکر]]<ref>سوره مجادله آیه ۳۲، سوره مائده آیه ۷۹</ref>  ۱۲.[[فاحشه]]<ref>کلمه فاحشه چهار بار در قرآن تکرار شده است: (سوره آل عمران آیه ۱۳۵)، (سوره نساء آیه ۲۲)، (سوره اعراف آیه ۲۸)، (سوره اسراء آیه ۳۲).</ref> ۱۳.حنث ۱۴.شر  ۱۵.لمم ۱۶.وزر و ثقل.<ref>قرائتی، محسن؛ گناه شناسی، ص: 7 ,</ref>


== آمرزش گناه ==
== آمرزش گناه ==
{{نوشتار اصلی|آمرزش گناه در قرآن}}آمرزش و بخشش گناهان از مفاهیم مهم قرآنی است. خداوند بارها انسان ها را وعده داده است در صورت توبه و استغفار گناهان آنان را می بخشد. در قرآن، پس از ایمان و توبه و استغفار، انجام [[عمل صالح]] و کارهای خوب، دادنِ قرض و [[صدقه]]، عبادت و [[تقوا]]، و [[جهاد]] در راه خدا از مصادیقی است که راه آمرزش گناه توسط خداوند را باز می‌کند.
{{نوشتار اصلی|آمرزش گناه در قرآن}}آمرزش و بخشش گناهان از مفاهیم مهم قرآنی است. خداوند بارها انسان‌ها را وعده داده است در صورت توبه و استغفار گناهان آنان را می‌بخشد. در قرآن، پس از ایمان و توبه و استغفار، انجام [[عمل صالح]] و کارهای خوب، دادنِ قرض و [[صدقه]]، عبادت و [[تقوا]]، و [[جهاد]] در راه خدا از مصادیقی است که راه آمرزش گناه توسط خداوند را باز می‌کند.{{مطالعه بیشتر}}
 
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۲۸

سؤال

گناه در قرآن چیست؟

گناه، به معنای معصیت و نافرمانی خداوند است. هر عملی که خلاف امر و نهی در شریعت باشد گناه محسوب می‌شود. بزرگترین گناهان در قرآن شرک و افترا به خداوند است. افترا به خداوند در قرآن، بزرگترین ظلم، و شرک، به گناه بزرگ و گمراهی دور تعبیر شده است. از جمله گناهانی که در قرآن بارها مورد مذمت قرار گرفته است ظلم است و خداوند در چندین آیه به ظالمان وعده جهنم را داده است.

طبق تعریف از گناه که هر معصیتی را شامل می‌شود، گناه مصادیق زیادی دارد و هر عمل خلاف شرع گناه محسوب می‌شود. اما قرآن خود مصادیق زیادی برای گناه برشمرده است. از جمله: کشتن ناحق، ندادن زکات، ریا، دروغ، خوردن شراب، قمار، خیانت، خوردن مال یتیم، آزردن پدر و مادر، لواط، زنا و ... از موارد گناه است.

معنای گناه

گناه در زبان فارسی به معنای ویران ساختن و خراب کردن می‌باشد؛ در اصطلاح اخلاق اسلامی هرگونه ارتکاب مناهی و سرپیچی از فرمان خداوند گناه محسوب می‌شود.[۱]

بحث گناه که در برخی کتاب‌های اخلاقی تحت عنوان «مهلکات»[۲] آمده است، از مهم‌ترین و از مبنایی‌ترین مباحث دینی می‌باشد.

شرک

توحید مهم‌ترین اصل دین است و شرک در مقابل آن شناخته می‌شود[۳]؛ از این رو شرک از بزرگترین گناهان و انحرافاتی است که در دین وجود دارد. سراسر قرآن از توحید و یکتاپرستی می‌گوید و با شرک مبارزه می‌کند. در قرآن آمده است که شرک تنها گناهی است که بخشیده نمی‌شود. و گناه عظیم (اثم عظیم) و گمراهی دور (ضلال بعیدا) معرفی شده است.[۴] به این معنا که اگر کسی توبه نکند و با شرک بمیرد هیچگاه آمرزیده نمی‌شود.[۵] خداوند بهشت را بر مشرکان حرام ساخته است و جایگاهشان را جهنم قرار داده است.[۶] خداوند در آيه ۱۳ سوره لقمان‌ شرك را «ظلم عظيم» مى‌شمرد. مفسران گفته‌اند شرك هم ظلم به خويشتن است، و هم ظلم به خداوند.[۷]

قرآن برای شرک درجات دیگری قائل است که ممکن است انسان، مسلمان و مؤمن و موحد باشد در عین حال یک درجاتی از شرک (شرک خفی) را دارا باشد که آنها انسان را از اسلام خارج نمی‌کند ولی درجه ایمان انسان در آن حد پایین است.[۸]

افترا به خداوند

افتراء و ظلم به خداوند عظيم‌‏ترين ظلم است.[۹] افترا به خداوند هر بدعتی چه در اصول دین و چه در فروع دین را شامل می‌شود.[۱۰] در چندین آیه قرآن گفته شده چه کسی ظالمتر از آن کسی است که به خدا افترا بندد[۱۱]:﴿وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ۚ...؛ و چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بندد؟(هود:۱۸) از افترا به خداوند به گناه آشکار (اثم مبین)[۱۲] و به افترا زنندگان به ظالم و مجرم تعبیر شده است.[۱۳] در میان دروغها، دروغ بستن به خدا و رسول، شنیع‌ترین‌ دروغ‌هاست.[۱۴]

هيچ كس عاصی‌تر و كافرتر از آن كس نيست كه بر خدا دروغ بندد و آنچه خود گويد كلام حق شمرد. (تفسیر كشف الاسرار و عدة الابرار)[۱۵]

دروغ بستن بر خداوند مصداق‏‌هايى دارد كه برخى از آنها عبارتند از: آفريدن شريكان و شفيعان، حلال و حرام كردن، بدون آن‏كه دليلى از كتاب و سنّت وجود داشته باشد.[۱۶] و همچنین از نظر علامه طباطبایی افترا به خداوند عبارت است از اثبات شريك براى او، و همچنين ادعاى نبوت و نسبت دادن حكمى به وى از راه دروغ و بدعت. و تكذيب آيات داله بر او و تكذيب پيغمبر صادق الوعدى كه دعوتش توأم با آيات و معجزات الهى است، و يا انكار دين حق كه از آن جمله است انكار كردن صانع بطور كلى.[۱۷]

قتل و ظلم

ظلم يكى از شنيع‏‌ترين گناهان است. ظلم را خروج از عدالت‏ معنا کرده‌اند.[۱۸] در آيات بسيارى از قرآن ظالمان و بيدادگران به آتش جهنم تهديد شده‌اند و تعبيراتى كه درباره آنها وارد شده درباره كمتر گروهى ديده مى‌شود.[۱۹] مانند اینکه ستمکاران هیزم جهنم هستند.[۲۰] اين نشان مى‌دهد كه تا چه حد، اسلام براى ترك ظلم و ستم اهميت قائل است. به گفته قرآن كسانى كه بر آنها تكيه كنند و يا جزء اعوان و انصار آنان باشند نيز مشمول همين حكم خواهند بود.[۲۱][۲۲]

یکی از مصادیق و نمادهای ظالمان در قرآن، فرعون است که فردی ستمگر و جبار بوده است و خداوند او و یارانش را در دریا غرق کرد.[۲۳]

قتل

قتل در قرآن حرام است و از گناهان کبیره شناخته می‌شود.[۲۴] در قرآن گفته شده قتل یک نفر برابر است با قتل همه انسان‌ها و حیات بخشیدن به یک نفر برابر است با حیات بخشیدن به همه انسان‌ها.[۲۵] در این آیه ۹۳ سوره نساء چهار مجازات شدید براى قاتل ذکر شده که عبارت است از: ۱. خلود و جاودانگى در دوزخ ۲. غضب الهى ۳. لعنت خدا ۴. عذاب بزرگ.[۲۶]

مصادیق گناه

  • زنا (سوره فرقان، آیات ۶۹ و ۶۸)
  • گناهان زبان، چشم و گوش (سوره نور، آیه ۳۰ و ۱۹)
  • غیبت (سوره حجرات، آیه ۱۲) [۲۷]
  • سخن‌چینی (سوره قلم، آیات ۱۳–۱۱ و سوره هُمَزه، آیه ۱۵)
  • ریا (سوره ماعون، آیه ۷۴ و سوره نساء، آیه ۱۴۲)
  • عجب و خودپسندی (سوره توبه، آیه ۲۵ و سوره حشر، آیه ۲ و سوره فاطر، آیه ۸)
  • شراب و قمار (سوره بقره آیه ۲۱۹، سوره مائده، آیه ۹۰)
  • نپرداختن زکات واجب (سوره توبه، آیه ۳۵)
  • گواهی به دروغ و کتمان گواهی به حق (سوره بقره، آیه ۲۸۳)
  • خیانت (سوره آل‌عمران، آیه ۱۶۱)
  • قطع رحم (سوره رعد، آیه ۲۵)
  • عقوق والدین (سوره مریم، آیه ۳۲)
  • کشتن انسان مؤمن (سوره نساء، آیه ۹۳)
  • نسبت ناروا به زن پاکدامن (سوره نور، آیه ۲۳)
  • لواط (سوره عنکبوت، آیه ۲۹)
  • خوردن مال یتیم (سوره نساء، آیه ۱۰)
  • دزدی (سوره مائده، آیه ۳۸)
  • فرار از جهاد (سوره انفال، آیه ۱۶)
  • سوء ظن (سوره حجرات آیه ۱۲)
  • بهتان (سوره احزاب آیه ۵۸)
  • رباخواری (سوره بقره، آیه ۲۷۵ ).[۲۸]


واژه‌های مشترک با گناه در قرآن

واژه‌هایی که در قرآن در مورد گناه آمده است، عبارتند از:

۱.ذنب ۲.معصیت ۳.اثم ۴.سیئه ۵.جرم ۶.حرام ۷.خطیئه ۸.فسق ۹.فساد ۱۰.فجور ۱۱.منکر[۲۹] ۱۲.فاحشه[۳۰] ۱۳.حنث ۱۴.شر ۱۵.لمم ۱۶.وزر و ثقل.[۳۱]

آمرزش گناه

آمرزش و بخشش گناهان از مفاهیم مهم قرآنی است. خداوند بارها انسان‌ها را وعده داده است در صورت توبه و استغفار گناهان آنان را می‌بخشد. در قرآن، پس از ایمان و توبه و استغفار، انجام عمل صالح و کارهای خوب، دادنِ قرض و صدقه، عبادت و تقوا، و جهاد در راه خدا از مصادیقی است که راه آمرزش گناه توسط خداوند را باز می‌کند.

مطالعه بیشتر

  • گناه‌شناسی، محسن قرائتی.
  • اخلاق در قرآن دوره ۳ جلدی، آیت الله مکارم شیرازی.

منابع

  1. خرمشاهی، بهاء الدین، دانش نامه قرآن و قرآن پژوهشی، تهران، انتشارات ناهید و دوستان، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۹۲۱.
  2. تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ چهارهم، ۱۳۸۴ش، ج۴، ص۳۳.
  3. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۱، ص۹۶
  4. سوره نساء آیه ۴۸و ۱۱۶
  5. والاترين بندگان، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۵۵
  6. سوره مائده آیه ۷۲
  7. والاترين بندگان، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۵۶
  8. مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۱۵، ص۹۱۵
  9. ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۱۰، ص: ۲۷۹
  10. ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۸، ص: ۱۴۰
  11. سوره انعام آیات ۲۱،‌۹۳ و ۱۵۷؛ سوره اعراف آیه ۳۷؛ سوره یونس آیه ۱۷؛ سوره کهف آیه ۱۵؛ سوره عنکبوت آیه ۶۸؛ سوره زمر آیه ۳۲؛ سوره صف آیه ۷؛ سوره نساء آیه ۵۰.
  12. سوره نساء آیه ۵۰
  13. سوره یونس آیه ۱۷
  14. آشنایی با قرآن 7، مطهری، مرتضی، ج۱، ص۲۱
  15. كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۴، ص: ۳۶۸
  16. ترجمه تفسير كاشف، مغنیه، ج۴، ص: ۳۴۸
  17. ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۱
  18. ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۷، ص: ۶۰
  19. آيات 72/مائده; 37/فاطر; 8/شورى، غافر/18. فرقان/37 و ابراهيم/22. آل عمران/151. غافر/52. اعراف/44. كهف/29. فرقان/27. روم/57 و مؤمن/52.
  20. سوره جن آیه ۱۵
  21. سوره هود آیه ۱۳
  22. پیام قرآن، مکارم شیرازی،‌ناصر، تهیه و تنظیم: جمعی از فضلاء، دارالکتبب الاسلامیه، ۱۳۸۶ شمسی، چاپ: نهم، ج۶، ص۲۸۵
  23. سوره انفال آیه ۵۴، سوره شعرا آیه ۱۱،
  24. سوره فرقان آیه ۶۸، سوره مائده آیه ۲۹، سوره اسراء آیه ۳۳
  25. سوره مائده آیه ۳۲
  26. پرهیز شدید از آدم کشى، نشریه پاسدار اسلام 1379 شماره ۲۲۵،
  27. تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، تهران، انتشارات سازمان چاپ و انتشارات، چاپ چهارم، ۱۳۸۴ش، ج۴، ص۳۳.
  28. قرائتی، محسن، ره توشه تبلیغ، تهران، مؤسسه درس‌هایی از قرآن کریم (سایت اینترنتی: www.Qaraati.ir).
  29. سوره مجادله آیه ۳۲، سوره مائده آیه ۷۹
  30. کلمه فاحشه چهار بار در قرآن تکرار شده است: (سوره آل عمران آیه ۱۳۵)، (سوره نساء آیه ۲۲)، (سوره اعراف آیه ۲۸)، (سوره اسراء آیه ۳۲).
  31. قرائتی، محسن؛ گناه شناسی، ص: 7 ,