سرزمین فلسطین در قرآن

سؤال

آیا در قرآن کریم از سرزمین فلسطین اسمی برده شده است؟ چرا و در چه زمینه‌ای؟

نام فلسطین در قرآن نیامده است اما در قرآن به سرزمین مقدس و پر برکتی اشاره شده است که برخی مفسران آنجا را فلسطین دانسته‌اند. نام مسجدالاقصی یک بار در قرآن آمده است.

جایگاه

نام فلسطین در قرآن نیامده است.[نیازمند منبع]در قرآن کریم به نام از بیت‌المقدس یاد نشده است، اما مفسران و محدثان برخی اشارات الاهی را به بیت‌المقدس مربوط دانسته، آیاتی را به این شهر بازگردانده‌اند. در این میان، آنچه به قصص حضرت موسی(ع) مربوط می‌شود، به ویژه به سبب موضوع آن، بیشترین امکان را برای این انطباق در اختیار مفسران و راویان قرار داده است.[۱]

مسجدالاقصی

دو موضوع مهم برای مسلمانان، یعنی اِسراء (مقدمهٔ معراج) و تغییر قبله که به مسجدالاقصی در بیت‌المقدس ارتباط دارد، در قرآن کریم آمده است. بر اساس آیات الاهی که در تفاسیر بسط داده شده است، در معراج، پیامبر(ص) سوار بر بُراق، به همراه جبرئیل از بیت‌الله الحرام در مکه، به مسجد الاقصی در بیت‌المقدس می‌رود. (سوره اسراء آیه ۱).[۲]

ارض مقدس

در اینکه ارض مقدس در آیات قرآن چه مکانی است، میان مفسران اختلاف است. عده‌ای گفته‌اند بعید نیست که منظور از سرزمین مقدس تمام منطقه شامات باشد.[۳] بعضی نیز ارض مقدّس را بیت‌المقدّس، دمشق، فلسطین و قسمتی از اردن، شام، سرزمین طور و اطراف آن[۴] یا همه منطقه شامات، مهد پیامبران و سرزمین موعود بنی‌اسرائیل‌ دانسته‌اند.[۵]

برخی گفته‌اند هماهنگی مضمونِ برخی آیات قرآنی با مضامین عهد عتیق (مثلاً سفر اعداد، باب‌های ۱۳–۱۴) چنین امکانی را برای مفسران فراهم آورده است که ارض مقدس را بیت‌المقدس بنامند، سرزمینی که در این اندیشه محل استقرار پیامبران نیز هست.[۶]


مطالعه بیشتر

  • هاشمی رفسنجانی، علی‌اکبر، اسرائیل و فلسطین، تهران انتشارت امیرکبیر.

منابع

  1. جمعی از نویسندگان، «بیت‌المقدس»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ذیل مدخل.
  2. جمعی از نویسندگان، «بیت‌المقدس»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ذیل مدخل.
  3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۳۷.
  4. هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۹.
  5. علی معموری، «ارض مقدس»، اعلام القرآن، قم، مؤسسة بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۴۰.
  6. جمعی از نویسندگان، «بیت‌المقدس»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ذیل مدخل.