مستحبات پس از تولد نوزاد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مستحبات بعد از تولّد نوزاد (از قبیل نام نیکو، گفتن اذان و اقامه و…) را از دیدگاه دین اسلام بیان کنید.
مستحبات بعد از تولّد نوزاد از دیدگاه دین اسلام چیست؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}نام نیک و خوب نهادن برای فرزند، عقیقه (قربانی کردن) اطعام دادن (ولیمه) و اذان و اقامه در گوش نوزاد خواندن از مستحباتی است که بعد از تولد نوزاد در روایات آمده است.
{{پاسخ}}نام نیک و خوب نهادن برای فرزند، عقیقه و اذان و اقامه در گوش نوزاد خواندن از مستحباتی است که بعد از تولد نوزاد در روایات آمده است.


== نام نیکو برای نوزاد ==
== نام نیکو برای نوزاد ==
نام نیکو حقّ فرزند است.<ref>طبسی، محمّدجواد، حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، دوّم، ۱۳۷۶، ص۵۵.</ref> در روایات نیز توصیّه شده برای فرزندان خود نام نیکو انتخاب کرده و از بهترین نام‌ها استفاده کنید. بهترین نام‌ها آن است که نشانه بندگی و عبودیّت پروردگار و یادآور فضایل و مکارم اخلاقی باشد، بدین منظور نام‌های پیامبران، نیکان و صالحان و همچنین نام‌های امامان معصوم(ع) و فاطمهٔ زهرا که احیاء گوشه‌هایی از فرهنگ و شعائر اسلامی است مناسبت بسیار دارد.
نام نیکو حقّ فرزند است.<ref>طبسی، محمّدجواد، حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، دوّم، ۱۳۷۶، ص۵۵.</ref> در روایات نیز توصیّه شده برای فرزندان خود نام نیکو انتخاب کرده و از بهترین نام‌ها استفاده کنید. بهترین نام‌ها آن است که نشانه بندگی و عبودیّت پروردگار و یادآور فضایل و مکارم اخلاقی باشد. بدین منظور نام‌های پیامبران، نیکان و صالحان و همچنین نام‌های امامان معصوم(ع) و [[حضرت زهرا(س)]] که احیاء گوشه‌هایی از فرهنگ و شعائر اسلامی است مناسبت بسیار دارد.


پیشوایان معصوم ما به حدّی به مسئله نام فرزندان اهمیّت می‌دادند که بعد از تولّد نوزاد پسر تا هفت روز او را محمّد می‌نامیدند تا از بدو تولّد روح و روان و فکر و مغز کودک را با حضرت محمّد(ص) آشنا کرده باشند. نام نیک در قیامت نیز تأثیرگذار واقع می‌شود.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref> از پیامبر(ص) روایت شده که: {{متن عربی|حقُّ الوَلَد اَن یحسِنَ اِسْمَهُ و یُحسِنَ ادَبَهُ}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۱۲۲.</ref> حق فرزند بر پدر آن است که: نام نکو بر او بنهد و به بهترین شکل تربیتش نماید.
پیشوایان معصوم ما به حدّی به مسئله نام فرزندان اهمیّت می‌دادند که بعد از تولّد نوزاد پسر تا هفت روز او را محمد می‌نامیدند تا از بدو تولّد روح و روان و فکر و مغز کودک را با [[حضرت محمد(ص)]] آشنا کرده باشند. نام نیک در قیامت نیز تأثیرگذار واقع می‌شود.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref> از پیامبر(ص) روایت شده که: {{متن عربی|حقُّ الوَلَد اَن یحسِنَ اِسْمَهُ و یُحسِنَ ادَبَهُ}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۱۲۲.</ref> حق فرزند بر پدر آن است که: نام نکو بر او بنهد و به بهترین شکل تربیتش نماید.


== جشن شرعی ==
== عقیقه و ولیمه ==
یکی از مستحبّاتی که پدر به هنگام تولّد نوزاد می‌بایست انجام دهد، اطعام مؤمنین، دوستان و آشنایان است که بدون شک همین عمل زمینه‌ساز پیوندهای نیکوی اجتماعی و مقدمه‌ای است برای پذیرش طفل از سوی جامعه. در کتاب وسایل الشیعه بابی تحت عنوان «بابُ استحبابِ اطعامِ النّاس عند ولاده المولود ثلاثه ایّام.»<ref>همان، باب ۳۱، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۳، ح۱.</ref> ذکر شده است. امام علی بن الحسین(ع) نیز در هنگام ولادت فرزند خود ولیمه می‌داد.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref>
یکی از مستحبّاتی که پدر به هنگام تولّد نوزاد می‌بایست انجام دهد، اطعام مؤمنین، دوستان و آشنایان است که بدون شک همین عمل زمینه‌ساز پیوندهای نیکوی اجتماعی و مقدمه‌ای است برای پذیرش طفل از سوی جامعه. در کتاب وسایل الشیعه بابی تحت عنوان «بابُ استحبابِ اطعامِ النّاس عند ولاده المولود ثلاثه ایّام.»<ref>همان، باب ۳۱، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۳، ح۱.</ref> ذکر شده است. امام علی بن الحسین(ع) نیز در هنگام ولادت فرزند خود ولیمه می‌داد.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref>


مهمتر از جشن تولّد، جشن تکلیف است که بزرگان از آن به جشن شرعی و جشن تشریع یاد کرده‌اند و اوّلین بار جشن تکلیف را با اسم «جشن شرعی» به پا کرده‌اند و بعد به عنوان یک سنّت بسیار نیکو و سنّت حسنه امروزه به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی، «جشن تکلیف یا جشن شرعی» در مدارس بسیار ساده، نیکو و دسته‌جمعی انجام می‌گیرد که باید این امر مقدس، به صورت گسترده در جای جای سرزمین مقدس جمهوری اسلامی به پا گردد.<ref>نقل به معنا از استاد جوادی آملی، درس خارج فقه، ۱۳۸۲.</ref>
یکی از مستحبات موکد برای تولد نوزاد، عقیقه کردن است که به معنای ذبح حیوان (گوسفند یا گاو یا شتر) است. گفته شده عقیقه انسان را بلاها دور می کند. و بهتر است در هفتمین روز تولد نوزاد انجام شود. مکروه است که گوشت عقیقه را پدر و مادر  و هرکس که خرجش بر عهده پدر نوزاد است بخورند.
 
در مورد عقیقه، باب‌های متعدّدی در کتاب شریف وسائل الشیعه آمده است که شامل روایات زیادی می‌شود. یکی از ابواب آن در مورد دعای عقیقه است. به نام «باب استحباب ذکرالمولود عند ذبح العقیقه و الدعاء»<ref>همان.</ref> یعنی هنگام قربانی کردن عقیقه، بردن نام نوزاد و خواندن دعا مستحب است. در این باب شش روایت وارد شده و در یکی از روایت آمده است: که امام صادق(ع) فرمودند هنگام عقیقه این دعا خوانده شود: «اللّهم لحمها بلحمه و دمها بدمه، و عظمها بعظمه، و شعرها بشَعره، و قلبه‌ها بجلده، اللّهم اجعلها وقاء لفلان بن فلان.»<ref>همان.</ref>


== اذان، اقامه و دعا ==
== اذان، اقامه و دعا ==
یکی از مستحبّاتی که پیامبر(ص) و پیشوایان معصوم(ع) بدان سفارش اکید فرموده‌اند، این است که پدر و مادر پس از تولّد نوزادشان در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویند که این عمل آثار روحی بسیار مفیدی خواهد داشت.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref>
یکی از مستحبّاتی که پیامبر(ص) و پیشوایان معصوم(ع) بدان سفارش اکید فرموده‌اند، این است که پدر و مادر پس از تولّد نوزادشان در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویند که این عمل آثار روحی بسیار مفیدی خواهد داشت.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref>


در کتاب شریف وسایل الشیعه، بابی تحت عنوان: «باب استحباب الاذان فی اذن المولود الیمنی بأذان الصلوه و الاقامه فی الیُسری قبل قطع سرته، او الاقامه فی الیمنی و مایقطر فی انفه»<ref>وسایل الشیعه، باب ۳۵، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۶.</ref> وجود دارد که یعنی همانند اذان نماز مستحب است اذان در گوش راست بچه گفته شود و اقامه در گوش چپش…
در کتاب [[وسائل الشیعه]]، بابی تحت عنوان: «باب استحباب الاذان فی اذن المولود الیمنی بأذان الصلوه و الاقامه فی الیُسری قبل قطع سرته، او الاقامه فی الیمنی و مایقطر فی انفه»<ref>وسایل الشیعه، باب ۳۵، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۶.</ref> وجود دارد که یعنی همانند اذان نماز مستحب است اذان در گوش راست بچه گفته شود و اقامه در گوش چپش…


در این باب سه حدیث آمده و بر این امر بسیار تأکید نموده‌اند. این کار آثار مادی و معنوی و برکات بسیاری را به دنبال دارد. از جمله: ۱. اذان گفتن، شیطان را از نوزاد دور می‌سازد. ۲. نوزاد را از گزند شیطان مصون می‌دارد. ۳. نوزاد را از بیماری ام‌الصبیان حفظ می‌نماید. ۴. نوزاد را با ندای توحیدی و رسالت توحیدی آشنا خواهد ساخت. ۵. فطرت توحیدی نوزاد سیراب می‌شود و صحیفه دل کودک این پیام را در خود منعکس می‌نماید.
در این باب سه حدیث آمده و بر این امر بسیار تأکید نموده‌اند. این کار آثار مادی و معنوی و برکات بسیاری را به دنبال دارد. از جمله: ۱. اذان گفتن، شیطان را از نوزاد دور می‌سازد. ۲. نوزاد را از گزند شیطان مصون می‌دارد. ۳. نوزاد را از بیماری ام‌الصبیان حفظ می‌نماید. ۴. نوزاد را با ندای توحیدی و رسالت توحیدی آشنا خواهد ساخت. ۵. فطرت توحیدی نوزاد سیراب می‌شود و صحیفه دل کودک این پیام را در خود منعکس می‌نماید.


== دعا، بعد از اذان و اقامه ==
در دعائم الاسلام، نقل شده که پیامبر(ص) امر فرمودند: در گوش حسنین اذان و اقامه گفته شود و به دنبال آن به [[سوره حمد]]، [[آیه الکرسی]]، آخر [[سوره حشر]]، [[سوره اخلاص]]، [[سوره ناس]] و [[سوره فلق]] تلاوت شود.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref> غیر از این دعای خاصی به صورت مأثور و توقیفی که زیر چتر اعمال مستحبی بعد از اذان و اقامه قرار داد نیامده است.
در روایات، وارد شده است که دعا برای طلب فرزند، مستحب است. در یکی از روایات آمده است: «عن ابی جعفر(ع) قال: «اذا أردت الجماع فقل: اللّهم ارزقنی ولداً و اجعله نقیّاً لیس فی خلقه زیاده و لانقصان، و اجعل عاقبته الی خیر»<ref>همان.</ref> هر گاه اراده هم‌بستر شدن داری این دعا را بخوان: خدایا فرزند پاک به من عطا کن و خلقت او خالی از نقصان باشد و عاقبت به خیر شود.
 
باب دیگری که در کتاب شریف وسایل الشیعه آمده است: «باب استحباب الصلاه و الدعاء لمن آراد ان یحبل له»<ref>همان.</ref> یعنی: «باب مستحب بودن نماز و دعا، برای کسی که قصد بچه‌دار شدن دارد». در دعائم الاسلام، نقل شده که پیامبر(ص) امر فرمودند: در گوش حسنین اذان و اقامه گفته شود و به دنبال آن به سوره حمد، آیه الکرسی، آخر سوره حشر، سوره اخلاص، ناس و فلق تلاوت شود.<ref>حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.</ref> غیر از این دعای خاصی به صورت مأثور و توقیفی که زیر چتر اعمال مستحبی بعد از اذان و اقامه قرار داد نیامده است.
 
== عقیقه ==
در مورد عقیقه و ختنه نیز چنین است در مورد دعای ختنه بابی تحت عنوان: «باب استحباب الدعاء، عند الختان» نیز آمده است.<ref>همان.</ref> یعنی: دعاهایی که هنگام ختنه مستحب است.


در مورد عقیقه، باب‌های متعدّدی در کتاب شریف وسائل الشیعه آمده است که شامل روایات زیادی می‌شود. یکی از ابواب آن در مورد دعای عقیقه است. به نام «باب استحباب ذکرالمولود عند ذبح العقیقه و الدعاء»<ref>همان.</ref> یعنی هنگام قربانی کردن عقیقه، بردن نام نوزاد و خواندن دعا مستحب است. در این باب شش روایت وارد شده و در یکی از روایت آمده است: که امام صادق(ع) فرمودند هنگام عقیقه این دعا خوانده شود: «اللّهم لحمها بلحمه و دمها بدمه، و عظمها بعظمه، و شعرها بشَعره، و قلبه‌ها بجلده، اللّهم اجعلها وقاء لفلان بن فلان.»<ref>همان.</ref>{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


خط ۵۲: خط ۴۶:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۶۲: خط ۵۶:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۴

سؤال
مستحبات بعد از تولّد نوزاد از دیدگاه دین اسلام چیست؟

نام نیک و خوب نهادن برای فرزند، عقیقه (قربانی کردن) اطعام دادن (ولیمه) و اذان و اقامه در گوش نوزاد خواندن از مستحباتی است که بعد از تولد نوزاد در روایات آمده است.

نام نیکو برای نوزاد

نام نیکو حقّ فرزند است.[۱] در روایات نیز توصیّه شده برای فرزندان خود نام نیکو انتخاب کرده و از بهترین نام‌ها استفاده کنید. بهترین نام‌ها آن است که نشانه بندگی و عبودیّت پروردگار و یادآور فضایل و مکارم اخلاقی باشد. بدین منظور نام‌های پیامبران، نیکان و صالحان و همچنین نام‌های امامان معصوم(ع) و حضرت زهرا(س) که احیاء گوشه‌هایی از فرهنگ و شعائر اسلامی است مناسبت بسیار دارد.

پیشوایان معصوم ما به حدّی به مسئله نام فرزندان اهمیّت می‌دادند که بعد از تولّد نوزاد پسر تا هفت روز او را محمد می‌نامیدند تا از بدو تولّد روح و روان و فکر و مغز کودک را با حضرت محمد(ص) آشنا کرده باشند. نام نیک در قیامت نیز تأثیرگذار واقع می‌شود.[۲] از پیامبر(ص) روایت شده که: «حقُّ الوَلَد اَن یحسِنَ اِسْمَهُ و یُحسِنَ ادَبَهُ»[۳] حق فرزند بر پدر آن است که: نام نکو بر او بنهد و به بهترین شکل تربیتش نماید.

عقیقه و ولیمه

یکی از مستحبّاتی که پدر به هنگام تولّد نوزاد می‌بایست انجام دهد، اطعام مؤمنین، دوستان و آشنایان است که بدون شک همین عمل زمینه‌ساز پیوندهای نیکوی اجتماعی و مقدمه‌ای است برای پذیرش طفل از سوی جامعه. در کتاب وسایل الشیعه بابی تحت عنوان «بابُ استحبابِ اطعامِ النّاس عند ولاده المولود ثلاثه ایّام.»[۴] ذکر شده است. امام علی بن الحسین(ع) نیز در هنگام ولادت فرزند خود ولیمه می‌داد.[۵]

یکی از مستحبات موکد برای تولد نوزاد، عقیقه کردن است که به معنای ذبح حیوان (گوسفند یا گاو یا شتر) است. گفته شده عقیقه انسان را بلاها دور می کند. و بهتر است در هفتمین روز تولد نوزاد انجام شود. مکروه است که گوشت عقیقه را پدر و مادر و هرکس که خرجش بر عهده پدر نوزاد است بخورند.

در مورد عقیقه، باب‌های متعدّدی در کتاب شریف وسائل الشیعه آمده است که شامل روایات زیادی می‌شود. یکی از ابواب آن در مورد دعای عقیقه است. به نام «باب استحباب ذکرالمولود عند ذبح العقیقه و الدعاء»[۶] یعنی هنگام قربانی کردن عقیقه، بردن نام نوزاد و خواندن دعا مستحب است. در این باب شش روایت وارد شده و در یکی از روایت آمده است: که امام صادق(ع) فرمودند هنگام عقیقه این دعا خوانده شود: «اللّهم لحمها بلحمه و دمها بدمه، و عظمها بعظمه، و شعرها بشَعره، و قلبه‌ها بجلده، اللّهم اجعلها وقاء لفلان بن فلان.»[۷]

اذان، اقامه و دعا

یکی از مستحبّاتی که پیامبر(ص) و پیشوایان معصوم(ع) بدان سفارش اکید فرموده‌اند، این است که پدر و مادر پس از تولّد نوزادشان در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویند که این عمل آثار روحی بسیار مفیدی خواهد داشت.[۸]

در کتاب وسائل الشیعه، بابی تحت عنوان: «باب استحباب الاذان فی اذن المولود الیمنی بأذان الصلوه و الاقامه فی الیُسری قبل قطع سرته، او الاقامه فی الیمنی و مایقطر فی انفه»[۹] وجود دارد که یعنی همانند اذان نماز مستحب است اذان در گوش راست بچه گفته شود و اقامه در گوش چپش…

در این باب سه حدیث آمده و بر این امر بسیار تأکید نموده‌اند. این کار آثار مادی و معنوی و برکات بسیاری را به دنبال دارد. از جمله: ۱. اذان گفتن، شیطان را از نوزاد دور می‌سازد. ۲. نوزاد را از گزند شیطان مصون می‌دارد. ۳. نوزاد را از بیماری ام‌الصبیان حفظ می‌نماید. ۴. نوزاد را با ندای توحیدی و رسالت توحیدی آشنا خواهد ساخت. ۵. فطرت توحیدی نوزاد سیراب می‌شود و صحیفه دل کودک این پیام را در خود منعکس می‌نماید.

در دعائم الاسلام، نقل شده که پیامبر(ص) امر فرمودند: در گوش حسنین اذان و اقامه گفته شود و به دنبال آن به سوره حمد، آیه الکرسی، آخر سوره حشر، سوره اخلاص، سوره ناس و سوره فلق تلاوت شود.[۱۰] غیر از این دعای خاصی به صورت مأثور و توقیفی که زیر چتر اعمال مستحبی بعد از اذان و اقامه قرار داد نیامده است.


مطالعهٔ بیشتر

  • وسایل الشیعه، ج۱۵.
  • نگاهی دوباره به تربیت اسلامی اثر خسرو باقری.
  • دنیای نوجوانان اثر محمّدرضا شرفی.


منابع

  1. طبسی، محمّدجواد، حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، دوّم، ۱۳۷۶، ص۵۵.
  2. حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.
  3. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۱۲۲.
  4. همان، باب ۳۱، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۳، ح۱.
  5. حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.
  6. همان.
  7. همان.
  8. حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.
  9. وسایل الشیعه، باب ۳۵، از ابواب احکام الاولاد، ج۱۵، ص۱۳۶.
  10. حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت، همان.