افتراء به امام علی(ع) درباره نوشیدن شراب

سؤال

آیا روایتی که بیان می‌کند امام علی(ع) شراب نوشیده است، صحیح است؟

این روایت صحیح نیست. زیرا مفاد آن با سیره علوی و نیز دیگر احادیث صحیح مخالف است. همچنین راوی آن مخالف سرسخت امام علی(ع) است. بنا بر این می‌توان گفت هدف از جعل این حدیث فقط مخدوش نمودن چهره امام علی(ع) بوده است.

روایت

روایت شراب نوشیدن حضرت علی دو بار در صحاح سته اهل سنت نقل شده است:

روایت اول (ترمذی)

ترمذی در سنن خود نوشته است:

« حَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَیْدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَعْدٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ الرَّازِىِّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ عَنْ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ السُّلَمِىِّ عَنْ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ قَالَ صَنَعَ لَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ طَعَامًا فَدَعَانَا وَسَقَانَا مِنَ الْخَمْرِ فَأَخَذَتِ الْخَمْرُ مِنَّا وَحَضَرَتِ الصَّلاَةُ فَقَدَّمُونِى فَقَرَأْتُ (قُلْ یَا أَیُّهَا الْكَافِرُونَ) لاَ أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ وَنَحْنُ نَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ. قَالَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَقْرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ. »

از علی بن ابی‌طالب نقل شده است که گفت: عبد الرحمن بن عوف برای ما غذایی درست کرد و ما را دعوت نموده و به ما شراب داد. وقتی شراب نوشیدیم وقت نماز شد. عبد الرحمن من را مقدم کرده و من در نماز سوره «کافرون» را اینگونه خواندم «لا اعبد ما تعبدون و نحن نعبد ما تعبدون» پس خداوند این آیه را نازل نمود که: ای کسانی که ایمان آوردید! مبادا در حال مستی به سراغ نماز روید، تا زمانی که بدانید چه می گویید.»

روایت دوم (ابی داود)

ابو داود سجستانی در سننش نوشته است:از علی روایت شده است که شخصی از انصار، او و عبد الرحمن بن عوف را دعوت نموده و به آن دو – قبل از نزول حرمت شراب – شراب نوشانید. علی در نماز مغرب امام ایشان شده...»

اشکالات وارد بر روایت

اولا در متن این دو روایت تناقض وجود دارد. زیرا در یکی میزبان عبد الرحمن بن عوف است و در دیگری شخصی از انصار. در نظر دانشمندان حدیث این امر با وجود یکی بودن روات اصلی در دو روایت، دلالت بر دروغگو و یا کم حافظه بودن راویان یکی و یا هر دوی این روایات می‌کند.

دوما ناقل قصه از امیر مومنان(ع) در هر دو روایت، «ابی عبد الرحمن السلمی» است كه مورخان به دشمنی وی با امام علی گواهی داده‌اند.