حضرت ابراهیم(ع) در قرآن

سؤال

شخصیت حضرت ابراهیم در قرآن چگونه شخصیتی است؟

حضرت ابراهیم(ع) یک از پیامبران اولوالعزم است که از هر نظر اسوه و الگو و نمونه‌ای از یک انسان کامل است. نام آن حضرت ۶۹ بار در قرآن مجید ذکر شده است و در ۲۵ سوره، سخن از وی به میان آمده است. قرآن از حضرت ابراهیم به عنوان امام برای مردم نام برده است.

زندگی

.

حضرت ابراهيم عليه السلام دو همسر به نام‌هاى «ساره» و «هاجر» داشت. ساره همسر اوّل، و هاجر كه كنيزى بود، همسر دوم حضرت محسوب مى‌شد. ابتدا پسرى از هاجر متولّد شد كه نام او را اسماعيل نهادند، سپس خداوند به ساره هم پسرى عنايت كرد و نام اسحاق براى او انتخاب شد.

ویژگی‌ها

در آیات قرآن از حضرت ابراهیم مدح و ستایش فراوان شده و صفات ارزنده او یادآوری گردیده است، مقام و معرفت او نسبت به خدا، منطق گویای او در برابر بت‌پرستان، مبارزات سرسختانه و خستگی ناپذیرش در مقابل جباران، اطاعتش در برابر فرمان پروردگار، استقامت بی نظیرش در برابر توفان حوادث و آزمایش‌های سخت از ویژگی های بارز اوست.

به گفته قرآن او از نیکان، صالحان، قانتان، صدیقان، بردباران وفا کننده‌گان به عهد بود و شجاعتی بی نظیر و سخاوتی فوق‌العاده داشت.

خلیل الله ۱۲۵ نساء. دادن رشد به ابراهیم.

امتحانات الهی

﴿وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ؛ و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتی بیازمود.﴾(بقره:۱۲۴) علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌نویسند: مراد از کلمات در آیه قضایایی است که ابراهیم با آنها آزمایش شد و عهدهایی است الهی، که خداوند وفای بدانها را از او خواسته بود، مانند برخورد با ستاره پرستان، شکستن بتها، انداختن در آتش، هجرت به سرزمین مکه، قربانی کردن فرزند و … و اگر از این امتحانات در آیه نامی نبرده است برای این است که غرضی در ذکر آنها نداشته است.

ساختن کعبه

يكى از امتيازات مهمّ حضرت ابراهيم ع، تجديد بناى خانه كعبه است. كعبه در زمان حضرت آدم ع ساخته شد، امّا به هنگام طوفان نوح ع ويران گشت، و ابراهيم خليل عليه السلام از سوى خداوند جليل مأموريّت يافت آن را تجديد بنا كند.

۱۲۷ بقره. ۳۷ تا ۴۱ ابراهیم.

قبول ذبح فرزند

.

معجزات

. آتش. پرنده

نبوت و امامت

در قرآن بارها به نبوت حضرت ابراهیم تصریح شده است: ﴿وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ ۚ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَبِيًّا؛ و در اين كتاب ابراهيم را ياد كن كه او پيامبرى راستگو بود.﴾(مریم:۴۱)

۴۱ مریم. ۵۱ تا ۷۳ . انبیا. سوره مریم، آیه۴۱تا۴۸ - سوره انبیاء، آیه ۵۱تا۵۷ - سوره شعراء، آیه ۶۹تا۸۲ - سوره صافات، آیه ۸۳تا۱۰۰ - سوره زخرف، آیه ۲۶و۲۷ - سوره ممتحنه، آیه۴ - سوره عنکبوت، آیه ۱۶تا۲۵.

﴿إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ؛ ‌من تو را پیشوای مردم قرار دادم.‌﴾(بقره:۱۲۴)

اسوه حسنه. ۴ ممتحنه

اولوالاعزم. احزاب آیه ۷. ۱۳ شورا. ۳۵ احقاف.

دعاهای حضرت ابراهیم

دعاهای زیادی از حضرت ابراهیم در قرآن نقل شده است. قسمتی از این دعاها مربوط به امور دنیوی و قسمتی در رابطه با امور معنوی و اخروی است. از قول ابراهیم(ع) آمده است: ﴿رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ؛ پروردگارا، به من دانش عطا كن و مرا به صالحان ملحق فرماى﴾(شعراء:۸۳)

آمرزش برای پدر(عمو)، آمرزش برای خود و وسیله آزمایش نشدن برای کافران،درخواست فرزند صالح، درخواست حکمت و علم، قرار دادن از صالحان، درخواست نام نیک، بهشتی شدن و رسوا نشدن در آخرت، رزق و روزی برای فرزند، برپا داشتن نماز، قبول دعا، آمرزش خود و پدر و مادر و مؤمنان. امن قرار دادن مکه و رزق برای ساکنان مؤمن آن، پذیرش ساخت کعبه، قرار دادن از مسلمین و ذریه‌اش، پذیرش توبه، نشان دادن عبادت و آداب دینی از دعاهایی است که حضرت ابراهیم(ع) آنها را بر زبان آورده است.

مطالعه بیشتر

• قهرمان توحید،‌ مکارم شیرازی،‌ ناصر.
• پدر پیامبران در قرآن، عباسی، حبیب الله.