شاگردی جابر بن حیان نزد امام صادق(ع)


سؤال

آیا جابر بن حیان، شیمیدان مسلمان، شاگرد امام صادق(ع) بوده است؟

زندگی جابر بن حیان

ابو عبدالله جابِرِ بْنِ حَیّان، که با نسبت‌های ازدی، کوفی و طوسی و لقب صوفی خوانده شده است، دانشمند علم کیمیا و فیلسوف شیعی سدۀ دوم هجری قمری است. مجموعۀ بزرگی از آثار در کیمیا و فلسفۀ طبیعی به او منسوب شده است.[۱] از نظر محققان، اطلاعات منابع کهن درباره جابر یکدست نیست و در خود آنها نشانه‌هایی از شک در واقعیت وجود جابر است.[۲]

داده‌های تاریخی موجود در زمينه زندگی جابر را حاكى از آن دانسته شده كه او احتمالاً در سده دوم هجرى در محيط شيعی عراق به‌دنيا آمده است. در مدينه، نزد امام صادق(ع) شاگردى كرده و دانش كيميا و تعاليم فراوان دیگری را از آن حضرت اخذ نموده است. سپس، مدتی در بغداد و در ميان اطرافيان خاندان برمكى (خاندان قدرتمند ایرانی‌نژاد در دستگاه خلافت عباسی) به‌سر برده است. از سال ۱۸۷ق، كه برمكيان مغضوب هارون خلیفه عباسی شدند، جابر به زندگى مخفيانه روى آورد و سرانجام در سال ۲۰۰ق و در زمان خلافت مأمون عباسی درگذشته است.[۳]

منابع

  1. کوهکن، رضا، «جابر بن حیان»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۷، ذیل واژه.
  2. کوهکن، «جابر بن حیان»، ج۱۷، ذیل واژه.
  3. جهانبخش، جویا، «ميراث جابر بن حيان يا مرده ريگ كيميايى غاليان»،